بهترین درمان خستگی و بی حالی

به گزارش راهبرد معاصر؛  با مشغله‌ی زیادی که ما در زندگی و کار خود داریم، به نظر می‌رسد هرروز تعداد بیشتری از ما با خستگی و بی‌حالی دائمی مواجه شویم. البته شاید خستگی و بی‌حالی دائمی برای بسیاری از مردم بخشی از پروسه‌ی زندگی مدرنیته محسوب شود که البته این تلقی اشتباه است. درواقع برای بسیاری از مردم این بی‌حالی می‌تواند آثاری جدی و ناخوشایند در سلامتی و بهره‌وری داشته باشد. 

چرا احساس بی‌حالی و خستگی دائمی داریم؟

لازم به ذکر است منظور از بی‌حالی، نوعی خستگی مزمن ناشی از مشکلات فیزیکی یا روحی-ذهنی است. درواقع این اتفاق باعث افت بهره‌وری در بخشی از بدن یا عضلات بدن بعد از یک فعالیت طولانی‌مدت می‌شود. این اتفاق بر روی هرکسی می‌تواند تأثیر بگذارد و اغلب بزرگ‌سالان در دوره‌ای از زندگی خود با این شرایط مواجه بوده‌اند. در بسیاری از افراد، بی‌حالی نتیجه‌ی ترکیبی از سبک زندگی، اجتماعی، روانشناسی، مسائل بهداشت و سلامت عمومی است و در موارد کمی ناشی از یک وضعیت پزشکی می‌شود. 

هرچند گاهی اوقات بی‌حالی به‌عنوان خستگی تعبیر می‌شود اما باید بگوییم که بی‌حالی کاملاً با خستگی و خواب‌آلود بودن متفاوت است. هر شخصی در مقطعی از روز احساس خستگی می‌کند که این مسئله معمولاً با کمی استراحت و یا چند شب خواب خوب برطرف خواهد شد. همچنین برخی افرادی که احساس خواب‌آلودگی می‌کنند نیز بعد از انجام یک فعالیت بدنی یا تمرین ورزشی حس نشاط و سرحالی خواهند داشت. بنابراین اگر فردی دارای خواب کافی است، مواد غذایی مناسبی دریافت می‌کند و رژیم صحیحی دارد و همچنین به‌طور منظم فعالیت ورزشی انجام می‌دهد اما بازهم احساس می‌کند که کارایی، تمرکز و انگیزه لازم در حد طبیعی را ندارد، احتمالاً درگیر شرایطی است که باید موردبررسی قرار گیرد.

علائم بی‌حالی

بی‌حالی می‌تواند باعث بروز دامنه وسیعی از علائم فیزیکی، ذهنی و عاطفی از قبیل موارد زیر شود:

-- خستگی، خواب‌آلودگی و بی‌حالی مزمن

-- بلوکه شدن ذهنی(عدم توانایی در انجام برخی فعالیت‌های ذهنی و مشکل در فراخوانی و به یادآوری یک موضوع خاص)

-- فقدان انگیزه

-- سردرد

-- سرگیجه

-- ضعف عضله

-- آهسته شدن عکس‌العمل و واکنش

-- تصمیم‌گیری ضعیف

-- متغیر بودن خلق‌وخو

-- نقص در هماهنگی بین دست و چشم

-- کاهش یا ضعف در عملکرد سیستم ایمنی 

-- دید تار

-- مشکلات حافظه کوتاه‌مدت

-- تمرکز ضعیف

دلایل بی‌حالی

بی‌حالی می‌تواند ناشی از دلایل متعددی از قبیل موارد زیر باشد:

دلایل پزشکی: بی‌حالی و خستگی مزمن می‌تواند ناشی از وجود یک بیماری در انسان باشد. اختلالات تیروئیدی، بیماری‌های قلبی، کم‌خونی و یا دیابت ازاین‌دست بیماری‌ها می‌توانند باشند.

دلایل مربوط به سبک زندگی: داشتن اضافه‌وزن و عدم تحرک کافی و ورزش نکردن می‌تواند منجر به بی‌حالی شود. کمبود خواب، عدم استراحت کافی و وادار بودن به فعالیت زیاد می‌تواند حس بی‌حالی و خستگی مزمن را در افراد به وجود آورد.

دلایل مربوط به محل کار: استرس محل کار و استرس مالی در فرم‌های مختلف می‌تواند منجر به احساس بی‌حالی شود.

استرس و نگرانی‌های عاطفی: بی‌حالی یکی از علائم رایج ناشی از مشکلات روحی و ذهنی انسان از قبیل افسردگی است و ممکن است با علائم دیگری مثل بداخلاقی و فقدان انگیزه همراه باشد.

لازم به ذکر است علاوه بر موارد مطروحه، بی‌حالی می‌تواند ناشی از ترکیب و همراهی عوامل بسیار دیگری نیز باشد.

بی‌حالی مربوط به مسائل پزشکی

اگر احساس می‌کنید که تغییراتی در سبک زندگی خود برای افزایش انرژی ایجاد کرده‌اید اما هنوز با بی‌حالی و خستگی مزمن مواجه هستید، لازم است با یک پزشک در این رابطه مشورت کنید. در ادامه چند نمونه از بیماری‌هایی که باعث ایجاد بی‌حالی می‌شوند را معرفی می‌کنیم.

کم‌خونی

کم‌خونی شرایطی را در انسان فراهم می‌آورد که درواقع میزان کافی از سلول‌ها یا گلبول‌های قرمز سالم خون برای انتقال اکسیژن کافی به بافت‌های بدن را ندارد. کم‌خونی در خانم‌ها رایج‌تر است. ابتلا به کم‌خونی می‌تواند باعث خستگی و بی‌حالی شود. کم‌خونی در فرم‌های مختلفی وجود دارد که هرکدام می‌تواند ناشی از دلایل خاص خود باشد. گفتنی است کم‌خونی می‌تواند موقت یا طولانی‌مدت و خفیف تا شدید باشد.

سندروم بی‌حالی مزمن

سندروم بی‌حالی مزمن یا CFS می‌تواند باعث ایجاد بی‌حالی و خستگی مداوم ناشناخته شود که می‌تواند فعالیت‌های روزانه را با اخلال مواجه کند و تا بیش از ۶ ماه نیز می‌تواند ادامه داشته باشد. این یک شرایط مزمن است که درمان ثابت و مشخصی ندارد اما با ایجاد تغییر در سبک زندگی می‌توان برخی علائم و آثار آن را بهبود بخشید.

دیابت

جالب است بدانیم که دیابت می‌تواند براثر افزایش یا کاهش میزان قند خون باعث بروز بی‌حالی شود. زمانی که قند خون افراد بالا می‌رود، این قندها به‌جای آنکه جهت تولید انرژی استفاده شوند در جریان خون فرد انباشته‌شده و باقی می‌مانند و به همین علت است که بدن فرد دارای انرژی کافی نیست و میزان قند خون نیز افزایش می‌یابد.

کم بودن میزان قند نیز خون به این معنی است که سوخت کافی برای تأمین انرژی وجود ندارد بنابراین کم بودن قند خون هم باعث بی‌حالی خواهد شد. برای درک بهتر این موضوع می‌توانید مطلب "چرا دیابت باعث خستگی می‌شود؟" را مطالعه کنید.

آپنه خواب

آپنه خواب یک اختلال جدی در خواب است که اگر به‌طور خلاصه بخواهیم آن را تعریف کنیم باید بگوییم: افرادی که دچار آپنه خواب هستند در بازه‌های زمانی کوتاهی حین خواب، دچار عدم تنفس می‌شوند.

البته بیشتر افراد مبتلا به این مشکل از وجود این مشکل در بدن خود بی‌اطلاع هستند چراکه این مشکل در خواب رخ می‌دهد. از علائم این اختلال می‌توان به خرناس بلند حین خواب و خستگی در طول روز اشاره کرد. اضافه‌وزن، استعمال سیگار و نوشیدن الکل می‌تواند باعث بدتر شدن آثار و علائم آپنه خواب شود.

اختلالات تیروئید

غده تیروئید کم‌کار به این معنی است که انسان دارای هورمون تیروئید(تیروکسین) به میزان کم در بدن خود است. این اتفاق می‌تواند باعث بروز بی‌حالی، افزایش وزن، درد عضلات و خشکی پوست در فرد شود.

بی‌حالی مربوط به سبک زندگی

عوامل رایج سبک زندگی که می‌توانند باعث بروز بی‌حالی شوند عبارت‌اند از:

-- کمبود خواب

-- خواب زیاد

-- مصرف الکل و مواد مخدر

-- اختلالات خواب

-- نداشتن تحرک و ورزش و رفتار نشسته

-- رژیم غذایی نامناسب

بی‌حالی مربوط به محل کار

عوامل رایج  که باعث بروز خستگی مرتبط با محل کار می‌شوند عبارت‌اند از:

شیفت کاری: بدن و طبیعت ما طوری طراحی شده که لازم است در طول شب بخوابیم. بنابراین ساعت درونی و یا ساعت زیستی بدن یک فرد شب‌کار ممکن است دچار اختلال و اشتباه شود. چراکه او در حال فعالیت درزمانی است که بدن او برای خوابیدن در آن ساعات برنامه‌ریزی شده است.

تمرینات محل کار نامناسب: این گزینه می‌تواند ساعت کاری طولانی، کار فیزیکی سخت، ساعات کاری نامرتب(مثل شیفت‌های چرخشی)، محیط کاری پر از استرس، کار به‌تنهایی(تنها کار کردن) یا کار ملالت‌بار را در بر بگیرد.

استرس محل کار: این گزینه می‌تواند دامنه‌ی وسیعی از عوامل را شامل شود مثل نارضایتی شغلی، حجم کار بالا، درگیری با رئیس یا همکاران، تهدید امنیت شغلی و یا سایر عوامل از این قبیل.

سوزاندن سایر فرصت‌ها: این گزینه به معنی تلاش بیش‌ازحد در یک بخش از زندگی است که باعث غفلت از سایر بخش‌های زندگی می‌شود. این اتفاق نیز باعث بروز احساس "خارج از بالانس بودن زندگی" می‌شود.

بی‌حالی مربوط به روانشناختی

عوامل روانشناسی در بسیاری از موارد خستگی شدید و بی‌حالی دخیل هستند که می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

افسردگی: احساس شدید و طولانی‌مدت اندوهگینی و ناامیدی را افسردگی می‌گویند. افرادی که افسرده هستند اغلب بی‌حالی مزمن را تجربه می‌کنند.

اضطراب و استرس: افرادی که به‌طور دائم اضطراب و یا استرس دارند درواقع بدن خود را دائماً تحت‌فشار قرار می‌دهند. جالب است بدانید سرازیر شدن دائمی آدرنالین در بدن باعث خستگی بسیار زیاد انسان خواهد شد.

غم و اندوه: دلایل مختلفی برای وجود غم و اندوه در انسان وجود دارد. شکست عشقی یکی از مواردی است که باعث بروز گستره‌ی وسیعی از عوامل عاطفی شامل شُک، احساس گناه، افسردگی، ناامیدی و احساس تنهایی می‌شود که منجر به بی‌حالی و خستگی دائمی می‌شوند. 

همان‌طور که بیان شد، بی‌حالی و خستگی دائمی می‌تواند ناشی از دلایل متفاوتی باشد. در مطلب بعدی به بیان چگونگی جلوگیری و مقابله با بی‌حالی مزمن اشاره خواهیم کرد.

منبع: تبیان