انتخابات پارلمانی، تبلور وحدت عراق

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ چند روز مانده تا مهمترین رویداد سیاسی سال جاری عراق، این کشور صحنه رقابت های شدید انتخاباتی و تبلیغات نامزدها در ششمین دوره انتخابات پارلمانی است. برای درک اهمیت انتخابات عراق باید قانون جدید انتخاباتی بررسی شود. در این میان، مهمترین مؤلفه‌‌ در آرایش سیاسی و ترکیب بازیگران و نوع ائتلاف های انتخاباتی، قانون انتخابات است، زیرا طبق نوع نظام انتخاباتی نوع ائتلاف انتخاباتی و نیز ترکیب بازیگران و جریان های سیاسی مشخص خواهد شد.

طبق آخرین دادهای کمیساری عالی انتخابات عراق، در انتخابات ۳۱ ائتلاف و ۳۸ حزب سیاسی به طور رسمی مشارکت دارند و ۷۵ فهرست منفرد نیز ثبت شده‌اند

کاربست نظام انتخاباتی و نیز اختلافات درون شیعی در دوره گذشته انتخابات عراق بر تعدد و تکثر جریان های سیاسی تأثیرگذار بوده است. نظام انتخاباتی تناسبی با قانون سانت لیگو نظام انتخاباتی عراق به شمار می رود. در نظام تناسبی برخلاف نظام اکثریتی که افراد حائز نصف به علاوه یک، همه کرسی ها را به خود اختصاص می دهند، هر حزب یا گروهی به تناسب آرای خود می توانند صاحب کرسی نمایندگی شوند. به این ترتیب نظام انتخاباتی به ارائه فهرست از طرف احزاب یا ائتلاف ها مبتنی است و انتخابات تنها در یک مرحله انجام می شود. اگر نظام انتخاباتی اکثریتی بود، به واسطه اختلاف های درونی و بافت موزاییکی عراق عملاً به دست آوردن اکثریت مطلق کرسی ها با توجه به تفسیر 2010 میلادی امکان پذیر نبود.

بعد از اعتراضات سراسری سال 2019 میلادی که به برکناری دولت عادل عبدالمهدی منجر و قانون جدید انتخابات تصویب شد که مورد تأیید نمایندگان مستقل بود، روند ائتلاف ها و تعداد کرسی ها تغییر کرد. تفاوتی که انتخابات 2021 میلادی با انتخابات فعلی دارد، این است که لیست انتخاباتی آن زمان باز بود، انتقال پذیری آرا و نظام سانت لیگو حذف شد و رأی به شخص داده می شد که این مهم به افراد مستقل وزن بیشتری داد و متعاقب آن وزن سیاسی احزاب و ائتلاف های بزرگ کاهش یافت.

طبق نتیجه انتخابات 2021 میلادی، افراد مستقل 54 کرسی کسب کردند و دیگر جریان های سیاسی نیز در رقابت درون حزبی با اینکه آرای زیادی کسب کردند، اما با توجه به شیوه جدید انتخاباتی، نتوانستند وارد مجلس شوند.  

بعد از انتخابات 2021 میلادی بن‌بست سیاسی رخ داد و اختلافات در بیت شیعی به وجود آمد و حتی شبه کودتایی در خیابان ها از سوی برخی جریان های سیاسی انجام شد. در نهایت مقتدا صدر، رهبر جریان صدر 73 نماینده خود را از مجلس خارج کرد و چارچوب هماهنگی به وسیله ائتلاف با سایر احزاب کردی و شیعی و سنی توانست در ائتلاف اداره دولت محمد شیاع السودانی را به عنوان نخست وزیر معرفی کند. باتوجه به تجربه دور قبلی، در زمان برگزاری انتخابات استانی در 2023 میلادی قانون اصلاح شد و قانون شماره 12 سال 2018 میلادی به عنوان مبنای قانون انتخابات سال جاری قرار گرفته است.

 آخرین وضعیت آماری و اصلاحات انتخاباتی

کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق آخرین مراحل ثبت‌نام و بررسی فهرست‌های نهایی را اعلام کرد و طبق آخرین دادهای کمیساری عالی انتخابات عراق، در انتخابات ۳۱ ائتلاف و ۳۸ حزب سیاسی به طور رسمی مشارکت دارند و ۷۵ فهرست منفرد نیز ثبت شده‌اند، در حالی که مجموع احزاب دارای مجوز انتخاباتی کشور ۳۴۳ حزب و شمار احزاب ثبت‌نام‌شده برای این رقابت‌ها ۱۱۸ حزب عنوان شده است. در این انتخابات شاهد بازگشت به نظام انتخاباتی تک‌حوزه‌ای استانی و استفاده مجدد از روش سانت لیگو تعدیل‌شده با عدد اعشاری 1.7 و انتقال پذیری آرا با نظام انتخاباتی فهرست باز و کاهش تعداد حوزه انتخابیه از 83 به 18 حوزه هستیم که نشان‌دهنده پیروزی منطق ائتلاف‌سازی و ثبات سیاسی بر اصلاحات رادیکال پس از اعتراضات اکتبر 2019 میلادی است.

این تغییرات به طور طبیعی سبب تقویت جایگاه احزاب بزرگ و سنتی و به زیان افراد مستقل و احزاب کوچک می شود.  روش سانت لیگو با تضمین کسب کرسی برای احزابی که پایگاه رأی گسترده اما غیرمتمرکز دارند، عملاً به تثبیت نیروهای سیاسی باسابقه کمک می‌کند تا بتوانند با قدرت بیشتری در مجلس، منافع ملی و منطقه‌ای عراق را دنبال کنند. به عبارت دیگر، این بازگشتی عملی به مدل ائتلاف‌محور است. بنابراین در این دور از انتخابات افراد مستقل وزن چندانی نخواهند داشت و قدرت اصلی در دست احزاب سنتی خواهد بود. همچنین شخصیت های بزرگی مانند سودانی نخست وزیر عراق، نوری المالکی و محمد الحلبوسی می‌توانند نقش مهمی در کسب کرسی‌ها ایفا کنند.

اگر در حوزه انتخابی بغداد آستانه انتخاباتی برای ورود نماینده به مجلس 100 هزار رأی باشد، فرض می‌گیریم سودانی 1 میلیون رأی کسب کند و با 100 هزار رأی وارد مجلس شود و 900 هزار رأی باقی مانده اش به سایر نامزدهای لیست سودانی انتقال می‌یابد و افراد انتهای لیست که رأی کمتری دارند می‌توانند وارد مجلس شوند؛ همانند دوره 2014 میلادی که مالکی نفر آخر لیست خود یعنی حیدر العبادی را به واسطه آرای فراوان صاحب کرسی کرد. 

انتخابات عراق در همه دوره‌‌ها حائز اهمیت است، زیرا وزن سیاسی جریان ها را مشخص می‌کند و تأثیر بسزایی در روند تصمیمات سیاسی، اقتصادی و امنیتی این کشور دارد. این دور از انتخابات که پس از تحولات دو سال اخیر در غرب آسیا انجام می‌شود، اهمیت دوچندانی دارد و در آستانه انتخابات، فشارهای سیاسی آمریکا به دولت عراق به ویژه علیه گروه های مقاومت افزایش یافته است؛ تا جایی که اقدام به تحریم برخی گروه های مقاومت و شرکت المهندس و بانک های مرتبط با حشد الشعبی و جلوگیری از تصویب قانون حشدالشعبی و فشار به حاکمیت عراق برای انحلال یا خلع سلاح گروه های مقاومت و... کرده است.

همه این عوامل تداعی کننده اهمیت وجود گروه های مقاومت در عراق است و به همین دلیل مقام های ارشد واشنگتن هشدار می‌دهند حشدالشعبی باید منحل شود و سلاح تنها در اختیار دولت قرار گیرد.  حتی به تازگی ادعا کرده‌اند احزاب مرتبط با گروه های مقاومت نباید در انتخابات حضور یابند و سعی دارند با تهدیدات علیه حاکمیت، گروه های مقاومت عراق را تضعیف کنند.

انتخابات عراق در همه دوره‌‌ها حائز اهمیت است، زیرا وزن سیاسی جریان ها را مشخص می‌کند و تأثیر بسزایی در روند تصمیمات سیاسی، اقتصادی و امنیتی این کشور دارد

 تفاوت‌ها در نحوه تبلیغات، شعارها و گفتمان‌های انتخاباتی

 در هر دوره شاهد گفتمانی مسلط در انتخابات هستیم، مانند دوره پساداعش که گفتمان امنیتی و مقابله با تروریسم غالب بود و در این فضا، ائتلاف فتح وابسته به مقاومت در ادوار قبلی توانست کرسی‌های بیشتری کسب کند. در حال حاضر گفتمان غالب توسعه، پیشرفت و سازندگی است و شعارهای نامزدها در چارچوب گفتمان ملی‌گرایی و توسعه قرار دارد و پرچمدار این گفتمان نیز سودانی است. 

طبق گزارش ها هزینه این دور از انتخابات بالاست و رقم 9 میلیارد دلاری اختصاص یافته هم نزدیک به واقعیت است و پول های کثیفی که از سوی برخی قدرت های خارجی وارد عراق می‌شود، برای خرید و فروش آرا و نمایندگان است و به نظر می آید این دوره پرهزینه‌ترین دوره انتخاباتی باشد.  پول های خارجی نیز با توجه به قانون جدید انتخاباتی بر نتیجه انتخابات تأثیر خواهد گذاشت. 

مهم‌ترین ائتلاف‌ها و جریان‌های سیاسی حاضر در انتخابات

به طور جامع مهم ترین ائتلاف ها، احزاب و شخصیت های سیاسی در این دوره از انتخابات به شرح زیر است:

جریان شیعی

ائتلاف دولت قانون نوری مالكی

ائتلاف توسعه و سازندگی محمد شیاع السودانی  

ائتلاف قوى الدولة الوطنية عمار الحكيم

ائتلاف ابشر ياعراق همام حمودي 

ائتلاف الاساس العراقي محسن مندلاوی

ائتلاف حركة الصادقون قيس خزعلی 

حزب منظمة بدر هادی العامری 

حزب حركة حقوق حسین مونس 

ائتلاف تحالف تصميم عامر الفائز 

ائتلاف تحالف العمق الوطني خالد الاسدی 

حزب اشراقة کانون باسم الغرابی 

ائتلاف تحالف خدمات شبل الزیدی 

ائتلاف واسط اجمل بالخدمات محمد جمیل المیاحي

حزب ثابتون برهان المعموری 

حزب کتلة ‌دعم الدولت عباس الزاملی 

ائتلاف تحالف البدیل عدنان الزرفی 

حزب تجمع الفاو زاخو عامرعبدالجبار 

حزب منقذون محمدتوفیق علاوی 

حزب حرکةسومریون دکتر عمار التمیمی 

حزب الایثار العراقی احمد محمد المشهدانی 

و تعداد دیگری از شخصیت های مستقل و احزاب سیاسی حضور دارند. 

جریان سنی

ائتلاف تحالف السيادة خمیس الخنجر

ائتلاف الحسم الوطنی ثابت العباسی

ائتلاف تحالف عزم مثنی السامرایی

حزب تقدم محمد الحلبوسی

ائتلاف تحالف التفوق ابراهیم الجبوری

ائتلاف تحالف قمم خالد بتال

ائتلاف تحالف الانبار هویتنا علی فرحان

حزب القیادة محمود المشهدانی

حزب جماهیر الوطنية أحمد عبدالله الجبوري. ابومازن

حزب العراق للاصلاح اسامه النجیفی

حزب جبهه التركمانية العراقية حسن توران

ائتلاف جبهه ترکمان العراق الموحد محمد سمعان

جریان کردی

حزب دموکرات کردستان مسعود بارزانی

حزب اتحادیه میهنی کردستان بافل جلال طالبانی

حزب نسل نو شاسوار عبدالواحد

حزب موضع ملی علی حمه صالح

حزب سوسیالیست دموکرات کردستان محمد حاجی محمود 

حزب جبهه خلق لاهور شیخ جنگی

حزب اتحاد اسلامی کردستان صلاح‌الدین محمد بهاءالدین

حزب جماعت عدالت کردستان علی بابیر

شگفتی این دور از انتخابات را می‌توان ائتلاف سودانی دانست که در انتخابات قبلی تنها دو کرسی کسب کرد، اما از آنجا که وی در مبارزه با فساد نقش مهمی داشت، در جامعه عراق به عنوان یکی از پاکدست‌ترین افراد شناخته می‌شود، به واسطه ائتلافی که تشکیل داد، گفتمان توسعه را در سه سال گذشته فعال و زیرساخت های زیادی در عراق بنا کرد، کارنامه نسبتاً موفقی از خود ارائه داده است. سودانی در لیست خود با 54 نماینده فعلی مجلس در کنار شخصیت هایی مانند فالح الفیاض، احمد الاسدی، جریان مدنی ایاد علاوی، نصیف خطابی استاندار کربلا و... ائتلافی قدرتمند تشکیل داده است.

شگفتی دیگر اتفاق جدیدی است که در این دوره از انتخابات پارلمانی عراق رقم خورده است. جناح های اهل سنت بعد از اینکه در انتخابات گذشته در استان‌های سنی‌نشین بین خود به رقابت می‌پرداختند، اکنون رقابت‌ را از استان‌های سنی‌نشین به بغداد گسترش داده اند. حلبوسی از بغداد نامزد شده است و خود را در بغداد بین اهل‌سنت نفر نخست و بدون رقیب می‌بیند. مثنی السامرائی رئيس ائتلاف العزم و ائتلاف حسم الوطنی ثابت العباسی در بغداد هم این ادعا را برای حزب خود کرده است .

شگفتی سوم تحریم انتخابات به وسیله جریان صدر و تبعات آن برای بیت شیعی است. تحریم انتخابات پارلمانی به وسیله صدر و کاهش شدید مشارکت شیعیان در پایگاه‌های اصلی مانند بغداد در کنار افزایش احتمالی مشارکت اهل سنت و کردها در مناطق مختلط، طبق قانون سانت لیگو  و تبدیل هر استان به حوزه واحد، عمدتاً به انتقال کرسی‌های صدر به رقبای شیعه منجر می شود و قدرت بلوک شیعه را تثبیت می‌کند. با وجود این، در بغداد (۷۱ کرسی)، کاهش آرای شیعیان می‌تواند چهار تا ۶ کرسی اضافی برای لیست‌های سنی مانند تقدم یا عزم به ارمغان بیاورد، زیرا بسیج آن‌ها در برابر تحریم‌ها مقاومت می‌کند.

جناح های اهل سنت بعد از اینکه در انتخابات گذشته در استان‌های سنی‌نشین بین خود به رقابت می‌پرداختند، اکنون رقابت‌ را از استان‌های سنی‌نشین به بغداد گسترش داده اند

دیاله (۱۳-۱۴ کرسی) و کرکوک (۱۲ کرسی) امکان دارد هر یک دو تا سه کرسی برای کردها و سنی‌ها به دلیل اختلافات بر سر منابع و امنیت به دست آورند. نینوا (۳۱ کرسی) و صلاح‌الدین (۱۲ کرسی)، که سنی‌محور اما با عناصر شیعه هستند، می‌توانند در مجموع سه تا پنج کرسی سنی اضافه کنند. در مجموع، تحلیل‌ها پیش‌بینی می‌کنند سنی‌ها (1-۱۵ کرسی) و کردها (1-۵ کرسی) در مجموع ۱۰ تا ۲۰ کرسی به دست آورند و این مهم به زیان جریان شیعی در عراق خواهد بود. این سناریو امکان دارد با ظرفیت رأی آوری بالای سودانی و مالکی و با توجه به نظام انتخاباتی سانت لیگو عملاً منتفی شود و شیعیان هیچ کرسی ای نسبت به گذشته از دست ندهند.

باتوجه به تحریم انتخابات از سوی جریان صدر و تعداد دیگری از جریان های سیاسی، مشارکت کاهش خواهد یافت و این موضوع میان شیعیان تأثیر خود را خواهد گذاشت و نتیجه آن در بغداد ملموس خواهد بود. در اقلیم کردستان نیز برخی احزاب کُرد خواستار تحریم انتخابات شده‌اند و لذا در این منطقه نیز مشارکت تا حدودی کاهش خواهد یافت. در مقابل، میان جریان های سنی مذهب شاهد افزایش مشارکت خواهیم بود و این بی‌ارتباط با تحولات اخیر منطقه نیست. با توجه به سقوط نظام بشار اسد و روی کار آمدن جریان های سنی در سوریه، اهل سنت عراق نیز به دلیل نزدیکی جغرافیایی و سایر مؤلفه‌ها از نظام سنی سوریه تأثیر می‌پذیرد و این موضوع در افزایش مشارکت سنی‌ها تأثیر مثبتی خواهد گذاشت .

تصویب قانون عفو عمومی به وسیله نمایندگان اهل سنت که در آن بیش از 35 هزار زندانی با جرائم مختلف آزاد شدند کمک شایانی برای افزایش مشارکت میان سنی‌ها خواهد داشت. این زندانیان آزادی خود را وابسته به رهبران اهل سنت و نقش این افراد در پنجمین دوره انتخابات پارلمانی عراق می دانند.

نقش چارچوب هماهنگی شیعی در انتخابات

در حال حاضر اختلافاتی در داخل چارچوب هماهنگی وجود دارد، اما ظاهری است و عمیق نیست. در ادوار قبلی شاهد رقابت در داخل و ائتلاف در خارج بودیم، اما در این دوره علاوه بر رقابت در خانه شاهد رقابت در خارج (استان های متنازع فیه)هستیم. برخلاف دوره‌های قبلی که شیعیان لیست واحد می‌دادند و اتحاد در حوزه‌های استانی داشتند، این بار چند لیست مجزا ورود کردند.

برای اینکه در چارچوب هماهنگی همگرایی پس از انتخابات ایجاد شود، مؤلفه‌های زیادی نیاز هست. اگر هر عضو  چارچوب هماهنگی مانند جریان صدر در دور قبل پیروزی قاطع کسب کند، اختلافات بیشتر خواهد شد. با توجه به فشارهای خارجی در شرایط کنونی چارچوب هماهنگی احساس خطر دارد که بن‌بست سیاسی پس از انتخابات چه خسارت هایی برای شیعیان خواهد داشت. از اینرو، اگر رهبران چارچوب هماهنگی به این باور دست یابند منافع ملی و شیعه را بر منافع فردی ترجیح دهند، می‌توانند یکپارچگی را حفظ کنند.

در حال حاضر اختلافاتی در داخل چارچوب هماهنگی وجود دارد، اما ظاهری است و عمیق نیست

مهمترین چهره‌های مطرح برای نخست وزیری

برای پست نخست وزیری نام افرادی مانند سودانی، مالکی، عبدالامیر شمری وزیر کشور فعلی، عثمان الغانمی وزیر کشور سابق، اسعد العیدانی استاندار بصره، حمید الشطری رئیس دستگاه اطلاعات، عدنان الزرفی، قاسم الاعرجی، عبدالحسین عبطان و چند شخصیت دیگر مطرح است. بقای سودانی فعلاً مشخص نیست، اما تجربه‌ نشان داد فردی مانند مصطفی الکاظمی بدون هیچ کرسی در مجلس و سودانی تنها با دو کرسی نخست وزیر شدند، ولی حیدرالعبادی با کسب 40 کرسی نتوانست نخست وزیر شود. لذا امکان دارد سودانی پدیده انتخابات باشد، اما کسب کرسی بیشتر به منزله نخست وزیر شدن نیست.

به نظر نمی‌آیدد سودانی در خارج از چارچوب هماهنگی شیعی بتواند نخست‌وزیر شود و برای بقای خود باید با این ائتلاف هماهنگی کاملی داشته باشد. تحریم انتخابات به وسیله جریان شیعی مقتدا صدر، نه به معنای کناره‌گیری از سیاست، بلکه نشان‌دهندۀ اتخاذ راهبرد تأثیرگذاری از خارج نظام رسمی است. مهم ترین محور کنشگری این جریان پس از انتخابات، استفاده از بسیج مردمی و فشار خیابانی در کنار سرمایه‌گذاری بر شبکه‌های اجتماعی، خیریه‌ها، مؤسسات دینی و ساختارهای محلی برای تقویت حمایت وفادارانه از هسته اصلی هواداران خود (پایگاه شیعه فقیر و شهرک صدر) خواهد بود.

صدر با دوری از فرآیند تشکیل دولت و حفظ وجهه «مخالف ضدفساد»، خود را در جایگاه ناجی ملی قرار می‌دهد تا به وسیله قدرت بسیج هوادارانش (به‌ویژه در زمان بحران‌های سیاسی یا نارضایتی عمومی و کاهش مشروعیت نظام سیاسی و یا کاهش قیمت نفت و بحران اقتصادی و...)، دولت و مجلس جدید را زیر فشار دائمی قرار دهد و برای کسب امتیازات سیاسی از ابزار خیابان استفاده کند.

در کنار اهرم فشار خیابان، جریان صدر به صورت غیرمستقیم به وسیله نفوذ در ساختارهای دولتی و لابی‌گری غیررسمی به کنشگری ادامه خواهد داد. هواداران و کادرهای صدر در لایه‌های میانی نهادها همچنان اهرم فشار خواهند بود. همچنین، صدر تلاش خواهد کرد با تمرکز بر تقویت پایگاه مذهبی و اجتماعی، مشروعیت خود را فراتر از سیاست‌های حزبی (تثبیت به‌عنوان مرجع دینی مهم و ملی در عراق در دوران احتمالی پس از ارتحال آیت الله سیستانی) تثبیت و با تکیه بر گفتمان ملی‌گرایی عراقی و ضدیت با نفوذ خارجی، به‌ویژه انتقاد آزادانه از گروه‌های مسلح غیردولتی، رهبری فراجناحی را در صحنه سیاسی عراق حفظ کند.

جریان صدر در عراق ریشه دار و مهم است و لذا حفظ و بازگشت این جریان کمک شایانی به شیعه خواهد داشت و در نقطه مقابل، طرد آن به زیان جریان شیعی است.

 دخالت یا تأثیرگذاری بازیگران خارجی 

 ترکیه، قطر، امارات و آمریکا با انتقال پول های کلان به عراق در پی تأثیرگذری بر نتیجه آن به نفع خودشان هستند. آمریکا به طور خاص عراق را به شکل ساختاری در سیطره خود گرفته است و ساختارهای اقتصادی، امنیتی و سیاسی این کشور زیر سلطه واشنگتن هستند و به همین دلیل با اعمال فشارهای سیاسی و اقتصادی به دولت بغداد در روند سیاست های کلان عراق تأثیر می‌گذارد.

با روی کار آمدن دونالد ترامپ و معرفی مارک ساوایا به عنوان نماینده ویژه خود در امور عراق (آمریکا در عراق نزدیک به یک سال است سفیر ندارد) با شعار «یا با ما یا علیه ما» به دنبال تغییر توازن موجود در عراق است. در چارچوب این گفتمان یکجانبه، عراق باید روابط خود را با ایران کنار بگذارد و برای تحقق این هدف، به تحریم اقتصادی و تهدیدات امنیتی متوسل شدند تا روابط بغداد و تهران را برهم بزنند. معرفی ساوایا در آستانه انتخابات پارلمانی عراق به این معناست در کنار تمام اهداف اعلان شده، آمریکا به دنبال تغییر نسبی کارگزاران فعلی و انتصاب کارگزاران همسو با سیاست های خود است تا جایی که برخی تحلیل گران عراقی ساوایا را حاکم دوم عراق بعد از پل برمر معرفی می کنند.

طبق برآوردها حدود 5 میلیارد دلار حقوق به 8.5 میلیون کارمند دولتی عراق پرداخت و همه این مبالغ به وسیله فروش نفت انجام می‌شود که آن هم نخست به بانک فدرال رزرو آمریکا منتقل و از آنجا ماهانه به عراق سرازیر می‌شود.  بنابراین، اگر اهرم اقتصادی علیه عراق فعال شود و دلارها منتقل نشوند، شاهد افزایش قیمت دلار در برابر دینار خواهیم بود و این موضوع بحران اقتصادی را افزایش خواهد داد. از اینرو، هر شخصیتی که در عراق نخست وزیر شود با دولت آمریکا همکاری خواهد کرد.

بهره سخن

پیش بینی می شود با وجود افزایش کمّی بی‌سابقه نامزدها و تشکل‌های نوپا و مدنی، اصلاح قانون انتخابات (شامل بازگشت به ساختار تک‌حوزه‌ای استانی و سانت لیگو با عدد اعشاری 17) عملاً باعث تضعیف شدید شانس افراد مستقل و بازگشت قدرت به ائتلاف‌های سنتی شود. در بلوک شیعه، چارچوب هماهنگی شیعی با بهره‌گیری از ساختار جدید و تحریم انتخابات به وسیله جریان صدر، مسیر تثبیت و کسب اکثریت کرسی‌ها را هموار می‌بیند. در بلوک سنی، رقابت اصلی میان تقدم و عزم و سیاده شکل می‌گیرد و در کردستان نیز دو حزب سنتی حزب دموکرات کردستان و اتحادیهٔ میهنی کردستان همچنان بازیگران غالب هستند.

در نتیجه، پیش‌بینی می‌شود مجلس آتی عراق با وجود ترکیب ظاهراً متنوع، در عمل زیر سلطه رهبران و ائتلاف‌های تثبیت‌شده باقی بماند و تغییر بنیادینی در ساختار تقسیم قدرت (مُحاصَصه) رخ ندهد. انتخابات پیش روی عراق لحظه‌ای تعیین‌کننده برای حفظ یکپارچگی این کشور، تقویت جایگاه شیعیان در ساختار قدرت و تداوم نقش محوری عراق در محور مقاومت در برابر طرح‌های آمریکایی-صهیونیستی است.

ناکامی نیروهای مقاومت در انتخابات امکان دارد عراق را به دام سلطه آمریکا و متحدانش بیندازد، زمینه‌ساز پیشبرد پروژه «رژیم صهیونیستی بزرگ» شود، محاصره ایران را افزایش دهد و پیوندهای محور مقاومت را سست کند. آمریکا با بهره‌گیری از ابزارهای سیاسی، اقتصادی و انتخاباتی در پی تضعیف مقاومت در انتخابات پیش روست. لذا ضرورت دارد سه جریان بزرگ عراقی و به ویژه بیت شیعی، منافع کلان شیعه و عراق را با توجه به تحولات مهم منطقه در نظر داشته باشند و طبق آن تصمیم گیری جامع و نزدیک به واقعیت اتخاذ کنند.