چرا اسرائیل به دنبال شراکت راهبردی با امارات متحده عربی است؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ با طرح الحاق کرانه باختری توسط بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل؛ روابط نزدیک و دوستانه امارات متحده عربی و اسرائیل در طی سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. اگر چه یوسف العتیبه سفیر امارات در واشنگتن در یک نوشته به زبان عبری شدیدا با طرح الحاق کرانه باختری مخالفت کرده ؛ اما وی اظهار داشت که عادی سازی روابط بین ابوظبی و تل آویو مشروط به سیاست های اسرائیل در قبال فلسطین نیست. فراتر از پیوندهای ژئواستراتژیک عمیق ، تجاری و امنیتی؛ روابط طرفین بر « هم افزایی ایدئولوژیک انعطاف پذیر» بنا شده است.

پروژه مهار ایران

در حالی که دو کشور فاقد روابط رسمی دیپلماتیک هستند؛ بر اساس گزارشات، نزدیک 3000 یهودی در ابوظبی و دوبی سکونت دارند. بسیاری از آنها دارای تابعیت دوگانه هستند. جامعه رو به رشد یهودیان در امارات متحده عربی - کشوری بدون میراث یهودی - نشانه رشد و گسترش مبادلات بین اسرائیل و امارات در طی یک دهه گذشته بوده است. از سال 2015م اسرائیل در آژانس بین المللی انرژی های تجدیدپذیر مستقر در ابوظبی، نمایندگی رسمی دارد و مقامات این کشور به صورت مرتب از کشورهای حوزه خلیج فارس بازدید می کنند.

بیشتر تحلیلگران روابط نزدیک بین دو کشور را در نگاه اول شریک نمی دانند بلکه آن را به عنوان ازدواج مصلحتی برای مقابله با نفوذ ایران در نظر می گیرند. در سال 2009م اندکی پس از مراسم تحلیف باراک اوباما ، دولت اسرائیل و امارات متحده عربی برای نخستین بار  واشنگتن را تحت فشار قرار دادند تا موضع شدیدتری علیه جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کنند. پس از سال ها مذاکرات غیرمستقیم؛ در نهایت در سال 2012م نتانیاهو و عبدالله بن زاید وزیر امور خارجه امارات متحده عربی در مجمع عمومی سازمان ملل در هتل نیویورک با یکدیگر ملاقات کردند و مستقیماً درباره نگرانی های مشترکشان درباره فعالیت ایران در منطقه گفتگو كردند.

در طی سال های گذشته، ابوظبی میلیون ها دلار از طریق اندیشکده ها و اتاق فکرهای طرفدار اسرائیل برای لابی گری در واشنگتن سرمایه گذاری کرده ؛ اما پس از این که دونالد ترامپ در قبال حملات مستقیم ایران به زیرساخت های نفتی عربستان سعودی سکوت اتخاذ کرد، سیاست امارات متحده عربی در مقابل ایران با تغییر و تحول همراه شد. امارات متحده عربی به این نتیجه رسید که مسئولیت هر جنگ با جمهوری اسلامی ایران تنها بر عهده کشورهای حاشیه خلیج فارس خواهد بود. به این ترتیب منافع ژئواستراتژیک به تنهایی نمی تواند بهبود روابط بین امارات و اسرائیل را توضیح دهد.

دشمنی نسبت به تحولات بهار عربی

روابط بین دو کشور به جای هم افزایی ایدئولوژیک بر امنیتی شدن اسلام سیاسی و موضع بدبینانه نسبت به چشم انداز بهار عربی و ایجاد ثبات در جهان عرب وابسته است. اسرائیل همانند ابوظبی از قدرت یابی اخوان المسلمین هراس دارند و پایگاه قدرت رو به رشد اسلام گرایان پس از انقلاب را نگرانی امنیتی در نظر می گیرند. در یک کابل افشاشده از محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی، وی در مورد انتخابات در منطقه خاورمیانه ابراز نگرانی کرد. وی اظهار داشت: « دموکراسی منطقه در کوتاه مدت زمینه قدرت یابی اخوان المسلمین، حماس و حزب الله را فراهم می سازد.» اظهاراتی که بارها و بارها از سیاستمداران و تحلیلگران محافظه کار اسرائیلی شنیده ام.

این ایده که بهار عربی به زمستان عرب تبدیل خواهد شد مورد توجه گسترده اسرائیل قرار گرفته است. تحلیلگران و دیپلمات ها اغلب به من می گویند که اعراب تحت سلطه اقتدارگرایان بهتر می تواند عمل کند. به این ترتیب امارات متحده عربی درصدد است در قالب عملیات اطلاعاتی، قطر و ترکیه را حامی « تروریسم» معرفی نماید. این نگاه توسط جریان اصلی محافظه کار در اسرائیل به صورت گسترده مورد تایید قرار گرفته است.

اسرائیل همچنین در ظهور امارات به عنوان یک قدرت سایبری و اطلاعاتی منطقه ای نقش موثری ایفا کرده است. روابط تجاری بین اسرائیل و امارات در زمینه های مختلف از جمله حمل و نقل ، سرمایه گذاری و کاهش کروناویروس در حال تقویت است. علاوه بر این در حوزه جاسوسی سایبری و تجزیه و تحلیل داده های بزرگ ، شرکت های اسرائیلی نقش مهمی را در پیشبرد منافع مشترک اسرائیل و امارات ایفا می کنند.

شرکت های مشهور مانند « DarkMatter» و « NSO Group» با عضویت کارشناسان و تحلیلگران سایبری اعم از بازنشستگان واحد 8200 ارتش اسرائیل به امارات متحده عربی در هک موبایل ، جمع آوری اطلاعات و نظارت بر اسلام گرایان و مخالفان عرب کمک کرده است. بنابراین در حالی که روابط نظامی بین دو کشور به رزمایش های مشترک و اشتراک گذاری اطلاعات محدود شده، اما کارشناسان نظامی و امنیتی بازنشسته اسرائیل در بسیاری از شرکت های نظامی و امنیتی خصوصی امارات استخدام شده اند. در طی چند سال گذشته ابوظبی روابط تیره ای با جنبش فتح فلسطین دارد ، علاوه بر این دو کشور حماس را یک سازمان تروریستی در نظر می گیرند – اگر چه حماس به صورت رسمی توسط امارات به عنوان گروه تروریستی شناسایی نشده است.

از این رو در چارچوب مشارکت عمیق و بنیادین ایدئولوژیکی بین اسرائیل نتانیاهو و دیدگاه امارات برای نظم منطقه ای جدید ، جای تعجب ندارد که اسرائیل علاقه مند است كه ابوظبی در «طرح صلح» ترامپ نقش برجسته تری ایفا کند. در نتیجه ، جرد كوشنر ، مشاور ریاست جمهوری آمریكا ، نظر بن زاید در مورد فلسطین را معیار تحمل اعراب در خیانت نسبت فلسطین درنظر گرفته است. تحقق طرح الحاق اگر در واقعیت دور از دسترس می باشد اما یک دیپلمات غربی به من گفت؛ بن زاید قبلاً در گفتگوی اختصاصی با جرد کوشنر این طرح را مورد تایید قرار داده است.