نقش جو بایدن در توافق میان اسرائیل و امارات متحده عربی

به گزارش راهبرد معاصر؛ توافق نامه عادی سازی مناسبات اسرائیل و امارات متحده عربی که از سوی دونالد ترامپ اعلام شد، می تواند اتفاقی باشد که رئیس جمهور آمریکا از آن به عنوان یک دستاورد انتخاباتی استفاده کند. از منظر برنامه دولت در خاورمیانه اشتباه نیست، اما آن چه که در این مسئله مشهود نبوده، تاثیر مخالفت دموکرات ها و جو بایدن در مسئله طرح الحاق کرانه باختری، بر موفقیت آمیز بودن توافق نامه صلح می باشد.

دو کشور اسرائیل و امارات از مدت ها پیش در حوزه های مختلف اطلاعاتی، تکنولوژی، نظامی، تجاری و سیاسی روابط و همکاری دوستانه ای برقرار کرده اند. هر دو کشور از متحدان نزدیک دولت ترامپ محسوب می شوند و احتمالا آن ها ترجیح می دهند تا دونالد ترامپ پیروز انتخابات ماه نوامبر باشد، اما آن ها نسبت به نظرسنجی ها و برتری جو بایدن احساس نگرانی می کنند و حتی این احتمال وجود دارد که دموکرات ها کنترل مجلس سنا را به دست بگیرند.

امارات متحده عربی مانند اعضای اتحادیه اروپا از ابتکار عمل صلح عربی در راستای برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل در ازای خروج آن ها از سرزمین های اشغالی سال 1967م حمایت و پشتیبانی می کنند. طرح الحاق کرانه باختری از سوی اسرائیل یک دردسر و مشکل بزرگ برای کشورهای عربی بود. موضع کشورهای عربی همانند آمریکا و سایر کشورهای جهان در حمایت و پشتیبانی از راه حل دو کشوری بیشتر یک ترفند روان شناختی برای وانمود کردن به موقتی بودن اشغال اسرائیل بود. آن ها سعی می کردند این گونه وانمود کنند که این اقدام تا زمانی جواب خواهد داد که الحاق رسمی نشود.

امارات متحده عربی که در گذشته امتیازات خوبی از روابط نزدیک با اسرائیل کسب کرده بود به سرعت مخالفت خود را با طرح الحاق اعلام کرد. در این مسیر سفیر امارات در آمریکا با نگارش یادداشتی در یک روزنامه اسرائیلی اعلام کرد که یا عادی سازی مناسبات ممکن خواهد بود یا مسئله الحاق. این دیدگاه توجهات بسیاری را در عرصه بین الملل به خصوص توجه دموکرات ها را در ایالات متحده جلب کرد، زیرا که این مسئله از برخی جهات با حمایت و پشتیبانی کامل امارات متحده عربی از دولت ترامپ  و طرح صلح وی برای خاورمیانه مغایرت داشت. اما انتشار یک مقاله توسط سفیر عربی در یک روزنامه اسرائیلی و تاکید بر صلح می تواند نشانگر عادی سازی روابط باشد و از شدت ضربه بکاهد.

دموکرات ها مخالف شدید طرح الحاق می باشند و حتی آن ها کمک و پشتیبانی از اسرائیل را به رهایی این طرح مشروط کرده اند. مداخله امارات می تواند یک اقدام خوشایند به حساب آید. جو بایدن نامزد دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری شدیدا با طرح الحاق مخالف می باشد. در این مسیر، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، طرح الحاق بخش هایی از کرانه باختری که قرار بود در ماه ژوئیه به مرحله اجرا برسد را متوقف کرده است و دلیل اصلی آن هم عمدتا به مسئله سیاست داخلی در فضای آشفته سیاسی اسرائیل و اتهامات فساد علیه شخص نتانیاهو برمی گردد.

برای اسرائیل، مسئله جلب حمایت و پشتیبانی آمریکا به عنوان بزرگترین حامی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اگر بنیامین نتانیاهو قصد داشت که در طی چند ماه آینده طرح الحاق را اجرایی سازد مطمئنا روابط خوبی را با دولت دموکرات شروع نخواهد کرد، اما در شرایط فعلی، توافق صلح با امارات می تواند به نتانیاهو ضمن حفظ وجهه، بهانه ای خوب برای توجیه تعلیق طولانی تر برنامه الحاق ارائه دهد. توافق نامه صلح چه در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر و چه به عنوان عادی سازی روابط با کشور عربی، برای اسرائیل یک برد محسوب می شود.

تلاش ها برای عادی سازی مناسبات اسرائیل با کشورهای عربی عمدتا بر عربستان سعودی متمرکز خواهد بود، اما روابط با امارات به دلیل ثروت و نفوذ گسترده برای اسرائیل از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است و می تواند یک مکانی برای عادی سازی روابط با عربستان سعودی محسوب شود. از آن جایی که منافع اسرائیل ضمن همخوانی با امارات در تضاد با ایران می باشد، دسترسی و نفوذ بیشتر اسرائیل بر یکی از همسایگان ایران می تواند اهرم قدرت و نفوذ جدید برای اسرائیل باشد.

اگرچه تعلیق برنامه الحاق کرانه باختری به امارات در توجیه عادی سازی مناسبات برای همسایگان عرب و فلسطین کمک می کند، اما دستاورد امارات در این توافق اساسا به ایالات متحده مربوط می شود و ارتباطی با مساله فلسطین ندارد. امارات متحده عربی با ایجاد این توافق نامه صلح یک موفقیت سیاست خارجی به کاخ سفید تقدیم کرد و یک امتیاز بزرگ نزد دولت ترامپ به دست آورد. البته این کشور همچنین با از روی میز برداشتن مسئله الحاق، حمایت و پشتیبانی دموکرات ها را هم جلب کرد. با توجه به انتقادات شدید کنگره از عملکرد امارات در همراهی با عربستان سعودی در جنگ یمن، این موفقیت اکنون می تواند زمینه حمایت و پشتیبانی آمریکا از امارات را فراهم سازد. شایان ذکر است که اسرائیل و امارات بر این پیش بینی هستند که سیاست جو بایدن در قبال مسئله ایران می تواند بسیار شبیه و نزدیک به دولت باراک اوباما باشد. جدا از هر مسئله دیگری، سیاست دولت دموکرات ها در قبال مسئله ایران برای آن ها نگران کننده محسوب می شود و می تواند انگیزه قوی برای متحد کردن آن ها به شمار آید.