بحران قره باغ؛ ابعاد ژئوپلتیک و سناریوهای پیش رو-راهبرد معاصر
بولتون: ترامپ مصمم به خروج از ناتو است جزئیات جدید از فوت دکتر پرستو بخشی در نورآباد شب‌های قدر هیئت کجا برویم؟ + آدرس و جزئیات آغاز افت تولید گاز پارس جنوبی از 1404 دستگیری عاملان جنایت هولناک در بوستان نهج البلاغه کوثری: دشمن اگر با ساخت مساجد مخالفت نکند باید تعجب کنیم توضیحات سختگوی وزارت بهداشت درباره علت مرگ دکتر بخشی ماجرای فرار دختر ۲۰ ساله در تهران توضیحات سخنگوی شهرداری تهران درباره ساخت مسجد قیطریه اعلام موضع پوتین درباره ارسال جنگنده‌های اف-16 از سوی غرب به اوکراین شمار شهدای غزه به 32 هزار و 623 نفر رسید چرا بعضی‌ها در خواب می‌میرند؟ قیمت نفت بیش از یک دلار بالا رفت اردوغان با بایدن دیدار می‌کند واکنش ایران به ماجراجویی خطرناک اسرائیل در استان حلب سوریه آیت‌الله خاتمی: مسئولان باید موانع تولید را از سر راه بردارند بنیانگذار صرافی ارز دیجیتال به ۲۵ سال زندان محکوم شد رژه دریایی ۳ هزار شناور مردمی جبهه مقاومت در روز قدس تمدید ۵ساله قرارداد صادرات گاز ایران به عراق مصرف کدام ویتامین‌ها برای مردان ضروری است؟ بایدن: عربستان برای اولین بار آماده است اسرائیل را کاملاً به رسمیت بشناسد تاکید چین بر اهمیت رزمایش‌ها با ایران و روسیه برای امنیت منطقه لاوروف: آمریکا برای جلوگیری از آبروریزی بیشتر قطعنامه آتش بس غزه را وتو نکرد خبرگزاری رسمی سوریه از حمله اسرائیل به مناطقی در حلب خبر داد واکنش ایران به اقدام انسان‌دوستانه نیروی دریایی پاکستان در نجات ۸ ماهیگیر ایرانی تحویل کارت سوخت در ۱ هفته تا آخر اردیبهشت هواشناسی امروز 10 فروردین 1403/پیش‌بینی آسمان صاف تهران طی ۲ روز آینده آیت الله رئیسی: ایستادگی غزه تفوق گفتمان مقاومت را اثبات کرد اسماعیل هنیه با سرلشکر باقری دیدار کرد علت گرفتگی و سفتی دست‌ها در هنگام صبح‌ چیست؟ انصارالله: تا کنون به ۸۶ کشتی مرتبط با اسرائیل حمله کرده‌ایم جزئیات روند سرمایه گذاری خارجی در یک دهه اخیر آمریکا: به روسیه در رابطه با احتمال وقوع حمله تروریستی هشدار داده بودیم مادرانی که در بارداری استامینوفن مصرف کنند کودکانشان دچار این مشکل می شوند مدعی تجاوز جنسی به صهیونیست‌ها در هفت اکتبر کلاهبردار از آب درآمد اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت دلار و یورو و نرخ ارز امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول ضعف و بیحالی در ماه رمضان را با خوردن این مواد غذایی در سحری برطرف کنید توافق ایران و ترکمنستان برای سفر رئیسی به عشق آباد نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! عصاره این میوه ترش و شیرین را بخورید سریعتر می دوید با خوردن روزانه این نوع سرکه به راحتی ٨ کیلو وزن کم کنید شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان+ جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان منطق ساخت مساجد در پارک‌های بزرگ چیست؟ دیدار نوروزی امیر آشتیانی و قالیباف آیت الله رئیسی: انفعال برخی کشورهای اسلامی در قبال ملت فلسطین موجب تأسف است آنچه که باید از کنکور ۱۴۰۳ بدانیم/ مهمترین تغییر آزمون امسال کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟ صدور 230 هزار فقره چک الکترونیکی در شبکه بانکی قالیباف: نتیجه عملیات طوفان الاقصی تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست واعظ آشتیانی: نمایندگان جدید توصیه‌های رهبر انقلاب را نصب‌العین قرار دهند رهبر انقلاب : غزه، تا این لحظه پیروز اصلی میدان است آخرین وضعیت توافقات و قراردادهای بین‌المللی دولت بررسی شد استقبال 56 درصدی مردم از طرح کالابرگ فجرانه دوم وزیر دفاع: امسال هم تولید تجهیزات و تسلیحات جدید را با قدرت ادامه می‌دهیم لایحه عفاف و حجاب به دلیل برخی از ایرادات دوباره به مجلس برگشت داده شد اعلام تمهیدات ترافیکی شب‌های قدر در تهران آخرین وضعیت ترافیک محورهای شمالی اعلام شد اعلام ضریب حقوق ۱۴۰۳ کارمندان و بازنشستگان+ جزئیات دردسر بزرگ استقلال به خاطر سند یک ورزشگاه! برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید جریمه تخلفات حادثه‌ساز ۵برابر شد/ اعمال از هفته آینده مخالفت خصمانه آمریکا با تکمیل خط لوله گاز «صلح» نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است
در حالی که نقش ترکیه و روسیه برای دستیابی به حل مناقشه بین آذربایجان و ارمنستان بسیار مهم است، این به معنای نادیده گرفتن مرکزیت سایر نقش ها، به ویژه نقش های ایالات متحده و اروپا نیست. در این زمینه، تنها راه دستیابی به توافق در جنوب قفقاز مذاکره مطابق با چهار قطعنامه سازمان ملل در مورد قره باغ و پیشنهاد صلح گروه مینسک است. سناریوی کوزوو برای حل و فصل منازعه در آینده، نزدیک ترین سناریو به واقعیت است.
احمد دیاب؛ کارشناس ارشد مرکز سیاسی امارات
تاریخ انتشار: دوشنبه ۲۸ مهر ۱۳۹۹ - 19 October 2020

بحران قره باغ؛ ابعاد ژئوپلتیک و سناریوهای پیش رو

 

به گزارش راهبرد معاصر؛ در تاریخ 27 سپتامبر 2020م پس از یک دور آتش بس های بی نتیجه که نزدیک به سه دهه به طول انجامیده، درگیری های نظامی میان ارمنستان و آذربایجان از طریق بمباران توپخانه آغاز شد که در طی آن زره های سنگین در امتداد مرز منازعه مستقر شدند. این گزارش درصدد پاسخ گویی به دو سوال مهم است: الف) متغیرهای داخلی و منطقه ای در ایجاد درگیری های ارمنستان و آذربایجان چه نقشی را ایفا می کنند؟ ب) چه سناریوهایی می توان برای خاتمه بخشی این منازعه در نظر گرفت؟ 

 

ابعاد داخلی و محرک های درگیری مجدد

الف) بحران سیاسی در آذربایجان

رکود اقتصادی و کاهش درامد دولت آذربایجان به دلیل کاهش قیمت جهانی نفت و گاز و ناامیدی از حکومت اقتدارگرایِ رئیس جمهور الهام علی اف، منجر به نارضایتی مردمی شده است. انتخابات زودهنگام پارلمانی باکو (2020) منجر به قدرت یابی نخبگان جدید و جوان و برکناری «گارد قدیمی» با سابقه و کهنه کار شد. بر این اساس این انتخابات نشانگر تغییر و تحول جهت گیری استراتژیک آذربایجان می باشد که بیشتر به جای گفتگوی دیپلماتیک بر قدرت تسلیحات متکی می باشد. در این راستا درخواست های مردمی برای جنگ علیه ارمنستان افزایش یافت و معترضان به ساختمان پارلمان در باکو یورش و خواستار جنگ با ایروان شدند. در این راستا باکو برای بسیج حمایت ملی خواستار بازپس گیری قره باغ شد.

 

ب) بحران اقتصادی در ارمنستان

بر اساس دیدگاه تحلیلگران، هدف رهبر فعلی ارمنستان برای تشدید تنش ها و درگیری، منحرف کردن توجهات مردمی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناشی از گسترش اپیدمی کروناویروس و سوءمدیریت می باشد که هر روز در حال بدتر شدن است. دولت نخست وزیر نیکول پاشینیان - که در میان یک خیزش مردمی ضدروسی در سال 2018 به قدرت رسید – به شدت نگران حمایت گسترده و روزافزون روسیه می باشد.

 

ابعاد منطقه ای و محرکان آن

الف) شکست گروه مینسک برای حل و فصل مناقشه

گروه «مینسک» وابسته به سازمان امنیت و همکاری اروپا، متشکل از روسیه، فرانسه و آمریکا در سال 1994م با هدف دستیابی به آتش بس بین طرفین برای تحصیل یک توافق دائمی ایجاد شد. با وجود آتش بس های جزئی با میانجی گری گروه مینسک، تمامی میانجی گری این نهاد تاکنون با شکست همراه شده است. به نظر می رسد علل مستقیم بروز جنگ های مکرر بین طرفین عملکرد نامناسب این گروه و عدم مباحثه در مورد راه حل دائمی و جامع بحران می باشد. تا جایی که دولت آذربایجان گروه مینسک را به حمایت و پشتیبانی از «مسیحی ها» متهم می کند و باکو بر این تاکید دارد که ایروان به دلیل قدرت نفوذ بالای خود در لابی های آمریکا، روسیه و فرانسه بر این مسئله تاثیر می گذارد.

 

ب) رقابت منطقه ای بین ایران روسیه و ترکیه

از نظر تاریخی قفقاز جنوبی به یک منطقه درگیری و منازعه بین قدرت های بزرگ تبدیل شده است. در طی قرن های گذشته امپراتوری پارس، عثمانی و روسیه در جنگ ها برای فتح و تسلط بر منطقه علیه یکدیگر جنگیده اند. در حال حاضر، درگیری مستقیم ترکیه در قره باغ کوهستانی نه تنها در قفقاز جنوبی، بلکه در تمام مناطقی که بین آنکارا و مسکو اختلاف وجود دارد خطر را افزایش داده است. در واقع دو کشور از طرف های متخاصم در درگیری های لیبی و سوریه حمایت می کنند و جاه طلبی های ناسازگار در بالکان و اوکراین دارند. آنکارا احتمالاً درگیری خود در قره باغ را تا حدی به عنوان کارت برنده نه تنها در قفقاز بلکه در رقابت گسترده تر با مسکو تلقی خواهد کرد. دخالت مزدوران که از سوریه آورده شده اند نشان می دهد که درگیری قره باغ ممکن است این بار به جنوب قفقاز محدود نماند.

 

در حالی که ایران با دو کشور ارمنستان و آذربایجان از روابط خوبی برخوردار است، اما آذربایجان در گذشته این کشور را متهم کرده که همسو با ارمنستان می باشد. البته این تصمیم تا حدی به دلیل مواضع طرفداری جویانه باکو از ناتو و روابط دوستانه و صمیمی این کشور با اسرائیل می باشد. در واقع روسیه و ایران هر دو از این که آذربایجان به خصوص بعد از کنترل مناطق ارمنستان به  پایگاه ناتو در دریای خزر تبدیل شود احساس نگرانی می کنند. در ژوئیه سال 2020، مسکو با مشارکت ناوگان دریایی چین و ایران، یک رزمایش گسترده نظامی را در مناطق خزر و دریای سیاه انجام داد و این یک نشانه واضح به غرب فرستاد که مسکو همچنان قفقاز را به عنوان حوزه طبیعی نفوذ خود در نظر می گیرد.

 

ج) نقش پروژه های حمل و نقل و خطوط لوله انرژی در ایجاد درگیری

واقعیت تهاجم ارمنستان به شهر «تووز» آذربایجان در 12 ژوئیه 2020 یک منطقه دور از منطقه قره باغ، سوالات زیادی را در مورد اهداف ارمنستان ایجاد کرد. شهر «تووز» در منطقه ای است که سه خط لوله استراتژیک انرژی آذربایجان یعنی «باکو-سوپسا، باکو-تفلیس-جیهان و باکو-تفلیس» در آن جا واقع شده است. تووز همچنین در خط جدید راه آهن باکو-تفلیس-کارس واقع شده است که از طریق ترکیه  و گرجستان غربی، آذربایجان به اروپا متصل می شود. بنابراین هدف قرار دادن خطوط انتقال انرژی آذربایجان توسط ارمنستان بعد بین المللی به درگیری می دهد و با پیامدهای ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک همراه خواهد بود. بنابراین این خطوط لوله می تواند به دلیل تحریم های آمریکا علیه روسیه بر سر خط لوله انتقال گاز نورد استریم دو به آلمان، به کاهش وابستگی انرژی اروپا به مسکو کمک کند. گمانه زنی ها حاکی از آن است که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، که قبلاً از مداخله ادراک شده ایالات متحده و اروپا در بلاروس ناراضی بوده است، از طریق ارمنستان واکنش نشان داده است. در واقع روسیه توانسته به راحتی زیرساخت های حیاتی منطقه تووز که بیش از 80 درصد انرژی آذربایجان را انتقال می دهد بمباران کند و این اقدام روسیه در واقع واکنش به تصیمم آمریکا در مخالفت با نورد استریم دو می باشد.

 

سناریوهای محتمل

الف) سناریوی قبرس

«نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان اظهار داشت که ارمنستان در حال بررسی امکان و احتمال شناسایی و به رسمت شناختن استقلال قره باغ می باشد. در واقع شناسایی استقلال قره باغ توسط ارمنستان می تواند دارای پیامدهای مختلفی باشد:

 

1) اگر ارمنستان به استقلال قره باغ اقدام کند به صورت خودکار گروه مینسک برای حل و فصل درگیری ها این اقدام را نفی خواهد کرد زیرا این اقدام به صورت یکجانبه انجام شده و هیچ گونه رسمیت بین المللی ندارد. در واقع این اقدام به صورت کلی تمامی فرمول مذاکرات در مورد قره باغ را از بین می برد و یا باید فرمول جدیدی ایجاد شود یا این که جنگ باید به عنوان تنها گزینه شناخته شود. این در حالی است که در گذشته ارمنستان از شناسایی استقلال قره باغ خودداری می کرد تا روند مذاکرات رسمی را حفظ کند.

 

2) اگر ارمنستان استقلال قره باغ را شناسایی کند آن را به عنوان بخشی از کشور ارمنستان می کند و این امر مشکلاتی را در سازمان پیمان امنیت جمعی ایجاد می کند. شرکای ارمنستان بعید به نظر می رسد قره باغ را به عنوان بخشی از سرزمین های ارمنستان بپذیرند و این باعث خواهد شد تا ارمنستان مجبور شود این سازمان را ترک کند.

 

ب) سناریوی مدل سوریه

در 30 سپتامبر 2020، مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، ایده حل و فصل درگیری قره باغ را از طریق «مسیر سوریه» یعنی «ایجاد گذرگاه های امن و گشت های مشترک در مناطق مرزی به تفکیک نیروها» داده است. از سوی دیگر تعدادی از کارشناسان نظامی بر این عقیده هستند که پایگاه نظامی روسیه در ارمنستان نزدیک به 5000 پرسنل دارد و این پایگاه می تواند نقش پایگاه حمیمیم در سوریه را بازی کند و ضامن شروع گفتگوی صلح آمیز برای حل منازعات قره باغ باشند. با این حال شیوه و مدل حل و فصل سوریه  نشانگر انتقال منازعه توسط ترکیه از ادلب به قره باغ می باشد و این امر نشان گر عدم توانایی آنکارا در اجرای تعهدات خود می باشد. از سوی دیگر مسکو بر این عقیده است که آنکارا از این حق سیاسی یا اخلاقی برخوردار نیست که به جای ارمنی ها بخواهد که آن ها نیروهای خود را از سرزمین های اشغالی آذربایجان بیرون بکشند.

 

ج) سناریو کوزوو

به صورت فرضی منطقه قره باغ می تواند به یک محاصره خودمختار دیگر مشابه نخجوان تبدیل شود که بین ارمنستان و ایران واقع شده است. نخجوان تا زمان معاهده ترکمانچای در سال 1828 بخشی از ایران بود و به موجب آن پس از شکست نظامی ایران به روسیه واگذار شد. ایالات متحده پیشنهادی را در این زمینه ارائه داده بود که از سوی طرفین رد شده است. بر اساس این پیشنهاد آذربایجان ضمن شناسایی استقلال منطقه قره باغ، کریدور لاچین را به ارمنستان واگذار می کند که از این طریق اجازه ایجاد ارتباط جغرافیایی بین قره باغ و ارمنستان را فراهم می کند. اما در مقابل ارمنستان باید گذرگاهی را فراهم کند که مناطق آذربایجان با استان نخجوان ارتباط داشته باشند. با این حال، مشخص نیست ارامنه محلی قره باغ، که در آرزوهای کنونی خود برای استقلال کامل از آذربایجان بیشتر به عنوان نمونه کوزوو در بالکان را آرزو دارند، آیا با کنترل مجدد باکو بر آن ها موافقت می کنند یا خیر. بنابراین وضعیت ناپایدار فعلی باید دیر یا زود تغییر کند و این تنها با تلاش های بین المللی هماهنگ مانند ارسال یک نیروی صلح قابل دستیابی است.

 

سناریو «نه جنگ و نه صلح»

از جمله مهمترین سناریوهایی که با توجه به نتیجه این درگیری مطرح می شود ادامه وضعیت فعلی "بدون جنگ و صلح" است، به این معنی که در آینده قابل پیش بینی تغییر اساسی در درگیری ایجاد نخواهد شد. از یک سو، قره باغ به یک موضوع مهم ملی در هر دو کشور تبدیل شده است. بنابراین، شکست دولت ها در این درگیری می تواند منجر به سقوط آنها شود. از طرف دیگر، به نظر می رسد که ارمنستان و آذربایجان اراده ای برای ادامه جنگ طولانی مدت ندارند. با توجه به اینکه دو کشور به دلیل رنج ناشی از اپیدمی ویروس کرونا و سایر بحران ها با وضعیت اقتصادی نامطلوبی روبرو هستند. در جبهه سوم به استثنای ترکیه، بازیگران منطقه ای و بین المللی تمایلی به ادامه این درگیری ندارند. آمریکایی ها درگیر انتخابات و مسائل داخلی هستند و نمی خواهند این درگیری به یک موضوع جدید در انتخابات تبدیل شود. به دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از اپیدمی ویروس کرونا و احتمال ایجاد اختلال در جریان انرژی از آذربایجان به اروپا، اروپایی ها تمایل به تشدید درگیری ندارند. سرانجام، مسکو علاقه ای به گسترش یا طولانی شدن درگیری ندارد، که می تواند آن را مجبور به تصمیم گیری دشوار در مورد میزان تعهد خود به ارمنستان و اختصاص منابع اضافی به جنوب قفقاز کند، حتی در حال حاضر در چندین جبهه دیگر درگیر است.

 

نتیجه گیری

در حالی که نقش ترکیه و روسیه برای دستیابی به حل مناقشه بین آذربایجان و ارمنستان بسیار مهم است، این به معنای نادیده گرفتن مرکزیت سایر نقش ها، به ویژه نقش های ایالات متحده و اروپا نیست. در این زمینه، تنها راه دستیابی به توافق در جنوب قفقاز مذاکره مطابق با چهار قطعنامه سازمان ملل در مورد قره باغ و پیشنهاد صلح گروه مینسک است. سناریوی کوزوو برای حل و فصل منازعه در آینده، نزدیک ترین سناریو به واقعیت است.

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
پربیننده ترین اخبار
یادداشت اختصاصی محمد یوسفی، کارشناس مسائل اوراسیا؛ / ۲ روز پیش

پشت‌پرده حمله تروریستی به مسکو

«راهبرد معاصر» گزارش می‌دهد ‌؛ / ۱ روز پیش

4 سناریوی حادثه تروریستی مسکو