به گزارش راهبرد معاصر انتخابات ریاست جمهوری 1400یکی از مهمترین رخدادهای تاریخی ایران است. انتخابات 1400 تعیین کننده سرنوشت کشور است و دو طیف سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری را تشکیل میدهند. گفتنی است انتخابات ایران روز جمعه 28 خرداد 1400 برگزار می شود. راهبرد معاصر در نظر دارد طی مدت باقی مانده تا انتخابات 1400 ، جدیدترین اخبار انتخابات ریاست جمهوری را در اختیار مخاطبان قرار دهد.
نتایج انتخابات ریاست جمهوری تاثیر بسزایی در معیشت مردم کشور دارد و نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پس از تایید صلاحیت شورای نگهبان در معرض رقابت قرار میگیرند. اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شرایط کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری را اعلام کرده است و در ادامه این خبر آرشیو کامل اخبار امروز انتخابات سیزدهم ریاست جمهوری را میخوانید.
نحوه ثبت نام در انتخابات ۱۴۰۰
حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نمی تواند شرکت کند و در اصل ۱۱۵ قانون اساسی شرایط ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری اعلام شده که در آن رجال سیاسی باید شرایط ذیل را نظیر ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور دارا باشند.
در قانون انتخابات ریاست جمهوری واژه رجل سیاسی به معنی مرد تعبیر میشود اما گفته می شود که زنان نیز میتوانند در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ثبت نام کنند. با این وجود تاکنون در هیچ کدام از انتخابات ریاست جمهوری زنان تایید صلاحیت نشدند. مهلت ثبت نام برای داوطلبان ریاست جمهوری پنج روز از تاریخ انتشار دستور شروع انتخابات به وزارت کشور است.
شورای نگهبان مسئول نظارت بر تایید صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری است و پس از ثبت نام داوطلبان واجدالشرایط، شورای نگهبان ظرف مدت 5 روز به صلاحیت داوطلبان رسیدگی میکند و نتیجه را به وزارت کشور اعلام میکند.
چه کسانی در انتخابات 1400 شرکت میکنند؟
افرادی همانند حسین دهقان، فریدون عباسی ، حسن سبحانی، سید محمد غرضی، مصطفی کواکبیان، سید محمدعلی افشانی، علی مطهری تایید کردند که در انتخابات ریاست جمهوری 1400 حضور دارند.
چه کسانی برای حضور در انتخابات 1400 تمایل دارند؟
افرادی نیز نسبت به شرکت در انتخابات 1400 ابراز تمایل کردند که عباس آخوندی، حمیدرضا حاجیبابایی، محسن رضایی، محسن رهامی، سید عزتالله ضرغامی، سعید محمد و مرضیه وحید دستجردی احتمال دارد در انتخابات ایران شرکت کنند.
احتمال حضور چه کسانی در انتخابات 1400 وجود دارد؟
گمانه زنی هایی از حضور برخی شخصیت ها را در انتخابات ریاست جمهوری 1400 وجود دارد که افراد چون محمدجواد آذری جهرمی، محمود احمدینژاد، غلامحسین الهام، مهرداد بذرپاش، سعید جلیلی، اسحاق جهانگیری، سید محمدصادق خرازی، سید حسن خمینی، سورنا ستاری، محمدرضا عارف، رستم قاسمی، محمدباقر قالیباف، علی لاریجانی و علی نیکزاد احتمال دارد که نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری شوند.
چه کسانی در انتخابات 1400 شرکت نمی کنند؟
اما برخی شخصیت های سیاسی اعلام کردند که در انتخابات ریاست جمهوری 1400 شرکت نمیکنند. غلامعلی حداد عادل، سید محمد خاتمی، سید ابراهیم رئیسی، محمدجواد ظریف، پرویز فتاح و محسن هاشمی رفسنجانی در انتخابات سیزدهم شرکت نمیکنند.
اخبار امروز انتخابات ریاست جمهوری 1400
زمان ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری
براساس آخرین اعلام ستاد انتخابات کشور ثبت نام داوطلبین این انتخابات از روز سه شنبه مورخ ۲۱ اردیبهشت آغاز و تا پایان وقت اداری روز شنبه مورخ ۲۵ اردیبهشت به مدت ۵ روز ادامه مییابد.
براساس ماده ۶۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام باید دارای شرایط زیر باشند:
۱- از رجال مذهبی، سیاسی.
۲-ایرانی الاصل .
۳-تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.
۴-مدیر و مدبر.
۵-دارای حسن سابقه و امانت و تقوی.
۶-مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور
نمایندگان مجلس یازدهم طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری را دست بررسی دارند، ولی با توجه به زمان اندک باقی مانده تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، به نظر می رسد که قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران مصوب ۵/۴/ ۱۳۶۴ با اصلاحات بعدی همچنان مبنای برگزاری انتخابات باشد.
سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری همزمان با انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا و میاندورهای ای مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی ۲۸ خرداد ماه سال جاری برگزار خواهد شد .
در حال حاضر ثبت نام انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا و میان دوره ای مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری در حال انجام است.
نزدیک به 70 روز تا سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری زمان باقی مانده است؛ فضای انتخابات از حالت سردی سال 99 بیرون آمده و با نزدیک شدن به موعد رایگیری تب و تاب آن گرم و گرمتر میشود.
احزاب در قالب ائتلافها و تشکیل جبهههای متعدد به سمت همگرایی و وحدت حرکت کرده تا بتوانند با استفاده از ظرفیتهای همدیگر فضای بهتری را برای معرفی، تبلیغات و رایآوری نامزد مورد نظر خودشان فراهم آورند.
در حالی که نزدیک به 2 ماه از عمر دولت روحانی که با شعارهای پر زرق و برق به ویژه در مسائل اقتصادی روی کار آمده بود، زمان مانده است اما عملکرد دولت تدبیر و امید به ویژه در بعد اقتصادی، تاثیر منفی بر معیشت مردم داشته و از این رو شخصیتهای مختلف عمدتا با شعارهای اقتصادی وارد کارزار انتخاباتی میشوند.
دولت روحانی که به تعبیر منتقدان و کارشناسان سیاسی همه تخممرغهای خود را در سبد مذاکرات که منتج به توافقنامه موسوم به برجام شد، چیده بود اکنون با رفتن «دونالد ترامپ» رئیس جمهور جمهوری خواه آمریکا و روی کار آمدن «جو بایدن» معاون اول باراک اوباما ( رئیس جمهور آمریکا در زمان امضای برجام) سعی در احیای برجام دارد و طرفداران دولت بر این عقیدهاند که این امر میتواند برگ برندهای برای حامیان دولت و اصلاحطلبان برای انتخابات 1400 باشد.
کارشناسان سیاسی میگویند که اصلاحطلبان و دولت مستقر میخواهند دو قطبی «مذاکره و عدم مذاکره» که البته در سال 96 نیز جریان داشت را مجدداً احیا کنند و موج انتخاباتی را بر همین اساس هدایت و راهبری کنند. از سوی دیگر نیروهای انقلاب سوء مدیریت را علت اصلی وضعیت فعلی کشور میدانند و معتقدند علاوه بر حل مسائل بینالمللی باید با نگاه به درون و مدیریت شایسته امور کشور را مدیریت و ساماندهی کرد.
حضرت آیتالله خامنهای مقام معظم رهبری نیز در نخستین روز سال جدید در گفتوگوی زنده تلویزیونی که با آحاد ملت شریف ایران داشت، خطاب به افرادی که می خواهند داوطلب انتخابات شوند، گفتند: انتظار داریم سنگینی کار را متوجه شوید و بدانید چه مسئولیت سنگینی را می خواهید بر دوش بگیرید. اگر دیدید که می توانید این مسئولیت را بعهده بگیرید، آنگاه وارد کارزار انتخاباتی شوید.
بر خلاف بهارستان یازدهم، ترافیک در مسیر پاستور به شدت شلوغ است. قبل از عید نوروز 1400 افرادی همچون، سردار حسین دهقان، علی مطهری، سردار سعید محمد، مصطفی کواکبیان و ... اعلام نامزدی کردند و حالا پس از تعطیلات نوروزی از روز شنبه تاکنون تقریبا هر روز شاهد اعلام کاندیداتوری یکی از شخصیتهای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... هستیم.
از این رو افرادی که تاکنون به صورت رسمی یا غیر رسمی اعلام کاندیداتوری کرده اند و یا احتمال کاندیداتوری آنان وجود دارد و فعالیت شبه انتخاباتی دارند و یا اینکه نام آنها در فضای احزاب مطرح هستند را با ذکر سمت ذکر میکنیم:
ردیف | نام و نام خانوادگی | سمت | رسمی/غیر رسمی |
1 | محمدغرضی | وزیر وزیر پست و تلگراف و تلفن دولت سازندگی | رسمی |
2 | حسن سبحانی | استاد دانشگاه و نماینده دور هفتم مجلس | رسمی |
3 | سردار سعید محمد | فرمانده سابق قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) | رسمی |
4 | رامین مهمانپرست | سخنگوی اسبق وزارتامور خارجه در دولت یازدهم | رسمی |
5 | سردار حسین دهقان | وزیر دفاع دولت یازدهم | رسمی |
6 | امیر حسین قاضی زاده هاشمی | نائب رئیس مجلس یازدهم | رسمی |
7 | سیدعباس نبوی | رئیس موسسه تمدن و توسعه ایرانی | رسمی |
8 | محمد ناظمی اردکانی | وزیر تعاون دولت نهم و دبیرکل جامعه اسلامی مدیران | رسمی |
9 | عزتالله ضرغامی | رئیس اسبق صدا و سیما | رسمی |
10 | محمد عباسی | وزیر اسبق ورزش و جوانان | رسمی |
11 | اسدالله بادامچیان | دبیرکل حزب موتلفه اسلامی | رسمی/بیانیه حزب |
12 | سیدمصطفی میرسلیم | عضو ارشد حزب موتلفه اسلامی | رسمی/بیانیه حزب |
13 | حمیدرضا ترقی | عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی | رسمی/بیانیه حزب |
14 |
حسین انواری |
عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی |
رسمی/بیانیه حزب |
15 |
محمدعلی افشانی |
شهردار سابق تهران و عضو ارشد حزب اعتماد ملی |
رسمی/اعلام حزب |
16 | محسن مهرعلیزاده |
معاون رئیس دولت اصلاحات |
رسمی |
17 | علی مطهری | نماینده ادوار مردم تهران در مجلس | رسمی |
18 |
مصطفی کواکبیان |
دبیرکل حزب مردم سالاری |
رسمی/اعلام حزب |
19 | محسن رهامی |
دبیرکل سابق انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها |
رسمی |
20 | محمدصادق خرازی |
دبیرکل حزب ندای ایرانیان |
رسمی/اعلام حزب |
21 |
فائزه هاشمیرفسنجانی |
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران |
رسمی |
22 | آیتالله سیدابراهیم رئیسی | رئیس قوه قضائیه | غیر رسمی |
23 | حجتالاسلام سیدحسن خمینی |
تولیت آستان حرم مطهر امام (ره) |
غیر رسمی |
24 | علی لاریجانی | رئیس مجالس هشتم، نهم و دهم | غیر رسمی |
25 | محمدباقر قالیباف | شهردار اسبق تهران و رئیس مجلس یازدهم | غیر رسمی |
26 | محمود احمدی نژاد | رئیس دولتهای نهم و دهم | غیر رسمی |
27 | اسحاق جهانگیری | معاون اول حسن روحانی | غیر رسمی |
28 | محمدجواد ظریف | وزیر امور خارجه دولت های یازدهم و دوازدهم | غیر رسمی |
29 | سعید جلیلی | دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام | غیر رسمی |
30 | رستم قاسمی | وزیر نفت دولت دهم | غیر رسمی |
31 |
محسن رضایی | دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام | غیر رسمی |
32 | علی نیکزاد | نائب رئیس دوم مجلس یازدهم | غیر رسمی |
33 | سیدپرویز فتاح | رئیس بنیاد مستضعفین | غیر رسمی |
34 | رضا اردکانیان | وزیر نیرو دولت دوازدهم | غیر رسمی |
35 |
عبدالناصر همتی |
رئیس کل بانک مرکزی در دولت دوازدهم | غیر رسمی |
36 | حجتالله عبدالملکی | عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) | غیر رسمی |
37 |
مسعود پزشکیان |
وزیر بهداشت دولت اصلاحات و نماینده مردم تبریز در مجلس یازدهم |
غیر رسمی |
38 |
محسن هاشمی |
رئیس شورای شهر تهران | غیر رسمی |
39 | محمدرضا عارف |
معاون اول دولت اصلاحات و رئیس بنیاد امید ایرانیان |
غیر رسمی |
40 |
محمد شریعتمداری |
وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی |
غیر رسمی |
41 | محمدباقر نوبخت |
رئیس سازمان برنامه و بودجه |
غیر رسمی |
42 |
علیرضا محجوب |
رئیس خانه کارگر |
غیر رسمی |
43 |
عباس آخوندی |
وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی |
غیر رسمی |
44 |
مصطفی معین |
وزیر علوم در دولت اصلاحات |
غیر رسمی |
45 | سورنا ستاری | معاون علمی حسن روحانی | غیر رسمی |
46 | محمدجواد آذری جهرمی | وزیر ارتباطات و فناوری | غیر رسمی |
47 | قدرتعلی حشمتیان | دبیرکل جبهه مستقلین و اعتدالگرایان | غیر رسمی |
48 | محمدجواد حقشناس | عضو شورای شهر تهران و حزب اعتماد ملی | غیر رسمی |
49 | علی فلاحیان | وزیر اطلاعات دولت سازندگی | غیر رسمی |
50 | محمدزارع فومنی | دبیرکل حزب مردمی اصلاحات | غیر رسمی |
51 | سید محمد بطحائی | وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم | غیر رسمی |
52 | فریدون عباسی دورانی | رئیس کمیسیون انرژی مجلس یازدهم | غیر رسمی |
53 | محمد سعیدی کیا | رئیس هیئت امناء بنیاد مستضعفان و جانبازان | غیر رسمی |
54 | رضا صالحی امیری | وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در دولت روحانی | غیر رسمی |
55 | محمود صادقی | نماینده مردم تهران در مجلس دهم | غیر رسمی |
اعلام نظر مجمع تشخیص درباره طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری
محمد حسین فرهنگی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در نشست خبری امروز(شنبه 21 فروردین) خود، گفت: با توجه به شرایط شیوع کرونا و لزوم رعایت پروتکل های بهداشتی ،در هفته جاری مجلس تنها در روزهای یکشنبه و سه شنبه جلسه علنی خواهد داشت.
وی درباره شیوه برگزاری جلسات کمیسیون ها افزود: نمایندگان میتوانند در فضاهای بزرگتر تشکیل جلسه دهند و با تغییر ساعت در ماه رمضان محدودیتهایی در برگزاری جلسات ایجاد خواهد شد.
نماینده تبریز در مجلس ادامه داد :همچنین جلسات صحن مانند چهارشنبه گذشته در سه مکان برگزار خواهد شد تا از تجمع و کثرت نمایندگان در یک محل جلوگیری شود.
سخنگوی هیئت رئیسه مجلس گفت : امیدواریم انتخابات ریاست جمهوری بر اساس قانون جدید برگزار شود تا شاهد صحنه ناگوار دورههای گذشته نباشیم،البته ما منتظر نظر نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان هستیم که البته نظر مجمع در این خصوص تامین شده است.
وی ادامه داد : همچنین مذاکراتی با وزارت کشور صورت گرفته تا معیار تحصیلات و سوابق اجرایی در ثبت نام ها رعایت شود و در صورت عدم ابلاغ با همکاری شورای نگهبان قانون قابل اجرا است.
فرهنگی تصریح کرد : بررسی طرح جهش تولید مسکن در مجلس به پایان رسید و دولت مکلف به ساخت یک میلیون مسکن در سال شده، از طرفی شکل گیری صندوق ملی تامین مسکن میتواند یکی از ساز و کارهای تامین نیاز مردم در این عرصه باشد تا شرایط بازار تغییر کند.
سخنگوی هیئت رئیسه مجلس افزود : همچنین طرح جهش تولید دانش بنیان نیز به تصویب رسید که این قانون بازنگری در قوانین قبلی بوده و میتواند یکی از ساز و کارهای تاثیر گذار در تولید کشور باشد ،همچنین مجلس در حال بررسی طرحی در حوزه کسب و کار بوده چرا که ما در صدد رفع موانع هستیم تا از جویندگان کار حمایت کنیم.
نماینده تبریز در مجلس گفت : مجلس در راستای اعمال بعد نظارتی خود در هفته گذشته گام هایی برداشت به عنوان مثال در حوزه توسعه روابط خارجی رفع تحریمها و بحث سند همکاری میان ایران و چین جلسهای برگزار کرد همچنین در بحث ساماندهی کالاهای ضروری نیز به بحث و بررسی پرداخت که در نهایت دو گزارش به مراجع قضایی ارسال شد.
فرهنگی تصریح کرد : به نظر می رسد که اقدامات در راستای تنظیم بازار اثربخش نموده و صفهای مرغ به شیوع کرونا دامن زد.
سخنگوی هیئت رئیسه مجلس درباره عدم بررسی لایحه تامین امنیت زنان دربرابر خشونت در صحن گفت : طرحها و لوایحی که به مجلس می رسد مورد بررسی قرار گرفته و بعد در نوبت اعلام وصول قرار می گیرد و از طرفی نمایندگان پیش از سال جدید در حال بررسی بودجه بودند و بررسی این مورد احتمالاً به امسال موکول شده است.
مجتبی شاکری دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی درباره اما و اگرهای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، اظهار کرد: انتخابات ۱۴۰۰ یک آزمون دلنشین و سخت است، دلنشین از این نظر که انقلاب در مرحله جدیدتری از پیشرفت قرار میگیرد و قرار است ابعاد مختلف گام دوم انقلاب را محقق کند و از این جهت سخت که نظام سلطه به دنبال ایجاد موانع در انتخابات ۱۴۰۰ است.
وی در خصوص مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰ هم، گفت: نظرسنجیهایی در فضای مجازی در خصوص مشارکت مردم در انتخابات برگزار میشود که خیلی نمیتوان به آنها اعتماد کرد، چرا که هنوز ثبت نام نامزدهای انتخابات آغاز نشده و گزینهها هنوز مشخص نشدهاند، بسیاری از مردم هم هنوز تصمیمی برای شرکت در انتخابات نگرفته اند و فعلا شایعاتی که در خصوص انتخابات صورت میگیرد به هیچ وجه قابل اعتماد نیست؛ چراکه هنوز نامزدها معرفی نشده اند و برنامههای آنها را نمیدانیم.
شاکری تصریح کرد: رقبای ما به دنبال این هستند که گزینه مناسب خود را معرفی کنند، جریان اصلاح طلب که به وجود آورنده دولت یازدهم و دوازدهم است نمیتواند از مشکلاتی که در حال حاضر در کشور در حوزههای مختلف ایجاد شده شانه خالی کند، ناکارآمدیهایی که دولت در زمینه معیشت مردم، بیکاری و... داشته اصلا قابل چشم پوشی نیست، هر چند که نامزدهای این جبهه تلاش میکنند که ناکارآمدی دولت به پای اصلاح طلبان نوشته نشود.
این فعال اصولگرا با تاکید بر اینکه موفقیت نیروهای انقلاب در انتخابات در متمرکز شدن بر روی نام یک نامزد است، گفت: با متکثر شدنِ نامزدها جبهه اصولگرا موفق نخواهد شد و اگر گزینه ها تقسیم شوند امکان موفقیت کم میشود.
وی در خصوص حضور سید ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ اظهار کرد: چهرههایی که در عرصه انتخابات از جبهه اصولگرایان حضور خواهند یافت سید ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف، سعید محمد، سعید جلیلی و محسن رضایی هستند و مردم به برخی از این افراد اقبال بیشتری دارند، چرا که به تناسب موقعیتهایی که داشتند در فساد ستیزی، پرچم داری عدالت و ... خودشان را به خوبی نشان داده اند، اما باید اجازه دهیم به زمان ثبت نام نزدیکتر شویم تا ببینیم کسانی که مستقیما اعلام نکردهاند آیا وارد عرصه میشوند یا خیر؟
۶ سناریو برای انتخابات ۱۴۰۰
ثبتنام نامزدهای کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ از ۲۱ اردیبهشت آغاز میشود. انتخاباتی که قرار است ۲۸ خرداد و در شرایط کرونایی برگزار شود. در این روزها انگار وضع جریانات سیاسی کشور هم مانند عاقبت کرونا، مبهم و پیچیده شده و مشخص نیست چه سرنوشتی در انتظار سیاسیونی است که سودای رسیدن به پاستور را در سر دارند.
خیلیها معتقدند که سیاست برای آنان که بیرون گود هستند قابل پیشبینی نیست و از طرفی پیچیدگیهای سیاست در ایران این موضوع را دوچندان میکند. با این حال از برآیند تحرکات اخیر سیاسیون و نامزدهای بالقوه انتخابات، جهتگیریهای جریانات سیاسی کشور، برخی نظرسنجیها و فعالیتهایی که به خاطر جبر زمانه بسیاری از آنها به فضای مجازی منتقل شدهاند، شاید بتوان چند سناریوی احتمالی را برای انتخابات پیش رو پیشبینی کرد.
خروج ترامپ از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷ و آغاز جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران که روز به روز با اضافه شدن تحریمهای جدید، فشار آن افزایش یافت، باعث شد تا دولت اعتدالگرای حسن روحانی نتواند شعار معروف "هم سانتریفیوژ بچرخد و هم چرخ اقتصاد" را عملا محقق کند و رئیسجمهوری که رای ۱۸ میلیونیاش در سال ۹۲ به ۲۴ میلیون در سال ۹۶ افزایش یافته بود در ماههای آخر کار خود مورد شدیدترین حملهها قرار گرفته است.
کاهش شدید فروش نفت ایران، ایجاد مشکلات فراوان در تامین ارز، قطع روابط بانکی سایر کشورها با ایران (به دو دلیل تحریم آمریکا و تصویب نشدن دو لایحه باقی مانده FATF)، تحریم کالاهای اساسی و حتی دارو، ناتوانی در دریافت طلب ایران از دیگر کشورها و... تنها مواردی از این جنگ اقتصادی بود که در سه سال گذشته مشکلات عدیدهای را برای اقتصاد کشور و معیشت مردم ایجاد کرد؛ از افزایش نرخ ارز و طلا گرفته تا بالا رفتن نجومی قیمت کالاها، از ناتوانی در تامین نیازهای روزمره مردم تا بالا رفتن نرخ تورم. آثار جنگ اقتصادی به همراه ضعف مدیریتی در برخی بخشها، سنگاندازی بعضی از مخالفان دولت، کارشکنی کاسبان داخلی و خارجی تحریم و البته معضل یک ساله کرونا همه و همه دست به دست هم دادند تا دستاوردهای دولت اول روحانی نه تنها به باد رود بلکه رئیسجمهور به سیبل تمامی انتقادات بدل شود.
حسن روحانی با حمایت اعتدالگرایان و اصلاحطلبان در دو انتخابات ۹۲ و ۹۶ به پیروزی رسید و تلاش کرد از معتدلین دو جناح اصولگرا و اصلاحطلب در دولتهای خود استفاده کند. از زنگنه اصلاحطلب گرفته تا رحمانیفضلی اصولگرای نزدیک به لاریجانی، از شهیندخت مولاوردی منتقد شورای نگهبان گرفته تا حسینعلی امیری عضو سابق شورای نگهبان، همه زیر چتر اعتدالگرایی روحانی جمع شدند تا تقریبا دولتی فراجناحی تشکیل شود اما به هر حال اصلاحطلبان به عنوان حامی اصلی دولت روحانی شناخته شدند و حتی روزنامهای که در سال ۹۲ معتقد بود روحانی اصولگرایی است که به ریاست جمهوری رسیده، پس از آغاز مشکلات دولت در دو سه سال اخیر انگشت اتهام مشکلات را به سوی اصلاحطلبان نشانه رفته و این دولت را رحم اجارهای اصلاحات مینامد. دولتی که با شعار مذاکره و مصالحه با دنیا به خصوص آمریکا بر سر کار آمد و تا سال ۹۷ هم توانست به خوبی به شعارهای خود عمل کند اما خروج ترامپ از برجام، همه معادلاتش را به زد.
با توجه به شرایط فعلی کشور به نظر میرسد افراد مرتبط با دولت و حامیانش ممکن است از شانس کمی در انتخابات آینده برخوردار باشند. اسحاق جهانگیری که در انتخابات ۹۶ به عنوان پدیده مطرح شده بود و بسیاری معتقد بودند که پس از روحانی میتواند ادامهدهنده دولت موفق اعتدال باشد، این روزها به جرم معاون اولی روحانی از سوی جناح مقابل و برخی شبکهها و برنامههای صداوسیما به عنوان یکی از متهمان وضع فعلی کشور شناخته میشود. علیه محمدجواد ظریف که همین چند سال پیش به خاطر موفقیتش در به سرانجام رساندن مذاکرات فرسایشی هستهای با امیرکبیر مقایسه میشد، سریال میسازند و در تریبونهای مختلف او را خائن خطاب میکنند. قصه سایر نزدیکان و وابستگان به دولت روحانی هم تقریبا شبیه معاون اول و وزیر امور خارجه است. اما این اتفاقات میتواند روی دیگری هم داشته باشد.
موضوع احیای برجام و برداشته شدن تحریمهای آمریکا شاید یکی از مولفههای تاثیرگذار در انتخابات ۱۴۰۰ باشد.
سناریوی اول
در سناریوی اول فرض بر این است که دور جدید مذاکرات ایران و طرفهای برجام به نتایج مثبتی برسد و هر دو طرف ایران و آمریکا به تعهدات برجامی خود بازگردند. البته این اتفاقات و بازگشت کامل به برجام شاید تا پیش از انتخابات به صورت کامل به نتیجه نرسد و ماهها طول بکشد اما باز شدن فضای تنفسی برای ایران، کم شدن فشار حداکثری آمریکا، آزاد شدن بخشی از پولهای بلوکه شده ایران و فروش بیشتر نفت و ورود ارز به کشور میتواند شوک مثبتی را به اقتصاد ایران وارد کند.
همین موضوع میتواند به نزدیکان اعتدالگرایان فرصتی بدهد تا در انتخابات با مطرح کردن موضوع ادامه مذاکرات و تلاش برای رفع کامل تحریمها و محدودیتهای ایران، برگ برندهای را در دست داشته باشند. برگی که مخالفان برجام اکنون در دست دارند و با بینتیجه خواندن آن تلاش میکنند نیروهای اعتدالی و حامیان مذاکرات را با این توجیه که ادامه رویکرد دولت اعتدال به ادامه وضع اقتصادی موجود منجر میشود، از صحنه انتخابات خارج کنند.
سناریوی دوم
اگر مذاکرات برجامی به نتیجه مناسبی نرسد و وضعیت معیشتی مردم و فشار اقتصادی بیشتر شود، وابستگان به دولت روحانی و حامیان او عملا شانس چندانی برای پیروزی در انتخابات نخواهند داشت و منتقدان دولت و مذاکره، میتوانند شانس بیشتری برای پیروزی خود در نظر بگیرند. در این میان اصولگرایانی که از ابتدا با برجام مخالف بودند و حتی آن را خیانت و خسارت محض میدانستند میتوانند با مطرح کردن درست بودن ادعایشان، دست بالا را در انتخابات داشته باشند. با این فرض، حتی شانس پیروزی برخی نیروهای تندرو بالا خواهد رفت.
ناامیدی مردم از انتخابات
ناامید شدن مردم ازصندوقهای رای که ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود میتواند مولفه تاثیرگذار دیگری در نتیجه انتخابات باشد. نبود کاندیداهایی از سلایق مختلف و شرایط اقتصادی سخت کنونی میتواند دو دلیل قهر مردم از صندوق رای برای نشان دادن اعتراضشان به وضع موجود باشد.
سناریوی سوم
در صورت چنین اتفاقی گفته میشود که اصولگرایان میتوانند شانس بسیار بالایی در انتخابات داشته باشند. اگر بر فرض کاندیداهای حداکثری اصلاحطلبان در انتخابات تایید صلاحیت نشوند بخشی از بدنه اجتماعی آنان با سرخوردگی، امیدی به انتخابات نخواهند داشت و یک رقابت درونگروهی میان اصولگرایان برگزار خواهد شد. مدلی تقریبا شبیه انتخابات مجلس یازدهم.
سناریوی چهارم
با وجود اینکه رهبر انقلاب همواره در سخنان خود بر لزوم مشارکت حداکثری مردم در انتخابات تاکید داشتهاند اما برخی جریانات تندرو با این توجیه که مشارکت بالای مردم منجر به شکست کاندیدای مورد نظر آنان خواهد شد تلاش میکنند با دلایل مختلف، مردم را از صندوق رای ناامید کنند و جالب اینجاست با وجود اینکه به ظاهر خود را حامی رهبری نشان میدهند اما از تبلیغ این موضوع یعنی تلاش برای کم کردن مشارکت مردم به هر روشی، ابایی هم ندارند. نظر این تندروها این است که مردم صلاح خود را نمیدانند و درست انتخاب نمیکنند پس مهم نیست مشارکت مردم در انتخابات بالا نباشد بلکه مهم این است که کاندیدای مورد نظر آنان در یک انتخابات با مشارکت پایین به پیروزی برسد. به همین دلیل با کارشکنی در حل مشکلات و گروگان گرفتن معیشت مردم و یا تلاش برای حذف رقیب، سعی میکنند در مسابقهای تک نفره پیروز انتخاباتی ولو حداقلی باشند.
حضور حداکثری مردم
حضور سلایق مختلف سیاسی و ایجاد فضای رقابتی پرشور مولفه مهم دیگری است که میتواند بر نتیجه انتخابات تاثیر بگذارد. اگر بر فرض کاندیداهای حداکثری اصلاحطلبان در انتخابات تایید صلاحیت شوند و کاندیداهای اعتدالگرای نزدیک به دولت، مستقلها و کاندیداهای اصولگرایان در انتخابات حاضر باشند شاید بتوان روی حضور حداکثری مردم پای صندوقهای رای حساب ویژه باز کرد.
سناریوی پنجم
با این فرض اصلاحطلبان و اعتدالگرایان مانند انتخابات ۹۲ و ۹۶ احتمالا مجبور به ائتلاف با یکدیگر خواهند شد و از طرفی اصولگرایان هم که از هم اکنون با تعدد کاندیداهای احتمالی مواجهند برای شکسته نشدن آرایشان مجبور خواهند بود مانند انتخابات ۹۶ روی یک کاندیدای واحد به توافق برسند. در این صورت انتخاباتی رقابتی ایجاد خواهد شد و جناحی که بتواند برنامه بهتری برای اداره کشور و رفع مشکلات ارائه دهد میتواند امیدوار به پیروزی باشد. شاید همان موضوع اول یعنی احیای برجام و برداشته شدن برخی از تحریمها که بهبود نسبی شرایط اقتصادی را به دنبال خواهد داشت به اصلاحطلبان و اعتدالگرایان روحیه و دلایل بیشتری برای پیروزی بدهد اما از طرفی اصولگرایان هم تلاش خواهند کرد با یادآوری مشکلات سه سال اخیر، دولت اصلاحطلب-اعتدالی را ادامهدهنده وضع موجود معرفی کنند و ناراضیان از وضع کنونی اقتصادی را به سمت خود بکشانند. در این میان برخی کاندیداها که به وجود گرایشات جناحی گذشته خود، در حال حاضر خود را مستقل معرفی میکنند هم ممکن است بتوانند بخشی از مردم را که از دو جناح اصلی اصلاحطلب و اصولگرا ناامید شدهاند به سمت خود بکشانند.
تاثیر احمدینژاد
احمدینژاد برخلاف سالهای ۹۲ و ۹۶، این بار میتواند به مولفه تاثیرگذاری در انتخابات بدل شود. او در سال ۹۲ از اسفندیار رحیممشایی حمایت کرد اما احراز نشدن صلاحیت مشایی، عملا احمدینژاد را از بازی انتخابات ۹۲ خارج کرد. در سال ۹۶ هم احمدینژاد به همراه حمید بقایی برای کاندیداتوری ثبتنام کرد اما صلاحیت هیچ کدامشان احراز نشد تا باز هم از بازی انتخابات ۹۶ جا بماند.
سناریوی ششم
از تحرکات اخیر احمدینژاد این طور برداشت میشود که با توجه به نتایج برخی نظرسنجیها خود را ناجی انتخابات ۱۴۰۰ میداند. موضوعی که چندان هم پنهان نیست و بررسی نظر خیلی از مردمی که از وضعیت موجود رضایت ندارند نشان میدهد که بخشی از آنان دوباره به سمت احمدینژاد گرایش پیدا کردهاند و حتی بر اساس برخی نظرسنجیها، خیلیها عنوان میکنند که اگر احمدینژاد در بین کاندیداها نباشد در انتخابات شرکت نخواهند کرد. این اتفاقات باعث شده تا احمدینژاد خود را وزنه تاثیرگذاری در انتخابات اخیر بداند. با این وجود و با توجه به احراز نشدن صلاحیت او در انتخابات ۹۶ و همچنین تندتر شدن مواضع وی نسبت به سیاستهای جمهوری اسلامی به نظر میرسد باز هم شانسی برای تایید صلاحیت نداشته باشد. در این صورت کاندیدایی که احمدینژاد از او حمایت کند شاید بتواند به پدیده انتخابات بدل و شگفتیساز انتخابات ۱۴۰۰ شود.
اینجا ایران است
با وجود همه این احتمالات، انتخابات ۱۴۰۰ نزدیک به دو ماه دیگر برگزار خواهد شد، اما در چنین فضای غبارآلود و پر از تردید و اما و اگر، باید مولفه اصلی دیگری را به همه این سناریوها اضافه کرد و آن غیرقابل پیشبینی بودن انتخابات به خصوص در ایران است. تجربه نشان داده که بسیاری از مردم تا یک هفته مانده به انتخابات ممکن است تصمیم خود را برای رای دادن به کاندیدایی خاص و حتی شرکت کردن یا نکردن در انتخابات نگرفته باشند، اما چند روز منتهی به انتخابات میتواند روزهای سرنوشتسازی در انتخابات باشد و مانند انتخابات ۷۶، ۸۴ و ۹۲ برخلاف تمام پیشبینیها کاندیدایی را راهی ساختمان انتهای خیابان پاستور کند که تا یک ماه قبل از انتخابات حتی بسیاری از کارشناسان و نظرسنجیها برایش شانس بالایی قائل نبودند.