چرا کشورهای بیشتری می‌خواهند به گروه بریکس بپیوندند؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ پانزدهمین اجلاس سران «بریکس» از 22 تا 24 آگوست در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار می شود و در آن دو موضوع افزایش تعداد اعضا و ایجاد ارز واحد برای استفاده در مبادلات تجاری که توجه بسیاری کشورها را به خود جلب کرده است، بررسی خواهد شد.

بریکس از پنج اقتصاد بزرگ نوظهور جهان همچون برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل به زیرساخت مهمی برای همکاری میان کشورهای در حال توسعه جهان تبدیل شده است. در سال 2006 نخستین نشست وزیران امور خارجه برزیل، روسیه، هند و چین در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار شد که باب همکاری میان کشورهای بریکس را باز کرد و نخستین اجلاس سران کشورهای عضو در سال 2009 برگزار شد.

وزیر امور خارجه و همکاری آفریقای جنوبی هفتم آگوست گفت، 23 کشور ازجمله هشت کشور عربی الجزایر، مصر، عربستان سعودی، امارات، بحرین، کویت، مراکش و فلسطین درخواست رسمی برای پیوستن به بریکس ارائه کرده اند

این گروه در 10 سال گذشته نتیجه مثمر ثمری در امنیت سیاسی، اقتصادی، تجاری، مالی، مبادلات فرهنگی، حکمرانی جهانی و سایر زمینه‌های همکاری به دست آورده و الگویی برای همکاری میان کشورهای جنوب جهان (اصطلاحی هم ردیف کشورهای توسعه نیافته) شده است؛ کشورهای در حال توسعه ای که مایل به پیوستن به بریکس هستند.

به تازگی بیش از 40 کشور درخواست پیوستن به این گروه داده اند. وزیر امور خارجه و همکاری آفریقای جنوبی هفتم آگوست گفت، 23 کشور ازجمله هشت کشور عربی الجزایر، مصر، عربستان سعودی، امارات، بحرین، کویت، مراکش و فلسطین درخواست رسمی برای پیوستن به بریکس ارائه کرده اند.

دولت مصر کمتر از دو ماه پس از تصویب الحاق این کشور به بانک جدید توسعه بریکس به وسیله عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر درخواست رسمی خود را برای پیوستن به این گروه ارائه کرد. قاهره به گسترش همکاری با بازارهای کشورهای نوظهور ادامه می دهد و پیوستن این کشور به بریکس فرصت های شغلی و سرمایه گذاری بیشتری را برای قاهره فراهم می کند. در عین حال، قاهره امیدوار است از رهگذر عضویت در بریکس برای معامله با ارزهای محلی یا ارزهایی غیر از دلار آمریکا برای کاهش فشار از بحران کمبود دلار بهره ببرد.

پس از درخواست پیوستن به بریکس، عربستان سعودی مذاکراتی را با بانک توسعه کشورهای عضو بریکس آغاز کرد. ریاض به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت جهان از نفوذ اقتصادی زیادی در منطقه غرب آسیا برخوردار است و عضویت سعودی ها در بریکس قدرت مالی و اقتصادی این گروه را افزایش می دهد. همچنین با عضویت در بریکس، دسترسی عربستان به شبکه قوی اقتصادی باز خواهد شد؛ آن هم در زمانی که به دنبال روابط نزدیکتر با چین است و این موضوع به آنها کمک می کند متنوع ترین ساختار اقتصادی را تشکیل دهند.

وزارت امور خارجه الجزایر هفتم نوامبر اعلام کرد، درخواست رسمی خود را برای پیوستن به گروه بریکس ارائه کرده است. این کشور در شمال آفریقا واقع شده و از نظر منابع نفت و گاز غنی است.

عبدالمجید تبون، رئیس جمهور الجزایر با بیان اینکه کشورش درخواست سهامدار شدن در بانک توسعه نوین را با مبلغ 1.5 میلیارد دلار ارائه کرده است، گفت: پیوستن به این بانک فرصت های اقتصادی جدیدی برای الجزایر ایجاد می کند.

علاوه بر این، امارات، بحرین، کویت، مراکش و فلسطین نیز درخواست‌های رسمی برای پیوستن به بریکس ارائه کرده‌اند. با توجه به جایگاه مهم این کشورها در جهان عرب، الحاق آنها تأثیر مثبتی خواهد داشت که نمی توان آن را نادیده گرفت.

بریکس نیروی محرکه دنیای چندقطبی است. سازوکار همکاری بریکس متعهد به حفظ کثرت گرایی و ایجاد جهانی فراگیرتر و نزدیکتر با ویژگی های مشارکت و منافع مشترک است و با روند توسعه جامعه بین المللی و آرمان های بیشتر کشورها همسوست.

در دهه گذشته این گروه اقدامات زیادی همچون تأسیس بانک توسعه نوین برای تأمین مالی پروژه های زیربنایی و توسعه پایدار در کشورهای عضو و همچنین بازارهای نوظهور، اقتصاد سایر کشورهای در حال توسعه و بسیاری از کشورهایی که از ساختار مالی تحت سلطه کشورها یا نهادهای توسعه یافته رنج می برند، انجام داده است. به همین دلیل است چندین کشور اعلام کرده اند علاقه دارند به گروه بریکس بپیوندند. 

برخی تحلیلگران عنوان کردند، تحریم های مالی اعمال شده به وسیله آمریکا به شدت یکپارچگی بازار را تضعیف کرده و باعث ایجاد اتحاد در زمینه دلارزدایی در سراسر جهان شده است. از این رو بسیاری از کشورها با کاهش حجم بدهی آمریکا و تقویت قراردادهای سوآپ ارزی، فعالانه مسیر چندقطبی را در حوزه ارزها بررسی کردند و دیدند برنامه این گروه برای ایجاد ارز واحد در آینده در راستای همین روند است.

سازوکار همکاری بریکس متعهد به حفظ کثرت گرایی و ایجاد جهانی فراگیرتر و نزدیکتر با ویژگی های مشارکت و منافع مشترک است و با روند توسعه جامعه بین المللی و آرمان های بیشتر کشورها همسوست

ارزیابی ها نشان داد در سال 2021 وزن اقتصادی پنج کشور بریکس حدود 25درصد از وزن اقتصادی کل جهان را تشکیل می داد و حجم کل تجارتشان 17.9 درصد از تجارت کل جهان بود. طبق گزارش منتشر شده از سوی مؤسسه تحلیلی-آماری «آکرون مارکو» انگلیس، سهم گروه «بریکس» از تولید ناخالص داخلی جهان 31.5 درصد و این رقم برای «گروه هفت» 30.7 درصد بود.

علاوه بر این، گسترش بریکس اجتناب ناپذیر شده است و با الحاق عربستان سعودی، امارات و سایر کشورهای تولیدکننده نفت، این گروه بیش از نیمی از سهم جهانی نفت و گاز طبیعی را به خود اختصاص خواهد داد که این موضوع باعث ارتقای جایگاه این گروه در بازار انرژی خواهد شد.

بریکس طرفدار جهان چندقطبی در حال قوی‌تر شدن است و امکانات بیشتری برای ایجاد نظم سیاسی و اقتصادی بین‌المللی عادلانه‌تر و منصفانه‌تر فراهم می‌کند که به نفع جهان است.

چین همواره نگرش مثبتی نسبت به گسترش بریکس دارد و در نشست سران این گروه در سال 2017 برای نخستین بار مدل همکاری بازی را برای کشورهای در حال توسعه در قالب «بریکس پلاس» پیشنهاد کرد که از رهبران کشورهای در حال توسعه خارج از کشورهای عضو دعوت به عمل می آورد تا با هدف ایجاد بستری برای اتحاد و همکاری میان بازارهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه به بریکس بپیوندند.

سال گذشته در چهاردهمین نشست سران بریکس، رهبران پنج کشور توافق کردند این گروه همکاری ها را به سطوح بالاتر و زمینه‌های گسترده‌تر سوق دهند و فعالانه خواهان عضویت دیگر کشورها شوند.