چرا نتانیاهو جنگ غزه را طولانی می‌کند؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های جنگ غزه، ایده‌های مربوط به آینده سیاسی و امنیتی این منطقه پس از جنگ است که از آن با نام «روز بعد» یاد می‌شود. 

در همین رابطه دو ماه قبل شین بت (سازمان اطلاعات و امنیت داخلی رژیم صهیونیستی) به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد، حذف حماس از غزه بدون حذف آن از فعالیت‌های اجتماعی ممکن نیست و تا وقتی حماس بر توزیع سوخت و کمک‌های انسان‌دوستانه تسلط دارد، می‌تواند موجودیت خود را حفظ کند. 

سران طوایف نوار غزه به‌دنبال تهدیدهای تند علیه حماس و با توجه به حضور منظم نداشتن رژیم صهیونیستی در منطقه طوری که بتواند امنیتشان را حفظ کند، از همکاری با صهیونیست‌ها خودداری کردند

از همین رو نتانیاهو به شین بت دستور داد با قبایل مسلح موجود در غزه تماس برقرار کند تا مسئوليت این امور به آن‌ها واگذار شود‌. در واقع طرح نتانیاهو مبتنی بر ایجاد ساختار اجتماعی جدید بدون تمرکز در دست گروهی خاص است.

طبق این طرح، غزه به بخش‌های محلی کوچک تقسیم می‌شود، هر طایفه‌ای مناطق مربوط به خود را با کمک ارتش و شین‌بت اداره خواهد کرد و کمک‌ها به‌وسیله قبایل توزیع خواهد شد. هدف از این کار خلق ساختار اجتماعی جدیدی با هدف حذف حماس از صحنه مسئولیت‌های اجتماعی نوار غزه و جلوگیری از حضور تشکیلات خودگردان در منطقه است. 

بنابر این ایده، بازگشت حاکمیت تشکیلات خودگردان حتی در شکل تجدیدشده اش از دید نتانیاهو منتفی است، اما این ایده در عمل به دلیل ضرب‌الاجل حماس به رؤسای قبایل در غزه و همچنین پاسخ مثبت ندادن آن‌ها به پیشنهاد نتانیاهو عقیم ماند. 

سران طوایف نوار غزه به‌دنبال تهدیدهای تند علیه حماس و با توجه به حضور منظم نداشتن رژیم صهیونیستی در منطقه طوری که بتواند امنیتشان را حفظ کند، از همکاری با صهیونیست‌ها خودداری کردند. علاوه بر این، با توجه به تجربه تلخ تاریخی همکاری با فالانژها در لبنان، طرح چنین ایده‌ای تعجب‌آور بود.

با وجود بی‌نتیجه ماندن این پروژه، نتانیاهو ایده جایگزینی مطرح نکرد. لذا با طولانی شدن جنگ و خسارت‌های وضعیت اضطراری بر رژیم صهیونیستی، واکنش‌های تندی علیه نتانیاهو آغاز شد. از دید برخی تحلیلگران صهیونیست، نتانیاهو جنگ را ادامه می‌دهد، زیرا برنامه‌ای برای پایان آن ندارد.

در این رابطه معاریو در مطلبی نوشت، از هم اکنون بر همگان آشکار شده نابودی کامل حماس ایده خیالی نخست وزیر و یارانش است و با ایده نابودی کامل حماس مردم را فریب می‌دهند. در این میان مقام‌های سیاسی برای آزادی اسیران موانعی ایجاد می‌کنند، لذا به دلیل هدفی که هیچ مبنای واقعی ندارد، اسیران را رها کرده‌اند و بی‌هدف به دور خان یونس می‌چرخند. 

رهبری که راه خود را گم کرده است، از پایان جنگ می‌ترسد که مبادا خاتمه جنگ به نتانیاهو به عنوان نخست وزیر رژیم صهیونیستی آسیب برساند. در واقع، نتانیاهو برای از دست ندادن پست و کابینه اش، از پایان جنگ می هراسد. (1)

این نگرانی میان صهیونیست‌ها رو به فزونی است که وضعیت غیرنظامیان غزه و تأکید ویژه نتانیاهو برای حمله به رفح، رژیم صهیونیستی را در انزوای جهانی قرار دهد و تحریم‌های اعراب را بازگرداند. در این رابطه گزاره‌ای بارها در رسانه‌های عبری تکرار شده است که «اشغال رفح در بُعد تاکتیکی موجب انحلال حماس می‌شود، اما مطلقاً جنگ را پایان نمی‌دهد» (2).

معاریو در مطلبی نوشت، از هم اکنون بر همگان آشکار شده نابودی کامل حماس ایده خیالی نخست وزیر و یارانش است و با ایده نابودی کامل حماس مردم را فریب می‌دهند

مایکل میلشتاین، رئیس انجمن مطالعات فلسطین در دانشگاه تل آویو نیز در مطلبی در وب‌سایت یدیعوت آحارونت نوشت، در ماه ششم جنگ دو واقعیت در نوار غزه پدیدار شده است؛ مناطق محدودی که حضور نظامی صهيونيست‌ها در آنجا ضعیف است و مناطقی که حماس همچنان بر آن استیلا دارد که عمدتاً در مناطق جنوبی است. 

این وضعیتی است که اجازه برقراری نظم جدید نمی‌دهد. ناامیدی در زمینه طرح های مربوط به سناریوهای «روز بعد» قابل مشاهده است. دعوای وزیر جنگ و وزیران حزب لیکود زمانی که گالانت پیشنهاد پیشبرد گفت‌وگو را با مقام‌های محلی فتح در غزه داد، بخشی از ناامیدی در زمینه نقش رژیم صهیونیستی در آینده نوار غزه است. 

در این جلسه گالانت با این ادعا که تلاش می‌کند تشکیلات خودگردان را در برنامه‌های روز بعد از جنگ وارد کند، مورد حمله قرار گرفت. این ناامیدی ها با توجه به بی‌نتیجه ماندن ایده حاکمیت قبیله‌ای در غزه افزایش یافت (3).

اسحاق بریک نیز در گزارشی با انتقاد تند از رویکرد کابینه نتانیاهو توضیح داد، آنچه در نوار غزه و علیه حزب الله لبنان می‌گذرد، دیر یا زود به صورت ما (صهیونیست‌ها) خواهد خورد و آن‌گاه حقیقت آشکار می‌شود. در حال حاضر در کابینه تفکر راهبردی وجود ندارد و به مشکلات واقعی رژیم پرداخته نمی‌شود، زیرا مقام‌ها ترجیح می‌دهند در توهم زندگی کنند. 

وی افزود، جبهه داخلی برای جنگ منطقه‌ای که هزاران بار سخت‌تر و جدی تر از جنگ غزه خواهد بود آماده نیست. اگر رده‌های سیاسی و رده نظامی به همین منوال پیش بروند، رژیم صهیونیستی با وضعیتی بسیار بدتر از وضعیتی که قبل از شروع حمله به نوار غزه داشت، مواجه می‌شود. 

رژیم صهیونیستی حتی در مناطقی مانند حومه غزه، جبالیا یا محله زیتون و شجاعیه که اعلام کرد در کنترل قرار دارد، بهای بسیار زیادی با از دست دادن سربازانش پرداخت کرد. رژیم صهیونیستی پیش‌تر در جنگ با حماس شکست خورد و به سرعت در حال از دست دادن متحدانش در جهان است. 

رژیم صهیونیستی در نوار غزه و همچنین در جنگ منطقه‌ای که جدی‌ترین تهدید از زمان تأسیس است، با مشکلات بسیار دشواری مواجه می‌شود. نتانیاهو، گالانت و رئیس ستاد ارتش باعث پیروزی رژیم صهیونیستی نمی‌شوند (4).

یدیدیا یاآری، فرمانده سابق نیروی دریایی رژیم صهیونیستی نیز در وب‌سایت یدیعوت آحارونت نوشت: واقعیت ژئوپلیتیک و راهبردی این است، رژیم صهیونیستی نیروهای کافی برای کنترل 5 میلیون فلسطینی و محافظت از شهرک‌نشینان در غزه و کرانه باختری برای مدت طولانی ندارد؛ به ویژه اینکه هم‌زمان لازم باشد شروع کارزار علیه حزب الله را مد نظر داشته باشند یا علیه ایران اقداماتی انجام دهند (5).

مشابه چنین انتقادی در رسانه‌های صهیونیستی علیه نتانیاهو و وزیرانش روزانه منتشر می‌شود. در کنار دیدگاه‌های کارشناسان، افکار عمومی صهیونیست‌ها نیز بیش از پیش نسبت به رویکرد این کابینه موضع می‌گیرند. 

در این راستا خانواده اسیران صهیونیستی هر هفته تجمعات اعتراضی در نقاط مختلف از جمله مقابل خانه نخست وزیر و وزیران کابینه، مقابل کنست (مجلس رژیم صهیونیستی) و در گذرگاه‌های مرزی نوار غزه برگزار می‌کنند که مورد استقبال مردم نیز قرار می‌گیرد. آن‌ها خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام برای برکناری کابینه نتانیاهو هستند. 

همچنین به منوال 9 ماه نخست سال 2023 میلادی (تا پیش از حمله هفتم اکتبر)، برگزاری اعتراضات شنبه‌ها ازسر گرفته شده است که نوک حمله معترضان نتانیاهو و سیاست‌های جنگی اوست. 

خانواده اسیران صهیونیستی هر هفته تجمعات اعتراضی در نقاط مختلف از جمله مقابل خانه نخست وزیر و وزیران کابینه، مقابل کنست (مجلس رژیم صهیونیستی) و در گذرگاه‌های مرزی نوار غزه برگزار می‌کنند که مورد استقبال مردم نیز قرار می‌گیرد

در این رابطه نظرسنجی‌های متعدد هفتگی نشان می‌دهند در صورت برگزاری انتخابات زودهنگام، حزب لیکود به سختی می‌تواند حتی 20 کرسی کسب کند و مشروعیت نتانیاهو نیز برای پست نخست‌وزیری میان مردم تنزل چشمگیری خواهد داشت. براین اساس احتمال کسب دوباره قدرت برای نتانیاهو بسیار ضعیف است. 

با گذشت 6 ماه از جنگ غزه، کابینه نتانیاهو همچنان به‌طور رسمی مشخص نکرده است چه ایده‌ای برای فردای جنگ در نوار غزه دارد. با وجود این، تقریباً قطعی شده است کابینه فعلی رژیم صهیونیستی چه شروط محالی برای طرح نهایی حاکم بر نوار غزه در نظر دارد؛ 

• تشکیلات خودگردان فلسطین حتی در حالت «تجدید شده (6)» در نوار غزه حاکمیت نخواهد داشت.
• نوار غزه غیرنظامی می‌شود.
• رژیم صهیونیستی در نوار غزه در حوزه فعالیت‌های اطلاعاتی و امنیتی آزادی عمل خواهد داشت.
• غزه و کرانه باختری دو نهاد مجزا خواهند بود، نه یک دولت. (یعنی مخالفت با تشکیل دولت فلسطینی که دارای ارتش باشد).
• ایجاد محیط امنیتی دست‌کم به عرض یک کیلومتر در اطراف نوار غزه که به‌وسیله ارتش صهیونیستی کنترل شود و شهرک‌های صهیونیست نشین را از غزه جدا کند.

با توجه به ایده‌های مطرح شده از سوی احزاب راست‌گرای تندرو برای آینده نوار غزه که شامل تشویق فلسطینیان برای مهاجرت است، می‌توان احتمال داد ایده احزاب ائتلافی برای «روز بعد» الحاق خزنده در نوار غزه باشد. 

اما در رابطه با شهرک‌سازی در غزه، جامعه صهیونیستی دو قطبی است؛ یعنی مخالفان و موافقان این طرح تقریباً برابر هستند که این اثبات کننده دیدگاه کارشناسان درباره نقش وزیران نتانیاهو در ایجاد شکاف اجتماعی است و همین موضوع انتقادها را از رویکرد کابینه در مدیریت امور افزایش داده است.

________________________________________

[1] . https://www.maariv.co.il/journalists/opinions/Article-1086211

[2]. https://www.maariv.co.il/journalists/opinions/Article-1086110

[3]. https://www.ynet.co.il/news/article/yokra13842723

[4]. https://www.maariv.co.il/journalists/opinions/Article-1084336

[5]. https://www.ynet.co.il/news/article/yokra13837653

[6].این واژه اشاره به بازسازی ساختار سیاسی تشکیلات خودگردان دارد. به این صورت که حلقه رهبری تشکیلات، سیاستها در خصوص مباحث اقتصادی و آموزشی تغییر کند.