صمیمیت پشت پرده اردوغان و ترامپ؛ یک ملاقات در کاخ سفید برای حل کردن اختلافات

به گزارش راهبرد معاصر؛ با نزدیک شدن به سفر اردوغان به آمریکا، رویترز طی گزارشی به تحلیل ابعاد احتمالی گفتگوهای او با ترامپ پرداخته که در ادامه آن را می خوانید.

در مراسم افتتاح برج های ترامپ در استانبول که سال 2012 اتفاق افتاد، سرمایه دار بزرگ، دونالد ترامپ، ضمن تمجید از رجب طیب اردوغان، در میان حضار که اکثرا شهروندان ترک بودند، گفت: «نخست وزیر شما (اردوغان) در گوشه و کنار جهان احترام بالایی دارد». ترامپ در ادامه افزود: «او مرد خوبی است. بسیار خوب شما را نمایندگی می کند».

ترامپ از وقتی به ریاست جمهوری رسیده هم از اردوغان تعریف کرده و در تمجید از سبک مدیریت جنگجویانه او، او را "یک دوست" و "رهبر آتشین" خوانده است. چنین صمیمیتی که از جانب ترامپ به رئیس جمهور ترکیه ابراز می شود، از سوی بسیاری به عنوان تنها دلیل عدم قطع کامل روابط میان امریکا و ترکیه تحلیل شده است. قرار است چهارشنبه اردوغان به کاخ سفید هم بیاید در حالیکه اختلافات میان دو طرف بر سر مسائل مختلفی به اوج رسیده.

سونر کاگاپاتی، مدیر بخش تحقیقات ترکیه در مرکز واشنگتن برای خاور نزدیک ضمن هشدار نسبت به خصومت عمیق میان بروکراسی دو متحد ناتو گفت: «این دو رهبر به خاطر علاقه خودشان به رئیس جمهور قدرتمند، هم دیگر را دوست دارند. روابط شخصی اردوغان-ترامپ تنها بخشی از روابط میان ایالات متحده و ترکیه است که اکنون کار می کند وگرنه اعتماد میان نهادهای حکومتی دو کشور از بین رفته؛ در ترکیه خشم زیادی نسبت به امریکا و در امریکا خشم زیادی نسبت به ترکیه دیده می شود».

واشنگتن و آنکارا ماه گذشته به یک نقطه بحران در سوریه رسیدند. اردوغان به کردهای متحد امریکا یورش آورد و حضور نیروهای امریکایی در خاک سوریه را با مشکل مواجه ساخت. چند ماه قبل از آن، امریکا بر سر خرید سامانه دفاع موشکی از روسیه، نسبت به ترکیه عصبانی شده بود.

ترکیه تهدید به تحریم ایالات متحده را هیچ پنداشت و اولین محموله های S-400 روسی را در جولای تحویل گرفت. در مقابل واشنگتن ترکیه را از برنامه F-35 کنار گذاشت. طبق این برنامه قرار بود آنکارا خریدار و سازنده بخشی از این جنگنده باشد. اما در هر حال هنوز تحریمی به خاطر خرید سلاح روسی وضع نشده.

با اقدام ترکیه به حمله علیه شبه نظامیان کرد سوری که مهم ترین متحد امریکا در نبرد با داعش بودند، کنگره بسیار خشمگین شد. مجلس نمایندگان ماه پیش بسته تحریمی برای تنبیه ترکیه بر سر عملیات در سوریه تصویب کرد که برخی اعضای سنا شامل لیندسی گراهام، متحد ترامپ، هم متعهد شدند در صورت به خطر انداختن کردها توسط آنکارا، آن را پیش خواهند برد.

مجلس نمایندگان همچنین به نفع یک قطعنامه غیر الزام آور در برسمیت شناختن نسل کشی 1.5 میلیون ارمنی در 100 سال پیش رای داد. این بی سابقه بود و خشم آنکارا را برانگیخت. برخی قانون گذاران روز دوشنبه از ترامپ خواستند دعوت نامه اردوغان را پس بگیرد.

اردوغان تا به اینجا به دنبال این بوده تا از تحریم شدن جلوگیری کند اما یکشنبه، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، رابرت برین در مصاحبه با سی بی اس، گفت تهدید تحریم ها جدی است. «اگر ترکیه بی خیال S-400 نشود، جدی می گویم، احتمالا تحریم های اعمال خواهد شد... ترکیه در آن موقع اثر تحریم را خواهد چشید».

واشنگتن خواستار کنار گذاشتن S-400 است

مسئله ای که باعث وخامت روابط دو متحد ناتو شده، فراتر از روسیه و سوریه است. واشنگتن که در مقابل اقتدار طلبی روز افزون اردوغان تا حد زیادی سکوت کرده، از آنکارا می خواهد تا اتهامات کارکنان تحت پیگرد کنسولگری امریکا را کنار بگذارد. در نگاه آنکارا اما، استرداد فتح الله گولن، روحانی مستقر در امریکا مهم است چون به زعم ترک ها او پشت کودتای نافرجام 2016 بوده است. اما در مقابل امریکا بانک دولتی هالک ترکیه را متهم به دور زدن تحریم ها برای ایران می کند.

یک مقام آگاه خبر داده: «برای چهارشنبه، دستور کار اصلی ترامپ این است که اردوغان را از خرید S-400 منصرف سازد و او را به برقراری آتش بس دائمی در سوریه قانع کند. ما دنبال آن هستیم که رئیس جمهور روی این دو موضوع متمرکز شود». دو مقام آگاه دیگر گفته اند: «اگر ترکیه موافقت کند، واشنگتن می تواند سرانجام به بازگشت آنکارا به برنامه F-35 رضایت دهد و یک قرارداد تجاری 100 میلیونی پیشنهاد دهد». اما هنوز واکنشی از سوی آنکارا به این پیشنهادات دیده نشده.

یک مسئول ترک گفته: «چیزی شبیه یک گام عقب نشستن از خرید S-400، در دستور کار ترکیه نیست». ترامپ از زمان اعلام قصدش برای خارج کردن نیروهای امریکایی از سوریه در دسامبر گذشته، کمی نرم تر شده و اجازه داده تعدادی از سربازان در قسمت هایی از این کشور باقی بمانند. به عنوان بخشی از طرح واشنگتن خواستار ادامه همکاری با نیروهای قسد در مناطقی شده که داعش همچنان ممکن است بازگردد. خواسته ای که البته خوشایند آنکارا نیست.

یک مسئول بلندپایه ترک گفت: «این که نیروهای امریکایی در میادین نفتی سوریه هم بمانند برخلاف روح چیزی است که در این کشور انجام شده. حمایت هایی که ایالات متحده از قسد می کند یکی از بزرگترین تهدیدات برای روابط دو کشور در مراحل پیش رو است. در سفر رئیس جمهور به امریکا بر این موضوع تاکید خواهد شد. با وجود اختلافات، آنکارا امیدوار اس. این امیدواری از مکالمه تلفنی گرم میان دو رهبر در هفته ای که گذشت ایجاد شده. با حمایت های شخص ترامپ، معتقدم این ملاقات به غلبه یافتن بر مشکلات کمک می کند. تماس تلفنی که انجام شد نشانه های جدی در این خصوص داشت».