ترکیه و رژیم صهیونیستی، اختلاف بر سر سوریه

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ خشم و تهدیدهای آنکارا در حالی رو به افزایش است که هنوز هیچ خبری از کنفرانس خلع سلاح و انحلال مورد انتظار حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) به گوش نرسیده است.

به نظر می آید به دلیل بیانیه اخیر پ.ک.ک درباره کنگره که خواستار زمین گذاشتن سلاح و انحلال حزب شده بود، صبر آنکارا رو به پایان است. رهبری پ.ک.ک ۲۸ آوریل پاسخ داد و گفت: ما کنگره‌ای که اوجالان رهبری نکند، برگزار نخواهیم کرد. 

کنفرانس «وحدت ملی کردهای روژاوا» با حضور نمایندگان حزب دموکراتیک خلق‌ها که در مجلس ترکیه بر موضوع کردها تمرکز دارد، در قامشلی برگزار شد

رهبری این حزب در جشن‌های روز کارگر اعلام کرد، پ.ک.ک می‌خواهد اوجالان خودش این روند را رهبری کند، اما آنکارا هر قدم، ازجمله شرایط و ترتیبات قانونی ای را که امکان دارد اتخاذ کند، محاسبه می‌کند و همه آنها مشروط به تصمیم پ.ک.ک برای زمین گذاشتن سلاح و انحلال حزب است. آنکارا نمی‌خواهد اوجالان به طور مستقیم سخنرانی کند، زیرا می‌ترسد با توجه به بی اعتمادی میان دو طرف و موضع غیرقابل پیش‌بینی پ.ک.ک، چیزی اعلام کند که بخشی از توافق نباشد.

آنچه ۲۶ آوریل در قامشلی سوریه اتفاق افتاد، تنها نگرانی‌های پ.ک.ک را افزایش داده است. کنفرانس «وحدت ملی کردهای روژاوا» با حضور نمایندگان حزب دموکراتیک خلق‌ها که در مجلس ترکیه بر موضوع کردها تمرکز دارد، در قامشلی برگزار شد.

شرکت‌کنندگان خواستار نمایندگی سیاسی در دولت سوریه شدند و بر خواسته‌هایشان، ازجمله به رسمیت شناختن زبان کردی به عنوان زبان رسمی تمرکز کردند. هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه که ۲۷ آوریل در قطر بود، در واکنش به این اظهارات گفت، ترکیه هیچ ابتکار عملی را که باعث تداوم فعالیت سازمان‌های تروریستی در سوریه شود، نمی‌پذیرد و منتظر اجرای توافقی است که ماه‌های اخیر میان یگان های مدافع خلق و دولت سوریه امضا شد. وی همچنین حزب کارگران کردستان را متهم و تهدید کرد داوطلبانه، مسالمت آمیز یا به هر شیوه دیگری سوریه را ترک کنند.

اظهارات اخیر فیدان نشان می‌دهد آنکارا از تلاش‌ها برای خرابکاری در ابتکار عمل در ترکیه و سوریه بیم دارد و پ.ک.ک در حال خرید زمان و تشکیل ائتلاف های بین‌المللی است.

مشکلات فزاینده ترکیه در سوریه

۲۶ آوریل اکثریت نیروهای سیاسی کرد کنفرانسی با موضوع «وحدت و موضع کردی» در شهر قامشلی سوریه برگزار کردند. این کنفرانس خواسته‌ها و توصیه‌های بحث‌برانگیزی مطرح کرد. آمریکا و فرانسه پس از شکست تلاش‌های مسعود بارزانی در سال ۲۰۱۲ به وسیله توافق‌نامه اربیل ۱ و ۲۰۱۳، به ترتیب برای حل مشکلات میان احزاب کرد، از گفت وگوی میان نیروهای کرد در سوریه حمایت کرده بودند.

تمرکززدایی اعلام شده در قطعنامه‌های کنفرانس، سیاسی و اداری و سند کنفرانس خواستار اتحاد همه مناطق کردنشین در تشکل سیاسی و اداری یکپارچه، در چارچوب «سوریه فدرال» است.

درخواست «تشکیل نهاد قانون اساسی با نظارت بین‌المللی» که شامل نمایندگان همه گروه‌های سوری و دولتی که نماینده همه طیف‌ها «با اختیارات اجرایی کامل» باشد، اعلامیه قانون اساسی اعلام شده به وسیله دمشق را تضعیف می‌کند. درخواست برای ساختار حکومتی پارلمانی و جایگاه بخش کُرد در آن نیز با جهت‌گیری‌های دولت انتقالی سوریه در تضاد است. 

رژیم صهیونیستی به بمباران مناطق مختلف با اهداف امنیتی خود ازجمله در حومه دمشق پرداخت که به کشته شدن پرسنل امنیتی و شبه‌نظامیان دروزی منجر شد

پس از قطعنامه‌های کنفرانس، دفتر ریاست جمهوری سوریه بیانیه‌ای صادر کرد و از نیروهای دموکراتیک سوریه خواست تا به توافق‌نامه منعقد شده با دولت پایبند باشند. این بیانیه از آنچه ایجاد «دولت فدرال یا خودمختار بدون اجماع» خواند، انتقاد کرد و نسبت به اقدامات در راستای تغییر جمعیتی در برخی مناطق هشدار داد. در این بیانیه تأکید شده، وحدت سوریه، چه سرزمین و چه مردمش، خط قرمز است و عبور از آن به منزله خروج از خط ملی و حمله به هویت یکپارچه سوریه تلقی می شود.

در حادثه جدی ای که می‌تواند پیامدهایی برای کنفرانس قامشلی داشته باشد، توافق آتش‌بس میان حاکم جدید سوریه و بزرگان دروزی شامل سلب اعتماد این جامعه از دولت محمد جولانی به دست آمد، دولتی که آن را از نظر فرقه‌ای و سیاسی تبعیض‌آمیز می‌داند.

رژیم صهیونیستی به بمباران مناطق مختلف با اهداف امنیتی خود ازجمله در حومه دمشق پرداخت که به کشته شدن پرسنل امنیتی و شبه‌نظامیان دروزی منجر شد که برای دفاع از مناطقشان آماده شده بودند.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در واکنش به مداخله رژیم صهیونیستی گفت، تمامیت ارضی سوریه برای ترکیه ضروری و هرگونه نقض وحدت سرزمینی سوریه کاملاً غیرقابل قبول است. وی تأکید کرد، حملات رژیم صهیونیستی به سوریه تلاشی برای تضعیف فضای مثبتی است که به وسیله حکومت جدید دمشق ایجاد شده است و ترکیه اجازه نخواهد داد در منطقه عمل انجام شده تحمیل یا سوریه به باتلاق جدیدی از بی‌ثباتی کشیده شود.

جایگاه اروپا در سوریه جدید پس از شکست آتش‌بس رژیم صهیونیستی و ترکیه 

مذاکرات میان ترکیه و رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان برگزار شد. دور نخست مذاکرات به دلیل سرسختی رژیم صهیونیستی در تعیین خطوط قرمز و با وجود ابراز تمایل هر دو طرف برای دستیابی به سازوکار هماهنگی برای جلوگیری از درگیری، به هیچ توافقی درباره نکات مورد اختلاف دست نیافت. 

با وجود اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در استقبال از نتانیاهو که گمان می‌رفت زمینه‌ساز حل و فصل اختلافات میان آنکارا و تل‌آویو باشد، واضح است واشنگتن با سیاست تل‌آویو درباره کشورهای هم‌مرز با خود، مانند لبنان و سوریه مخالفتی ندارد. به نظر می آید اهمیت موضوع سوریه برای دولت آمریکا پس از خروج ایران و حزب‌الله از آنجا کمتر شده است و اهمیت چندانی ندارد که بخواهد فشار قابل توجهی برای حل و فصل تنش میان ترکیه و رژیم صهیونیستی ایجاد کند.

دولت آمریکا اروپایی‌ها، به ویژه فرانسه را به عنوان شریک در پرونده سوریه وارد عمل کرد تا این موضوع را کاملاً به دست ترکیه نسپارد؛ بلکه با ترکیه، قطر و عربستان همکاری کند. اختلاف ترکیه و رژیم صهیونیستی در سوریه به تقسیم مرزهای نفوذ محدود نمی‌شود، زیرا دیدگاه ترکیه با رژیم صهیونیستی که به دنبال انقیاد سوریه و ایجاد ساختار فدرال است، تفاوت اساسی دارد.

ترکیه نیز به نوبه خود معتقد است، ایجاد ثبات در این کشور می‌تواند کلید ثبات در سراسر منطقه باشد و فرصت‌ها و افق‌های جدیدی را برای همکاری‌های منطقه‌ای ایجاد کند. ثبات در سوریه از منافع اساسی ترکیه است، در حالی که حملات رژیم صهیونیستی مانع تلاش‌های آنکارا برای دستیابی به این ثبات می‌شود.

رژیم صهیونیستی به دنبال تحمیل هژمونی خود بر آینده سوریه است و حضور ترکیه در سوریه را به عنوان رقیب منطقه‌ای می‌بیند. دو طرف در انتظار دور دیگری از مذاکرات در آذربایجان هستند.