بایسته‌های خنثی‌سازی مکانیزم ماشه
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ در شرایطی هستیم که سرنوشت مذاکرات غیرمستقیم هسته ای میان ایران و آمریکا با میانجی گری عمان در هاله ای از ابهام است و هر نتیجه ای از میز مذاکره محتمل است. اگر بدبینانه به موضوع نگاه کنیم، باید اقتصاد را برای شرایط سخت آماده کرد. این در حالی است که کشورهای متخاصم در اروپا و نئوکان های دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و کنگره و سنای این کشور به دنبال فعال سازی مکانیزم ماشه (فعال سازی مجدد تحریم های سازمان ملل متحد) هستند.
اولین و یکی از راه های کنترل مکانیزم قیمت ها استفاده از کالابرگ الکترونیکی است که در دو ماه گذشته حداقل قیمت های بازار کالاهای اساسی را کنترل کرد
گرچه دولت، مجلس شورای اسلامی و حتی مجلس تشخیص مصلحت نظام با تصویب کنوانسیون های پالرمو و CFT تلاش کردند تا حدودی تبعات تحریم ها را کاهش دهند، اما سایه تحریم تاثیرات خود را روی اقتصاد، به ویژه قیمت ها می گذارد. حال سوال این است، چگونه می توان مکانیزم ماشه را خنثی کرد.
یکی از اصول علم اقتصاد در مکتب کلاسیک ها مکانیزم قیمت و ساختار عرضه و تقاضاست که بدون وقفه کار می کند. به هر حال باید پذیرفت قیمت ها در ایران مطلوب نیست، همچنان افزایشی است و تنها راه حل اینکه مکانیزم قیمت ها را حداقل در کالاهای اساسی از کار بیاندازیم.
اولین و یکی از راه های کنترل مکانیزم قیمت ها استفاده از کالابرگ الکترونیکی است که در دو ماه گذشته حداقل قیمت های بازار کالاهای اساسی را کنترل کرد. راه دوم خنثی سازی، نظارت بر سازوکار قیمت گذاری است. برخی از افراد، اشخاص و شرکت ها در داخل پیش از فعال شدن مکانیسم ماشه خارجی، ماشه قیمت ها را علیه بازار و مردم فعال می کنند. بایستی ساختارهای نظارتی این افراد را شناسایی و قبل حمله به بازار آنها را کنترل کنند. این افراد آثار سوء تحریم ها را تشدید می کنند.
مورد سوم که مکانیزم بازار را حساس می کنند، مدیران ناتراز هستند که با سوء عملکرد به افزایش قیمت ها دامن می زنند. مدیران باید کفایت و سرمایه اجتماعی لازم داشته باشند. برخی اخبار سفرهای خانواده های مدیران ارشد کشور در این شرایط اقتصادی مردم را ناامید می کند. از سفر معاون پارلمانی سابق دولت چهاردهم در ایام نوروز به قطب جنوب گرفته تا سفر پرهزینه خانواده وزیر راه و شهرسازی به جنوب کشور و ... پاشنه آشیل سرمایه اجتماعی و نیاز است مسئولین در شرایط سخت اقتصادی در سبک زندگی مراعات بیشتری داشته باشند.
مورد چهارم حوزه حمل و نقل است. در ماه های اخیر زیرساخت های لجستیک کالاها دچار مشکل شده است. انفجار بندر شهید رجایی سبب شد مقدار زیادی مواد غذایی اعم از چای، برنج و خرما که باید به بازار می رسید، از بین برود و سبب افزایش قیمت برخی کالاهای اساسی در روزهای اخیر شده است. در این میان نارضایتی اصناف مکانیزم قیمت ها را قبل از اینکه مکانیرم ماشه فعال شود، حرکت دهد.
در این میان به دلیل مشخص نشدن وزیر از سوی دولت، وزارت اقتصاد و دارایی در انفعال به سر می برد و نتیجه آن حتما افزایش قیمت ها خواهد بود. به نظر می رسد در مدت مشخص نشدن وزیر، در این وزارتخانه به جای حل مشکلات مردم، شاهد عزل و نصب ها و انتصابات متعدد هستیم تا قبل از مشخص شدن وزیر جدید، افراد در مسندها قرار بگیرند و وزیر جدید عملا با ترکیب از قبل آماده شده مواجه باشد و نتواند تیم خود را برای مأموریت های مشخص شده تنظیم کند.
به دلیل مشخص نشدن وزیر از سوی دولت، وزارت اقتصاد و دارایی در انفعال به سر می برد و نتیجه آن حتما افزایش قیمت ها خواهد بود
در هشت ماه گذشته دولت چهاردهم بیشتر وقت خود را بر توزیع مدیریت ها بین گروه ها و جناح ها گذاشته و شعار «وفاق» برای حل مشکلات محسوس نیست. رئیس جمهور باید قبل از اینکه دیر شود، با ترمیم کابینه برای حل مشکلات چاره جویی کند. هنوز بهبود جدی در معیشت مردم مشاهده نشده است و مشکلات با سرعت سه برابر در حال افزایش است و شاهد پیشرفت لاک پشتی هستیم که این سرعت کارساز نیست.
باید بپذیریم عربستان کشور تاثیرگذار منطقه است و روابط حسنه با این کشور می تواند جنگ را از منطقه دور و ثبات را به خلیج فارس و داخل کشور هدایت کند. این واقعیت است که تنش در منطقه مکانیزم قیمت در داخل را حساس خواهد کرد. بهتر است سیاست ایران در منطقه غرب آسیا به وسیله دستگاه دیپلماسی تعریف شود، تا شاهد تنش نباشیم.
باید قبول کنیم نقشه سیاسی منطقه دستخوش تحول شده و نیاز است در سیاست داخلی و خارجی حساب شده عمل کنیم تا اسحله تحریم و مکانیزم ماشه دشمنان را در هم شکسته و از کار بیندازیم.