غزه، اوکراین و ایران، چگونه وعده‌های ترامپ رنگ باخت؟
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در بدو ورود مجدد به کاخ سفید در سخنرانی خود اعلام کرد که افتخارآمیزترین میراثش به عنوان یک «صلح‌طلب و متحدکننده» خواهد بود و سوگند یاد کرد با قدرت آمریکا تمام جنگ‌ها را متوقف خواهد کرد و موج جدیدی از وحدت در جهانی ایجاد خواهد کرد که خشمگین، خشن و غیرقابل پیش‌بینی است.
دستور کار متزلزل ترامپ برای صلح مدت‌ها پیش از حملات اسرائیل، آشفته و بی‌نظم بود
با وجود این، پنج ماه پس از دومین دوره ریاست جمهوری ترامپ، جاه‌طلبی بلندپروازانه اش به طرز چشمگیری درهم شکسته است. رئیس جمهوری که قول داده بود به درگیری‌های جهانی - ازجمله جنگ اوکراین- پایان دهد، در بحبوحه درگیری فزاینده میان اسرائیل و ایران گرفتار شده است. جدول زمانی ترامپ برای پایان دادن به جنگ‌ها کاملاً با واقعیت فاصله دارد، زیرا موج حملات هوایی اسرائیل تنها چند ساعت پس از آن رخ داد که ترامپ از اسرائیل خواست به ایران حمله نکند.
در حالی که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا تلاش زیادی کرد تا حمله اسرائیل را «یکجانبه» توصیف کند و تأکید کرد، ایالات متحده در حملات علیه ایران مشارکت نداشته است، ترامپ بعداً اصرار داشت از برنامه‌های اسرائیل به خوبی آگاه است و هشدار داد، حملات بعدی «بی‌رحمانه‌تر» خواهد بود؛ زیرا مذاکرات غیرمستقیم ایران با استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ به خاورمیانه، در مسقط به نتیجه دست نیافت.
دستور کار متزلزل ترامپ برای صلح مدت‌ها پیش از حملات اسرائیل، آشفته و بی‌نظم بود. آتش‌بس شکننده در غزه در مدت چند هفته فروپاشید، زیرا اسرائیل بمباران سنگین را ازسر گرفت و محاصره‌ای سه ماهه بر کمک‌های بشردوستانه به این منطقه محاصره‌شده اعمال کرد؛ جایی که آمار کشته‌شدگان اکنون از دست‌کم ۵۵ هزار فلسطینی فراتر رفته است.
در اوکراین، درگیری‌ای که ترامپ زمانی با افتخار اعلام کرده بود در نخستین روز ریاست جمهوری‌اش به آن پایان خواهد داد، نیروهای روسی با حمله‌ای تابستانی به پیشروی خود ادامه دادند و برای نخستین بار در سه سال گذشته وارد منطقه دنیپروپتروفسک شدند و نیروهای بیشتری را گرد هم آوردند.
درهمین حال، اعلام غافلگیرکننده آتش‌بس میان هند و پاکستان به‌وسیله ترامپ با خشم دهلی نو مواجه شد، جایی که مقام‌ها ادعاهایش را مبنی بر میانجیگری برای این توافق رد کردند. در حالی که پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا در کنگره اعتراف کرد، پنتاگون برنامه‌های احتمالی برای تصرف نظامی گرینلند و پاناما را تدوین کرده است، هنوز مشخص نیست چگونه تهاجم سرزمینی با تعریف ترامپ از صلح‌سازی مطابقت دارد.
دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ نیز نتوانست جلوی هیچ جنگی را بگیرد، تقریباً جرقه درگیری با ایران را زد و شاهد عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و کشورهایی بود که هرگز با آن‌ها در جنگ نبودند.
بخشی از جذابیت ترامپ برای رأی‌دهندگان آمریکایی، وعده اش برای اجتناب از دخالت در درگیری‌های خارجی بود. در مراسم تحلیفش، هواداران حاضر در جایگاه از خویشتن‌داری وی در اعزام نیروهای نظامی و ترجیح رویکرد «اول آمریکا» که دغدغه‌های داخلی را بر کمک‌ها و مداخلات بین‌المللی اولویت می‌دهد، قدردانی کردند. با وجود این، دیگران استدلال می‌کنند برای ترامپ، صلح به معنای نبود درگیری نیست، بلکه به معنای فاصله گرفتن ایالات متحده از آن است.
توضیحی احتمالی برای خوش‌بینی پیرامون حمله اخیر به ایران وجود دارد. به گفته الکس واتانکا، مدیر امور ایران مؤسسه خاورمیانه در واشنگتن، حمله اسرائیل امکان دارد قماری حساب‌شده برای شوکه کردن ایران و سوق دادن آن به مذاکرات جدی بوده باشد. این نظریه بیان می‌کند، نتانیاهو ترامپ را متقاعد کرده است حملات محدودی را مجاز کند که بدون تغییر نظام، تهران را زیر فشار قرار دهد و از اقدام نظامی در وهله نخست برای ازسرگیری دیپلماسی متوقف‌شده استفاده کند. ترامپ گفت، حمله به ایران امکان دارد شانس توافق هسته‌ای را بهبود بخشد.
بخشی از جذابیت ترامپ برای رأی‌دهندگان آمریکایی، وعده اش برای اجتناب از دخالت در درگیری‌های خارجی بود
اندرو بورن، مدیر اجرایی امنیت جهانی در فلش‌پوینت و افسر سابق دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا، گفت: بعید است این (وضعیت) ایران را به میز مذاکره بازگرداند و رویدادها نشان‌دهنده آغاز نقطه اشتعال دیگر و در حال گسترش سریع در چارچوب جنگ سرد جهانی و جنگ ترکیبی جدیدی است که در میدان و dark Web در جریان است.
موفقیت این راهبرد کاملاً به واکنش ایران بستگی دارد. یا تهران پس از آرام شدن خشمش به مذاکرات باز خواهد گشت، یا دیپلماسی را به کلی کنار خواهد گذاشت و به دنبال دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای با رویکردی تهاجمی‌تر خواهد بود. نشانه‌های اولیه نشان می‌دهد تهران پس از بمباران تأسیسات و کشته شدن فرماندهان و دانشمندان هسته ای خود، امکان دارد به‌دنبال آشتی‌جویی نباشد.
اما حتی اگر برداشت‌های خوش‌بینانه‌تر درست از آب درآیند، این واقعیت گسترده‌تر را تغییر نمی‌دهد. هر درگیری بزرگی که ترامپ به ارث برده یا وعده حل آن را داده، در دوران تصدی وی افزایش یافته، در حالی که وعده اش برای صلح‌طلب بودن رنگ باخته است.
در عوض، وی در حالی که ابتکارات دیپلماتیکش به طور ناگهانی فرو می‌پاشد، در حال به راه انداختن جنگ‌های متعددی است. از غزه گرفته تا اوکراین و ایران، جهان بی‌ثبات‌تر و خطرناک‌تر از پنج ماه قبل از ورود ترامپ به کاخ سفید به نظر می‌آید.