سه گزینه پیش‌روی کنفرانس ورشو

به گزارش راهبرد معاصر؛ در جریان سفر دوره‌ای مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا به منطقه، خبر برگزاری نشست بین‌المللی ضدایرانی در لهستان بیش از سایر اخبار و موضوعات دیگر در رسانه‌ها برجسته شد. این خبر را نخستین‌بار، پامپئو در حاشیه دیدارش از قاهره و در جمع خبرنگاران اعلام کرد. وی گفت کشورش در روزهای 13 و 14 ماه فوریه (24 و 25 بهمن) اجلاسی بین‌المللی را با مشارکت بسیاری از کشورها در ورشو و با موضوع ثبات، امنیت و آزادی و با هدف مقابله با ایران در خاورمیانه برگزار خواهد کرد.

روزنامه البناء در تحلیلی با اشاره به شکست سیاست‌های خارجی آمریکا به علت دخالت‌های سیاسی و نظامی این کشور نوشت: نشست ورشو که قرار است اواسط فوریه برگزار شود محکوم به شکست است و سرنوشتی جز تعویق، لغو یا تغییر شعار و موضوع نشست نخواهد داشت.

­سیاست خارجی آمریکا به ویژه در منطقه غرب آسیا، نتیجه‌ای جز شکست، کاهش جایگاه و ابهت این کشور در عرصه بین المللی نداشته است. دخالت‌های سیاسی، نظامی و همچنین دخالت‌های آمریکا در نهاد‌های مختلف سازمان ملل که به طور مستقیم و غیرمستقیم صورت می‌گیرد و در دوران باراک اوباما، رئیس جمهور سابق این کشور به فرماندهی عملیات از پشت سر معروف بود، به گرداب‌هایی برای آمریکا، همپیمانان و دوستان این کشور در منطقه و جهان تبدیل شده است.

شکست سیاست خارجی آمریکا ریشه در سه عامل اساسی دارد. نخستین عامل نوع دخالت‌های آمریکا است، دخالت‌هایی که شدید، آشکار و مخالف قوانین و قطعنامه‌های بین المللی است و این دخالت‌ها با محکومیت‌ها و مخالفت‌های بین المللی نه فقط از سوی کسانی که آمریکا آنها را دشمن خود می‌داند بلکه از سوی همپیمانان و دوستان این کشور مواجه است.

دومین عامل، اهداف آمریکا از این دخالت‌ها است که در ظاهر با شعار‌های برقراری دموکراسی، آزادی و حقوق بشر صورت می‌گیرد ولی در اصل برای سلطه گری و تامین منافع راهبردی سیاسی و اقتصادی است. هدف دخالت ها، دیگر تاثیرگذاری بر سیاست‌های این یا آن کشور یا سیاست‌های منطقه نیست؛ بلکه تلاش برای تغییر نظام‌ها و بر هم زدن آرامش کشور‌ها از طریق گروه‌های مسلح و تروریستی همچون وضعیت افغانستان و سوریه یا از طریق مدیریت و حمایت از کودتا‌ها نظیر وضعیت کنونی ونزوئلا یا تحریم کشور‌ها نظیر وضعیت کنونی ایران است.

سومین عامل، گرایش اقتصادی صرف و مبتنی بر باج خواهی‌هایی است که دولت فعلی آمریکا برخلاف مبانی و اصول سیاست خارجی و روابط بین المللی انجام می‌دهد که به این عوامل نبود انسجام و ثبات بین اعضا و مقامات ارشد دولت آمریکا را باید اضافه کرد.

همان طور که آمریکا نتوانست قطعنامه‌ای در شورای امنیت در حمایت از جنبش معارض یا جنبش کودتا در ونزوئلا صادر کند، در زمینه تغییر نظام در ونزوئلا نیز شکست خواهد خورد. اظهارات نماینده روسیه در شورای امنیت در پاسخ به درخواست آمریکا از کشور‌های عضو برای به رسمیت شناختن رئیس‌جمهور خودخوانده ونزوئلا قابل تامل است به طوری که نماینده روسیه خطاب به نمایندگان کشور‌های عضو گفت: اگر از شورای امنیت بخواهیم برای به رسمیت شناختن مشروعیت مطالبات «جلیقه زردها» در فرانسه که خواستار کناره گیری امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه از قدرت هستند تشکیل جلسه دهد، نظر شما چیست؟

آمریکا در کنفرانسی که قرار است در اواسط فوریه در لهستان با هدف محاصره و انزوای ایران برگزار شود، موفق نخواهد بود و سرنوشت این کنفرانس، تعویق، لغو، تغییر شعار و موضوع کنفرانس خواهد بود تا یک کنفرانس عمومی درباره مسائل خاورمیانه نه منحصر به ایران باشد.

به خصوص که با توجه به واکنش منفی جمهوری اسلامی ایران، ورشو در روزهای گذشته تلاش کرده تا از تصویر ضدایرانی این نشست بکاهد. معاون وزیر خارجه لهستان برای توضیح در مورد دستور کار این کنفرانس، به تهران سفر کرد. جاناتان کوهن، نماینده موقت آمریکا در سازمان ملل متحد نیز در واکنش به انصراف شماری از کشورها از شرکت در این نشست، از اظهارات پامپئو عقب‌نشینی کرده و گفت قرار نیست نشست ورشو به محلی برای «بدنام کردن ایران» تبدیل شود، بلکه صرفا به چالش‌های پیش روی غرب آسیا می‌پردازد. دیپلمات‌های اروپایی نیز معتقدند که ممکن است به واسطه میزان مشارکت اندک کشورها یا حضور آنها با مقام‌های رده پایین، پامپئو در دقیقه ۹۰ این نشست را لغو کند.

در همین راستا بسیاری از تحلیلگران نشست ورشو را شکست خورده می‌دانند. عبدالباری عطوان، کارشناس برجسته جهان عرب، کنفرانس ضد ایرانی لهستان را از پیش شکست خورده توصیف کرد وی گفت «کنفرانسی که پیشنهاد شده برای بررسی مسائل خاورمیانه و مقابله با ایران در ماه آتی در لهستان برگزار شود، ما را یاد کنفرانس دوستان سوریه می اندازد که بیش از شصت و پنج کشور به رهبری آمریکا در چندین کشور غربی و عربی برگزار کردند.» ناصر قندیل، کارشناس برجسته لبنانی و سردبیر روزنامه البناء نیز در یادداشتی برای این روزنامه با عنوان «پیمان جدید ورشو... اما علیه ایران» تاکید کرد، آمریکا بار دیگر اما این بار در موقعیتی ضعیف‌تر به تجربه شکست خورده ائتلاف‌سازی علیه ایران روی آورده است.