پایان جنگ اوکراین در دستان پوتین

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ روس‌ها با استناد به مفاد آتش بس و توافق مینسک 2 که در سال 2015 و پس از شکست توافق مینسک1 در سال 2014 اتفاق افتاد، وارد تقابل با نیروهای اوکراینی ای شدند که روس تبارها را در مناطقی از این کشور مورد حمله قرار دادند.

 
حدود 9 سال پیش نارضایتی مردم اوکراین از عملکرد حکومت ویکتور یانوکوویچ، رییس‌جمهور طرفدار روسیه و همچنین مخالفت‌هایش با عضویت این کشور در اتحادیه اروپا، باعث اعتراضات خیابانی شد و انقلابی را رقم زد که سرنوشت بسیاری را در این کشور شرق اروپا برای همیشه تغییر داد. اعتراضات مردمی که از نوامبر ۲۰۱۳ میلادی با تظاهرات دانشجویی شروع شده بود، در فوریه ۲۰۱۴ میلادی به اوج خود رسید و درنهایت به سرنگونی حکومت یانوکوویچ و روی کار آمدن حکومت‌هایی طرفدار اتحادیه اروپا منجر شد.

توافق 13ماده‌ای مینسک2 با میانجی گری سازمان امنیت و همکاری اروپا میان روسیه و اوکراین نوشته شد تا بستر و زمینه کاهش تنش میان دو کشور فراهم شود

این تحولات باعث ایجاد اختلاف میان کی‌یف و مسکو، همسایه قدرتمند شرق اوکراین شد که الحاق شبه‌جزیره کریمه به خاک فدراسیون روسیه یکی از پیامدهای آن بود. «انقلاب میدان»، ساکنان عمدتاً روس‌تبار شرق اوکراین را که ارتباط اقتصادی و فرهنگی تنگاتنگی با روسیه داشتند برآشفت؛ به ویژه آنکه پس از روی کار آمدن دولت های جدید، زبان روسی نیز به عنوان یکی از دو زبان رسمی این کشور کنار گذاشته شد. به این ترتیب نبردی خونین میان ساکنان این نواحی با دولت مرکزی اوکراین آغاز و بنای تشکیل مناطقی خودمختار و البته طرفدار کرملین گذاشته شد.

 
مخالفت‌های کی‌یف با واگذاری خودمختاری به این مناطق، جنگی را آغاز کرد که با وجود تلاش توأم با تهدید و تحریم کشورهای اروپایی برای میانجی‌گری، همچنان ادامه دارد. اکنون این فرصت در اختیار ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه گذاشته شده است تا با هدف حمایت از مردم این سرزمین، استقلال آنها را از اوکراین به رسمیت بشناسد.

 
توافق 13ماده‌ای مینسک2 با میانجی گری سازمان امنیت و همکاری اروپا میان روسیه و اوکراین نوشته شد تا بستر و زمینه کاهش تنش میان دو کشور فراهم شود. به عنوان نمونه ماده ۱۰ این توافق خواستار خروج همه نیروهای خارجی و تجهیزات نظامی آنها از دو منطقه مورد مناقشه، یعنی دونتسک و لوگانسک شده و این در حالی است که مسکو وجود هرگونه نیرویی را در مناطق شرقی اوکراین رد می‌کند.

 
همچنین اتکای روسیه بر بند چهارم و هشتم این توافق که خواهان آغاز گفت و گوها در موضوع خودگردانی موقت دو منطقه دونتسک و لوگانسک مطابق با قوانین اوکراین، به‌رسمیت شناختن وضعیت ویژه آنها از سوی مجلس اوکراین و ازسرگیری روابط اقتصادی‌-اجتماعی میان این مناطق و کی‌یف، ازجمله برقراری دوباره حقوق بازنشستگی از طرف اوکراینی است، زمینه اهمال اوکراین را در انجام تعهداتش فراهم کرده است.

 
مسکو می‌گوید، کی‌یف در سال‌های اخیر هرگز به تعهداتش عمل نکرده و همین موضوع زمینه تنش را فراهم کرده است. روسیه در شرایطی قرار دارد که بارها نسبت به عضویت اوکراین در ناتو هشدار داد و معتقد بود، بند 10 توافق مینسک2 که خروج همه نیرو‌های خارجی، تجهیزات نظامی و مزدوران خارجی را برای اوکراین تکلیف می‌کرد، از سوی کی‌یف اجرایی نشده و اوکراین درصدد عضویت در ناتو و همجوار کردن ناتو با روسیه‌ است؛ آن هم در حالی که ناتو بزرگترین تهدید برای امنیت ملی روسیه به شمار می‌رود.

 
این موضوع سبب شد تا روسیه در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ و جو بایدن بارها درباره گسترش نیافتن ناتو به شرق هشدار دهد. اما شد آنچه پوتین می‌خواست؛ رئیس جمهور روسیه پس از بارها تذکر به طرف غربی و اوکراینی مبنی بر بازی نکردن با آتش، وارد عملیات ویژه نظامی شد تا زمینه ایجاد منطقه حائل میان غرب روسیه و سرزمین‌هایی که تهدید برای این کشور به شمار می‌روند، فراهم آورد و حتی برای به کرسی نشاندن حرفش طرف‌های غربی را به استفاده از بمب هسته‌ای تهدید کرد؛ تهدیدی که از سوی مقام های کارکشته اروپایی همچون آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان دریافت شد.

 
این موضوع سبب شد روسیه زمینه الحاق چهار منطقه از شرق اوکراین را به سرزمین خود به همه‌پرسی بگذارد، با آرای بالای 90 درصد در همه آن مناطق پیروز شود و با الحاق مناطق به جغرافیای خود، منطقه حائلی میان سرزمین اصلی و احتمال حضور ناتو در همسایگی خود ایجاد کند.

رئیس جمهور روسیه پس از بارها تذکر به طرف غربی و اوکراینی مبنی بر بازی نکردن با آتش، وارد عملیات ویژه نظامی شد تا زمینه ایجاد منطقه حائل میان غرب روسیه و سرزمین‌هایی که تهدید برای این کشور به شمار می‌روند، فراهم آورد

حال پوتین با آسودگی بیشتری خاتمه جنگ را رقم خواهد زد. در شرایطی که ناتو پشت ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین را خالی کرده و گفته است، حتی با الحاق چهار منطقه به روسیه و عبور از خطوط قرمز غرب حاضر به پذیرش عضویت اوکراین نیست. زلنسکی بیش از پیش می‌فهمید بازیچه دست آنگلوساکسون‌ها قرار گرفته است.

پوتین حالا خیلی راحت‌تر به دغدغه‌های شی جین پینگ و نارندرا مودی، همتایانش در چین و هند رسیدگی می‌کند که در اجلاسیه اخیر سازمان همکاری شانگهای از وی خواستند سریع تر تکلیف جنگ اوکراین را مشخص کند. با این شرایط، این گونه می‌توان متصور بود روسیه تقریباً به بخش بزرگی از اهدافش که ایجاد منطقه حائل میان خود و ناتو بود دست یافته است و شاید دیگر لازم نباشد جنگ ادامه یابد و باید منتظر به صدا درآمدن سوت اتمام جنگ از سوی پوتین بود.