بررسی وضعیت کشورهایی که عضوNPT نیستند/ امکان سنجی خروج ایران از این پیمان-راهبرد معاصر
هواشناسی امروز 10 فروردین 1403/پیش‌بینی آسمان صاف تهران طی ۲ روز آینده آیت الله رئیسی: ایستادگی غزه تفوق گفتمان مقاومت را اثبات کرد اسماعیل هنیه با سرلشکر باقری دیدار کرد علت گرفتگی و سفتی دست‌ها در هنگام صبح‌ چیست؟ انصارالله: تا کنون به ۸۶ کشتی مرتبط با اسرائیل حمله کرده‌ایم جزئیات روند سرمایه گذاری خارجی در یک دهه اخیر آمریکا: به روسیه در رابطه با احتمال وقوع حمله تروریستی هشدار داده بودیم مادرانی که در بارداری استامینوفن مصرف کنند کودکانشان دچار این مشکل می شوند مدعی تجاوز جنسی به صهیونیست‌ها در هفت اکتبر کلاهبردار از آب درآمد اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت دلار و یورو و نرخ ارز امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول ضعف و بیحالی در ماه رمضان را با خوردن این مواد غذایی در سحری برطرف کنید توافق ایران و ترکمنستان برای سفر رئیسی به عشق آباد نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! حملات موشکی حزب‌الله لبنان به شمال فلسطین اشغالی عصاره این میوه ترش و شیرین را بخورید سریعتر می دوید با خوردن روزانه این نوع سرکه به راحتی ٨ کیلو وزن کم کنید شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان+ جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان منطق ساخت مساجد در پارک‌های بزرگ چیست؟ دیدار نوروزی امیر آشتیانی و قالیباف لاوروف: سران ارمنستان به دنبال برهم زدن روابط با روسیه هستند انگشت اتهام روسیه در حمله تروریستی اخیر به سوی اوکراین آیت الله رئیسی: انفعال برخی کشورهای اسلامی در قبال ملت فلسطین موجب تأسف است تدابیر جدید دیوان لاهه در رابطه با جنگ در غزه دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد حمله اسرائیل به حومه دمشق پایتخت سوریه آنچه که باید از کنکور ۱۴۰۳ بدانیم/ مهمترین تغییر آزمون امسال کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟ صدور 230 هزار فقره چک الکترونیکی در شبکه بانکی قالیباف: نتیجه عملیات طوفان الاقصی تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست چین: آمریکا برای افزایش بودجه نظامی خود از ناکجاآباد دشمن فرضی می‌سازد واعظ آشتیانی: نمایندگان جدید توصیه‌های رهبر انقلاب را نصب‌العین قرار دهند رهبر انقلاب : غزه، تا این لحظه پیروز اصلی میدان است آخرین وضعیت توافقات و قراردادهای بین‌المللی دولت بررسی شد استقبال 56 درصدی مردم از طرح کالابرگ فجرانه دوم وزیر دفاع: امسال هم تولید تجهیزات و تسلیحات جدید را با قدرت ادامه می‌دهیم معاریو: نتانیاهو همانند یک کودک پرخاشگر رفتار می‌کند دیدار امیرعبداللهیان با همتای ترکمنستانی لایحه عفاف و حجاب به دلیل برخی از ایرادات دوباره به مجلس برگشت داده شد اعلام تمهیدات ترافیکی شب‌های قدر در تهران آخرین وضعیت ترافیک محورهای شمالی اعلام شد اعلام ضریب حقوق ۱۴۰۳ کارمندان و بازنشستگان+ جزئیات دردسر بزرگ استقلال به خاطر سند یک ورزشگاه! برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید جریمه تخلفات حادثه‌ساز ۵برابر شد/ اعمال از هفته آینده مخالفت خصمانه آمریکا با تکمیل خط لوله گاز «صلح» نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! افزایش سن بازنشستگی در سال ۱۴۰۳ با این عدد تصویب شد! خبر خوب برای جواد نکونام و استقلالی‌ها آخرین وضعیت ترافیکی جاده‌ها؛ ترافیک سنگین در جاده چالوس حقوق ورودی موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار ابلاغ شد بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد تاریخ جدید واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش 15 درصدی | واریزی ۱ میلیون و ۳۸۰ هزارتومانی برای این خانوارها آخرین اخبار از نقل و انتقالات استقلال آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس بزنیم یا نه؟ پاسخ فرزند آیت‌الله علم‌الهدی به شایعه سهامداری در یک هلدینگ گردشگری استخدام رسمی در پنج سال آینده ممنوع؟ توضیح وزیر ارتباطات درباره شرایط افزایش سرعت اینترنت دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد اژ‌ه‌ای: کشور‌های اسلامی مراودات و دادوستد‌های خود با صهیونیست‌ها را کاملاً قطع کنند آلودگی هوا دست از سر تهرانی‌ها برنمی دارد هشدار پلیس تهران در خصوص چهارشنبه پایانی سال آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است

بررسی وضعیت کشورهایی که عضوNPT نیستند/ امکان سنجی خروج ایران از این پیمان

بررسی تجربه کره شمالی، به عنوان تنها کشوری که از پیمان ان.پی.تی خارج شده و بسترهای هند، پاکستان، رژیم صهیونیستی و کوبا به عنوان کشورهایی که هیچگاه عضو این پیمان نشده اند می تواند در مسیر سیاست های هسته ای سودمند باشد
جاوید منتظران؛ کارشناس حقوق بین الملل
تاریخ انتشار: ۱۲:۲۶ - ۰۹ بهمن ۱۳۹۸ - 2020 January 29
کد خبر: ۳۴۴۹۹

به گزارش راهبرد معاصر؛ چندی پیش محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در مجلس، خطاب به اروپایی‌ها اشاره داشت که اگر به رفتارهای بلا وجه خود ادامه دهند و یا پرونده ایران را به شورای امنیت بفرستند، جمهوری اسلامی ایران از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج خواهد شد. بلافاصله سخنگوی وزارت خارجه در خصوص اظهارات ظریف درباره احتمال خروج ایران از معاهده ان.پی.تی نیز تصریح کرد که آنچه آقای ظریف بیان کرد؛ بخشی از مفاد نامه رئیس‌جمهور خطاب به سران ۱+۴ در اردیبهشت امسال درباره اعلام کاهش تعهدات ایران در برجام بود. نامه‌ای که در آن نامه خطاب به آنان تصریح‌شده در صورت ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت و بازگشت قطعنامه‌های تحریمی پیش از برجام، ایران به‌عنوان یک گزینه جبرانی از NPT خارج خواهد شد.

 

به هر صورت آنچه مشخص است، موضوع خروج ایران از ان. پی.تی یکی از گزینه‌های تهدیدی و پیش روی ایران، به موضوعی مهم و قابل‌بحث در جهان تبدیل‌شده که ‌موج واکنش‌ها و تحلیل‌ها پیرامون آن، فضای بین‌الملل را در برگرفته است. براین اساس ما در این یادداشت در صد برآمدیم به تجربه کشورهایی که عضو NPT نیستند، پرداخته و رفتار مجامع بین‌المللی را در قبال این کشورها بررسی نماییم و در ادامه امکان حقوقی و سیاسی خروج ایران از ان. پی. تی و درنهایت تبعات احتمالی خروج ایران این معاهده را تبیین نماییم.

 

سازوکار حقوقی خروج از معاهده ان.پی.تی

معاهده ان.پی.تی در اول ژوئیه ۱۹۶۸ برای امضای كشورها آماده شد و پس‌ازآن كه ایالات‌متحده آمریكا آن را در مجلس خود تصویب كرد در ۵ مارس ۱۹۷۰ به اجرا گذاشته شد. در حال حاضر، ۱۸7 كشور جهان عضو این معاهده هستند و تنها كوبا، اسرائیل، هند و پاكستان عضو این معاهده نیستند. همچنین كره شمالی نیز از این معاهده خارج‌شده است.

نظارت بر اجرای معاهده ان.پی.تی؛ بر عهده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است كه خود یكی از آژانس‌های تخصصی سازمان ملل متحد محسوب می‌شود. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در سال ۱۹۵۷ باهدف تسهیل استفاده‌های صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و جلوگیری از کاربرد کمک‌های این آژانس در مقاصد نظامی آغاز به کارکرد و مقر آن در وین است.

 

از آنجا که از منظر حقوق بین‌الملل عضویت و خروج از معاهدات بین‌المللی بر اساس تصمیم کشورهای عضو است و مجموعه قواعد بین‌الملل و قواعد مربوط به کنوانسیون 1969 وین نیز این حق را به هر کشور عضو معاهدات می‌دهد که به معاهدات بپیوندد یا خارج شود، متن معاهده ان.‌پی.‌تی، این اجازه را به کشورهای عضو برای خروج می‌دهد چنانچه در عهد‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به‌وضوح این شرط دیده‌شده است که اگر زمانی کشوری اجرای معاهده را خلاف منافع خودیافت، با تشریفاتی از آن خارج شود. بند 1 از ماده 10 این عهدنامه می‌گوید:

 

«چنانچه هر یک از اعضاء پیمان تشخیص دهد حوادثی فوق‌العاده مربوط به موضوع این پیمان، منافع عالیه کشورش را به مخاطره انداخته است این حق را خواهد داشت که در اعمال حق حاکمیت ملی خود از این پیمان کناره‌گیری نماید. این عضو باید کناره‌گیری خود را با اطلاعیه قبلی 3 ماهه به کلیه اعضای پیمان و به شورای امنیت ملل متحد اعلام نماید».

 

در این مدت سه‌ماهه شورای امنیت فرصت دارد تا خروج یک کشور از NPT را بررسی کند که آیا این خروج از پیمان صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید و یا نقض می‌کند؟ بااین‌حال می‌توان گفت که متن این ماده، شرایط خروج از آن را برای کشورهای عضو بسیار سخت کرده است. درواقع شاید بتوان گفت که به نظر می‌رسد معاهده منع و گسترش سلاح‌های هسته‌ای (N.P.T) که در مرکز رژیم‌های بین‌المللی امنیتی قرار دارد، تحت تأثیر سیاست بین‌المللی بر معاهده‌ای تبعیض‌آمیز استوارشده که حقوق و تعهدات نابرابری را بین دو گروه از کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای و کشورهای فاقد سلاح‌های هسته‌ای ایجاد کرده است که در ادامه به‌طور مبسوط اشاره می‌گردد.

 

تجربه کشورهای هسته‌ای که عضو NPT نشدند

همان‌گونه که اشاره گردید، کشورهای هسته‌ای هند، پاکستان، رژیم صهیونیستی عضو این معاهده نشدند. این کشورها با این بهانه که NPT میان کشورهای مختلف تبعیض قائل می‌شود و جهان را به دو گروه دارندگان سلاح هسته‌ای و کشورهای فاقد این سلاح‌ها تقسیم می‌کند از امضای این توافق خودداری کرده‌اند. آن‌ها درواقع معتقدند که NPT داشتن سلاح‌های هسته‌ای برای پنج قدرت برتر جهانی یعنی چین، فرانسه، روسیه، انگلستان و آلمان را مجاز دانسته و درعین‌حال کشورهای دیگر را از ساخت این سلاح‌ها منع می‌کند. به همین دلیل است که هند و پاکستان اعلام کرده‌اند که به سلاح هسته‌ای دست پیداکرده‌اند و زرادخانه‌های سلاح‌های اتمی رژیم صهیونیستی نیز در رسانه‌ها اعلام‌شده است.

 

هند در سال 1968، از پیوستن به معاهده NPT خودداری و در سال 1974 اولین بمب اتمی خود را آزمایش نمود. پاکستان نیز به دنبال جنگی که در سال ۱۹۷۱ میلادی میان هند داشت، دست‌به‌کار شد تا برنامه ساخت تسلیحات هسته‌ای خود را کلید بزند و توانست اولین آزمایش هسته‌ای ۲۸ می ۱۹۹۸ را انجام دهد. رژیم صهیونیستی نیز به‌عنوان یکی از کشورهایی هسته‌ای غیر عضو در ان.پی.تی، نه‌تنها انواع سلاح‌های کشتارجمعی، ازجمله سلاح‌های هسته‌ای را طراحی، تولید و انباشت کرده، بلکه تخمین‌ها در رابطه با تعداد بمب‌های هسته‌ای آن حاکی است که حداقل بین 200 تا 500 بمب هسته‌ای در اختیار دارد. مدیرکل پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم اعلام کرده است که نیروگاه دیمونای اسراییل، باهدف تولید مواد هسته‌ای موردنیاز برای استفاده در تولید سلاح‌های هسته‌ای فعالیت می‌کند. چنین عملکردی فقط نقض پیمان‌های بین‌المللی نیست، بلکه تهدید صلح و امنیت بین‌المللی است و براین اساس هیچ شکی وجود ندارد که تسلیحات هسته‌ای این رژیم در میان پیشرفته‌ترین نوع آن‌ها در جهان بوده و تعداد گسترده آن مطمئناً برای درگیری فراگیر در خاورمیانه طرح‌ریزی‌شده است.

 

به‌هرحال نکته بارز در خصوص تجربه این کشورهای دارای سلاح هسته‌ای که هیچ‌گاه عضو NPT نشدند این است که علی‌رغم اینکه هرکدام بالای صد کلاهک هسته‌ای دارند، اما تاکنون بدون هیچ‌گونه فشار واقعی و عملی سیاسی و تهدید نظامی - اقتصادی به آزمایش‌های هسته‌ای و تقویت زرادخانه‌های اتمی خود ادامه داده‌اند.

 

این کشورها، بدون هیچ نوع فشاری از سوی آژانس انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل، نه‌تنها در جهت كاهش و درنهایت خلع سلاح هسته‌ای خود اقدامي انجام نداده‌اند، بلكه در سال‌های اخير به نوسازي سلاح‌های هسته‌ای و آزمایش موشک‌های هسته‌ای جدید نیز مبادرت ورزیده‌اند و جالب است که نظام بین‌الملل و شورای امنیت، به سراغ تحریم این کشور‌ها نرفته است و هیچ فشاری را نیز از سوی مدعیان منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای متحمل نمی‌گردند.

 

خروج کره شمالی از ان. پی.تی

سال 1993 کره شمالی، بیانیه خروج از این پیمان ان.پی.تی را به شورای امنیت ارسال داشت اما تقریباً ده سال طول کشید تا به آن عمل نماید و درنهایت در سال 2003 از آن معاهده کناره‌گیری نمود. این کشور در بیانیه اعلان خروج خود، شرایط حاکم بر آژانس و استاندارد دوگانه و سختگیری‌های شدید آژانس را در زمره رویدادهای فوق‌العاده‌ای دانست که منافع عالی این کشور را به خطر انداخته بود.

پس از اعلام خروج کره شمالی از NPT در 2003، کشورهای عضو و شورای حکام، دلایل کره شمالی را نپذیرفتند و خروج این کشور را به‌عنوان اقدامی علیه صلح و امنیت بین‌الملل تلقی نمودند شورای امنیت نیز این موضوع را در دستور کار خود قرارداد و فشار ای بین‌المللی و قطعنامه‌هایی علیه این کشور وضع گردید.

 نکته اینجاست که دو کشور هند و پاکستان به همراه رژیم صهیونیستی نیز با نقض معاهده منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای و معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، به سمت تولید تسلیحات اتمی حرکت نمودند، اما با این‌حال، جامعه بین‌المللی و کشورهایی نظیر آمریکا به دلیل نیاز راهبردی و همکاری‌های امنیتی و اقتصادی و...با هند، پاکستان و رژیم صهیونیستی، هیچ‌گونه واکنش جدی را در برابرشان نشان نداده‌اند، به‌ویژه رژیم صهیونیستی که مطابق تخمین‌ها به چند صد بمب اتمی مجهز است، اما در کمال تعجب هیچ پرونده‌ای را در شورای امنیت در موضوع تسلیحات هسته‌ای ندارند.

 

برحسب این تجربه کشورهای غیر عضو هسته‌ای، به نظر می‌آید که کره شمالی تصمیم گرفت از معاهده ان.پی.تی خارج شود تا راه این کشورها را طی نماید، اما نکته اینجاست که برخلاف رفتاری که با کشورهای هند و پاکستان و نیز رژیم صهیونیستی صورت گرفت، وضعیت درباره کره شمالی متفاوت شد و تبعیض رفتاری آشکاری میان این کشور و دیگر دولت‌های هسته‌ای غیر عضو آشکار گردید که بر این اساس میتوان گفت که در نظم مبتنی بر هژمونی هسته‌ای، تبعیض عیان و آشکاری میان کشورها از سوی جامعه بین‌المللی و شورای امنیت سازمان ملل وجود دارد.

 

امکان حقوقی و سیاسی خروج ایران از ان.پی.تی

 عده‌ای براین باورند كه بر اساس ماده 10 پيمان منع گسترش سلاح‌های اتمي كه اشعار می‌دارد درصورتی‌که عضويت در N.P.T امنيت ملی كشور به خطر بيفتد آن كشور می‌تواند با اعلام قبلي سه‌ماهه به شورای امنیت و کلیه اعضای پیمان، از آن پیمان خارج شود ایران نیز می‌تواند از این معاهده خارج شود، اما نکته اینجاست که در موضوع خروج از این معاهده، مورد خروج کره شمالی از این معاهده ثابت کرده است که قدرت‌های جهانی و هسته‌ای در قبال این اقدام سکوت نخواهند کرد و آن‌گونه که شورای امنیت سازمان ملل با کره شمالی رفتار نمود و حق خروج این کشور را از آن سلب نمود، حق خروج ایران را نیز نپذیرد و یا حداقل خروج ایران را از ان.‌پی.‌تی را به تأخیر اندازد.

 

درواقع نگاه به خروج کره شمالی نشان می‌دهد که بحث خروج از این معاهده و تفسیر ماده 10 آن‌که به خروج اشاره دارد، ابهامات حقوقی دارد. خروج از NPT یک مکانیسم مشخص و شفاف نیست که یک کشور به‌سادگی ادعا کند از آن خارج‌شده است. برخلاف ظاهر این ماده، حق خروج هر کشور از NPT، حق مطلق و جاری نیست؛ که به‌راحتی ممکن گردد و کشورها به‌راحتی بتوانند از آن معاهده خارج شوند.

به‌عبارت‌دیگر اعلام خروج کره شمالی از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای نشان داد که سازوکارهای سیاسی و بین‌المللی طراحی‌شده برای خروج از این معاهده، دشوارتر از آن چیزی است که در ماده ۱۰ این پیمان به‌عنوان مکانیسم خروج از NPT عنوان‌شده است، چنانچه کره شمالی باوجود استناد به این ماده اعلام نمود که از معاهده مذکور خارج‌شده اما شورای امنیت تاکنون خروج این کشور را به رسمیت نشناخته است. لذا می‌توان گفت که وجود این ابهام‌های حقوقی و برخوردهای سیاسی و تبعیض‌آمیز، امکان تحقق عملی خروج یک کشور از ان.پی.تی را سخت نموده است.

 

بنابراین تهدید وزیر امور خارجه کشورمان به خروج از این معاهده، گرچه به لحاظ روی کاغذ شدنی است، اما موضوعی نیست که به‌راحتی صورت بپذیرد و جامعه بین‌المللی نیز آن را قبول بنماید، از سویی خروج ایران از آن به معنای خروج از آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بوده و باعث می‌شود ایران به خاطر فعالیت‌های مشکوک هسته‌ای بار دیگر مورد اتهام جهانی قرار بگیرد و مجدداً پرونده‌اش به شورای امنیت ارجاع شود. در این وضعیت نظارت آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران لغو و اقدام ایران نقض برجام و قطع‌نامه ٢٢٣١ شورای امنیت محسوب خواهد شد.

 

براین اساس، با توجه به عدم وجود یک مکانیسم شفاف و سازوکار حقوقی سیاسی مشخص در خروج از ان.پی.تی، به‌رغم وجود ماده 10 در این معاهده، جمهوری اسلامی ایران اگر بخواهد استراتژی خروج از این معاهده را در دستور کار قرار دهد، احتمال اینکه با تبعات حقوقی، سیاسی و بین‌المللی متعددی به‌مانند آنچه کره شمالی مواجه گردید، وجود دارد.

 

جمع‌بندی

 مقایسه تجربه و نوع رفتار و مواجهه‌ای که با هند، پاکستان و رژیم صهیونیستی ازیک‌طرف و کره شمالی عضو خارج‌شده از ان.پی.تی، نشان می‌دهد که برخورد اعضای شورای امنیت و کشورهای عضو باشگاه هسته‌ای با مقوله خروج و پیوست به این معاهده، از یک رویکرد کاملاً تبعیض‌آمیز برخوردار است، چنانچه هرکدام از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل از رویکرد منافع خود، به این معاهده نگاه می‌کنند.

در مورد خروج کشورمان و برخلاف آنچه گفته می‌شود که براي حفظ موجوديت و امنيت ملي كشور بايد همانند كره شمالي از N.P.T خارج شد، معتقد هستیم که اين گزينه، گزينه مناسبي براي تأمین اهداف و منافع ملي كشور حداقل در زمان و شرایط فعلی نيست.

 

باسیاستی كه جمهوري اسلامي ايران بارها اعلام داشته مبنی بر اینکه هرگز به دنبال سلاح اتمي نيست، خروج از N.P.T می‌تواند بهانه‌ای مناسب برای آمريكا و امپراتوری رسانه‌ای غرب برای امنیتی سازی مجدد موضوع هسته‌ای ایران باشد تا با تکیه‌بر آن به افكار عمومي جهان و کشورها وانمود نماید كه ايران با خروج از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای می‌خواهد به دنبال سلاح اتمي برود. ايران تهدیدکننده صلح و امنيت جهانی بشمار می‌رود یک کره شمالی دیگر در حال شکل‌گیری است که جهان را تهدید می‌کند و لذا رويارويي جهانی با آن گریزناپذیر است،

 

 بنابراین می‌توان گفت که گزينه خروج از این معاهده در شرایط فعلی، هزینه‌های سنگين سياسي، اقتصادي و نظامی را در پی خواهد داشت. به نظر می‌رسد که بازگشت شش قطعنامه‌ و تحريم‌ بين‌المللي همه‌جانبه سازمان ملل نیز با خروج ایران صورت بگیرد. در این وضعیت، کشورهاي اروپايي نيز مقابل ايران خواهند ايستاد و مشکلات عدیده‌ای برای ایران پديد خواهد آمد، باید توجه داشت که هر اقدامی که در مسئله برجام اروپا را به آمریکا نزدیک کند، حداقل در زمان فعلی، برخلاف مصالح و منافع ما بوده و خروج از این معاهده، در زمان فعلی، قطعاً این‌چنین خواهد کرد، اگرچه ممکن است گزینه نظامی علیه ایران در دستور کار قرار نگیرد، اما تشدید فشارهای اقتصادی به ایران قطعی خواهد بود.

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده
آخرین اخبار