درباره «بیست و سه نفر» ساخته مهدی جعفری/ تاریخ در چهره امروز
به گزارش راهبرد معاصر؛ «بیست و سه نفر» را شاید بتوان یکی از پنج فیلم خوب در جشنواره سی و هفتم دانست. فیلمی که به سراغ یک روایت تاریخی رفته و آن را از یک موضوع گذشته به موضوع حال بدل کرده است.
مهدی جعفری کارگردان فیلم، برای روایت «بیست و سه نفر» ترجیح داده است که بجای عرضه اندام در فیلمسازی، به روایت فیلم بسنده کند و این کظم ِ شهوت نمایش فیلمساز بودن همان نکته مهمی است که «بیست و سه نفر» را با دیگر فیلم های جشنواره متمایز می کند. فیلمسازان جوان به واسطه همین شهوت نمایش بلدکار بودن، فیلم هایشان عموما به محاق می رود و مخاطب را پس می زند اما جعفری، نشان می دهد که بدنبال روایت داستان است، نه نمایش خود.
«بیست و سه نفر» روایت این تعداد نوجوان است که در روزهای ابتدایی جنگ اسیر می شوند و بعد از اسارت درگیر بازی رسانه ای صدام و رسانه های استعماری می شوند، با وعده آزادی از آنان استفاده ابزاری می شود و از جایی که به این مهم آگاه می شوند بنا را به مقاومت می گذارند تا آرمان خود را نجات بدهند.
فیلم تلاش کرده تاریخ را فضاسازی و حس آمیزی کند و برای این حس آمیزی اضافه کاری نکرده است. اخلاق را در روایت حفظ کرده و برای بدست آوردن دل مخاطب پیاز داغ قصه را زیاد نکرده است. حس آمیزی فیلم بر اساس نوع چیدمان وقایع داستان و تحمیل نکردن زوایای دوربین، گوشه نشستن و دوربین را در جای درست تعریف کردن رخ داده و نکته همین حس نشدن دوربین در روایت است.
شاید این سوال پیش بیاید که چرا باید در امروز به سراغ «بیست و سه نفر» رفت؟ موضوعیت این روایت در تاریخ حال کجاست؟
پاسخ به این سوال، همان نکته مهمی است که باید با دقت نظر به سراغش رفت. فیلم دنیای نوجوانانی را روایت می کند که در فرایند دفاع از وطن بزرگ می شوند. این بزرگ شدن یعنی، عبور از نفع شخصی و عافیت طلبی کودکانه به نفع جمعی و آرمان خواهی. فیلم به واقع راوی تعریف نفع است و تقابل با عافیت طلبی. او این بستر را در زمین جنگ انتخاب کرده تا متر و معیاری برای دفاع از باورهای جمعی بسازد. «بیست و سه نفر» به خوبی توانسته به دل مخاطب راه پیدا کند و در بزنگاهی که او غرق در هم نشینی با پرسوناژهای اثر است حرف خویش را مطرح کند. او به دنبال حقنه کردن این تفکر نیست و دقیقا همین روایت دوستانه سبب شنیده شدنش می شود. از شعار می پرهیزد و مخاطب را امین گفتارش قرار می دهد. مسئله فیلم نه ملا صالح، نه بیست و سه نفر که همین ساخت فرایندِ عبور از منفعت شخصی به مصلحت جمعی است. یعنی همان بحرانی که در امروز گریبان همه را گرفته از همه طیف.
«بیست و سه نفر» را می توان فیلمی فرهنگ ساز دانست و مخاطبانش را نوجوانان نسل جدید که نه بوی باروت استشمام کرده اند و نه شهودی نسبت به دفاع مقدس دارند دانست. فیلمی که قوه سلحشوری را در وجودشان بیدار می کند و این، همان حلقه گمشده در روایت تاریخ انقلاب است.