پژوهش در عرصه تئاتر تشریفاتی شده است/فضای دانشگاهی مروج تفکر غربی است

به گزارش راهبرد معاصر ، لاله تقیان، حمیدرضا اردلان و محمدحسین ناصربخت وظیفه انتخاب مقالات هفتمین سمینار بین‌المللی جشنواره نمایش‌های آیینی وسنتی را برعهده داشتند و پس از ارزیابی نهایی ۱۳ اثر را برای ارائه مقاله و ۷ اثر را برای بخش ارائه پوستر برگزیدند.

سعید کاظمیان و مهناز بهزاد نیز با مقاله «مفهوم تئاتر سنتی در تئاتر معاصر» از گنبد کاووس استان گلستان در این گردهمایی حاضر هستند.

سعید کاظمیان در ارتباط با انتخاب موضوع پژوهش خود گفت: ما همیشه در بررسی مفاهیمی چون سنت و معاصر، دچار خلط مبحث هستیم. خیلی از مواقع معاصریت را به مثابه مدرن‌ بودن در نظر می‌گیریم و سنت را هم در گذشته جست‌وجو می‌کنیم و این تقا‌بل‌ها و اشتباهات باعث مداخله من شد و متوجه شدم در زمینه نمایش‌های آیینی و سنتی کارساز است.

وی درباره نتایج پژوهش خود توضیح داد: فیلسوفان مختلفی در زمینه معاصریت کار کرده‌اند. مثلا معاصریت مربوط به کسانی در زمان حال نمی‌شود و حتی مربوط به گذشتگان و آیندگان هم نمی‌شود. در واقع، باید زیست نقادانه در زندگی معاصر را در نظر بگیریم. بیژن عبدالکریمی هم می‌گوید این موضوع فراچنگ ماست. البته سنت در تقابل با امر نو قرار گرفته است و جالب توجه است که کلمه سنت از نظر لغوی به معنای تداوم‌پیداکردن و استمرار است. در حقیقت، سنت تنها به گذشته تعلق ندارد و صرفا یک معنای تاریخی ندارد.

کاظمیان در باب متقابل سنت و معاصریت تاکید کرد: به هیچ عنوان نباید سنت را به منزله امر کهنه در نظر گرفت و با این تفسیر، عنوان جشنواره آیینی و سنتی آنچنان دقیق نیست و شاید عنوان جشنواره آیینی و نمایشی یا جشنواره آیینی و ملی مناسبت‌تر باشد زیراکه امر سنتی در اذهان مردم به عنوان امر گذشته حک شده است. ما هم در تلاش هستیم که نمایش‌های ملی را امری امروزی بیان کنیم نه امری مربوط به گذشته.

وی درباره فرم‌ و محتوای آثار نمایشی گفت: فرم‌ها، معاصریت ما را تشکیل نمی‌دهند، عنوان مثال استفاده از تکنولوژی مربوط به مدرن‌بودن ما نمی‌شود بلکه امکان دارد متنی از آخوندزاده را روی صحنه ببرید و کاملا هم معاصر باشد. بنابراین، در این بستر، فرم‌ها مهم نیستند بلکه محتواها مهم هستند و معاصریت ما را هم شکل می‌دهند. مثلا اجرای امروزه نمایشنامه‌های میرزا آقا تبریزی را در نظر بگیرید که به خوبی می‌تواند بحث معاصریت ما را شکل بدهد.

این استاد دانشگاه درباره وضعیت پژوهش‌ها در روزگار کنونی تصریح کرد: ما مکانی به نام مرکز پژوهش‌های مجلس داریم که بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها بر اساس نتایج تحقیقات آنان شکل می‌گیرد ولی پژوهش در حوزه تئاتر تبدیل به امری تشریفاتی شده است. من تاسف می‌خورم که رشته‌ای مربوط به نمایش‌های ایرانی در دانشگاه‌ها وجود ندارد و تنها چند واحد جزئی در این حوزه داریم و جالب است که فضای دانشگاه‌های ما دانشجویان را با تفکر و سبک زندگی غربی آشنا می‌کنند ولی هیچ مبحثی درباره تفکر شرقی را نمی‌آموزند.

وی در پایان گفت: کشورهایی مانند آذربایجان آنچنان به پژوهش اهمیت می‌دهند که برای ما قابل باور نیست؛ مثلا من دو دوره در سمینار پژوهشی در کشور آذربایجان شرکت کردم و دیدم که حتی وزرای این کشور در چنین جلساتی حاضر می‌شوند ولی این خبرها در ایران نیست.

هفتمین سمینار بین‌المللی جشنواره نمایش‌های آیینی وسنتی ١٩و٢٠ مرداد ماه در کاشان با مدیریت حمیدرضا اردلان برگزار خواهد شد.

منبع : فارس