تحرکات جدید آمریکا در عراق و تلاش برای کاهش نفوذ ایران

به گزارش راهبرد معاصر؛ به تازگی اخباری از عراق مخابره می‌شود که حاکی از تحرکات جدید ایالات متحده آمریکا در این کشور است؛ تحرکاتی که همواره با هدف افزایش مداخله‌جویی آمریکایی‌ها در عراق انجام شده است. درهمین ارتباط، اخیرا خبر سقوط یک پهپاد جاسوسی متعلق به ایالات متحده آمریکا در شمال غرب بغداد، پایتخت عراق منتشر شد. این حادثه در منطقه «الرضوانیه» بغداد رخ داده است. این تحول جدید درحالی است که که اخیرا آمریکایی‌ها تحریم‌هایی را علیه شماری از شخصیت‌های عراقی اعمال کردند. از سوی دیگر، روز شنبه وزارت دفاع عراق با صدور بیانیه‌ای فاز سوم عملیات ضد تروریستی «اراده پیروزی» توسط حشد الشعبی را موفقیت‎‌آمیز توصیف کرد؛ عملیاتی که واشنگتن سنگ‌اندازی‌های زیادی را در مسیر آن انجام داد. درهمین ارتباط، راهبرد معاصر گفتگویی را با «محمد علی الحکیم» تحلیلگر و کارشناس مسائل عراق و مدیرعامل خبرگزاری «النخیل» این کشور ترتیب داده است که مشروح آن را مطالعه می‌کنید.

وزارت دفاع عراق روز شنبه با صدور بیانیه‌ای جزئیات تازه‌ای از عملیات استراتژیک «اراده پیروزی» توسط «حشد الشعبی» را فاش ساخته و فاز سوم این عملیات را موفقیت‌آمیز توصیف کرد. ارزیابی شما از این عملیات استراتژیک و نقش‌آفرینی حشد الشعبی در آن چیست؟

دستاوردهای میدانی که نیروهای حشد الشعبی در جریان عملیات اراده پیروزی محقق ساختند، به خوبی گویای موفقیت‌آمیز بودن این عملیات است. روند رو به جلوی عملیات‌های نظامی حشد الشعبی از زمان سقوط موصل آغاز شد و تا به امروز نیز ادامه دارد و امروز، عملیات اراده پیروزی به عرصه بزرگی از قدرت‌نمایی حشد الشعبی تبدیل شده است.

علاوه‌براین، آنچه که درخصوص عملیات استراتژیک اراده پیروزی بیش از هرچیز دیگری به چشم می‌خورد، فرافکنی‌هایی است که علیه آن انجام می‌شود تا بدین‌ترتیب از سطح اهمیت این عملیات کاسته شود. در پشت پرده این فرافکنی‌ها بقایای رژیم بعث که متأسفانه در برخی ساختارهای سیاسی و نظامی نیز نفوذ کرده‌اند، قرار دارند. هدف اصلی و اساسی آن‌ها تحت‌الشعاع قرار دادن عملیات‌های حشد الشعبی و دستاوردهای آن در عرصه میدانی است.

از زمان آغاز عملیات موسوم به «اراده پیروزی»، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق اعلام کرد که این عملیات با هدف پاکسازی مرزهای مشترک سوریه و عراق از لوث تروریسمِ تکفیری و بقایای داعش انجام می‌شود. اهمیت مرزهای مشترک سوریه و عراق در چه مسأله یا مسائلی نهفته است؟

اهمیت استراتژیک مرزهای مشترک میان سوریه و عراق بر کسی پوشیده نیست. تروریست‌های تکفیری همواره از این مرزهای مشترک برای تردد در میان دو کشور استفاده کرده‌‌اند و امروز نیز این مرزها به مناطقی امن برای بقایای تکفیری‌ها تبدیل شده‌اند. بنابراین، نابودی بقایای تکفیری‌ها در مرزهای مشترک سوریه و عراق، ضامن امنیت هر دو کشور است و تحقق این مهم، یک پیروزیِ راهبردی تلقی می‌شود.

همین اهمیت استراتژیک مرزهای مشترک سوریه و عراق موجب شده است تا امروز شاهد «بایکوت رسانه‌ای» عملیات نظامی در این مرزها در سطح منطقه و بین‌الملل، باشیم. کشورهای غربی و عربی به خوبی به اهمیت استراتژیکِ جغرافیایی مرزهای سوریه و عراق واقف هستند؛ به ویژه اینکه این مرزها عمدتا مناطق صحرایی و بیابانی را شامل می‌شوند و فضای وسیعی را برای تحرکات تکفیری‌ها فراهم می‌آورند.

از سوی دیگر، عملیات نظامی گسترده در مرزهای مشترک سوریه و عراق می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در شکست پروژه تجزیه هر دو کشور داشته باشد و بنابراین، از این حیث نیز انجام مناطق مرزی حائز اهمیت بسیار تلقی می‌شوند.

روز جمعه گذشته بود که خبر سقوط یک فروند پهپاد ایالات متحده آمریکا در منطقه «الرضوانیه» واقع در بغداد، پایتخت عراق منتشر شد. گفته می‌شود که این پهپاد یک پهپاد جاسوسی بوده است. هدف آمریکایی‌ها از ارسال پهپاد جاسوسی به آسمانِ پایتخت عراق چه بوده است؟

مأموریت اصلی پهپادی که در آسمان بغداد سقوط کرد، جاسوسی از مواضع حشد الشعبی در عراق بوده است. البته این بدان معنا نیست که این پهپاد مأموریت دیگری را دنبال نمی‌کرده است، بلکه بدان معناست که جمع‌آوری اطلاعات از موقعیت جغرافیایی مواضع حشد الشعبی برای آن در اولویت قرار داشته است.

یادآوری حملات هوایی اخیرِ یک پهپاد به مواضع حشد الشعبی در شهر «آمرلی» واقع در استان «صلاح‌الدین» این شائبه را ایجاد می‌کند که آمریکایی‌ها با ارسال پهپاد جاسوسی به بغداد مجددا به دنبال پیاده‌سازی توطئه آمرلی هستند تا بار دیگر مواضع حشد الشعبی را شناسایی و هدف قرار دهند.

ارسال پهپاد جاسوسی از سوی ایالات متحده آمریکا به عراق بار دیگر ضرورت به تصویب رساندن طرح اخراج نظامیان آمریکایی از خاک عراق توسط پارلمان را گوشزد کرد؛ به ویژه اینکه اکنون هیبت آمریکایی‌ها در عرصه نظامی و سیاسی پس از ساقط شدن پهپاد آن‌ها توسط نیروهای نظامی ایران فروریخته است.

همانطور که می‌دانید ایالات متحده آمریکا اخیرا شماری از شخصیت‌های عراقی را تحریم کرده است. زمزمه‌هایی نیز پیرامون آماده شدن یک لیست بلندبالا برای اعمال تحریم‌های بیشتر شنیده می‌شود. ارزیابی شما از این اقدام آمریکا و اهداف آن چیست؟

نگاهی به شخصیت‌های تحریم‌شده توسط ایالات متحده آمریکا نشان می‌دهد که این کشور به دنبال ارسال پیامی برای افکار عمومی است؛ پیامی که هدف اصلی آن فریب دادن افکار عمومی و منحرف ساختن آن‌ها از واقعیت است. شماری از شخصیت‌های تحریم‌شده برخلاف دفعات پیشین، از میان اهل تسنن هستند و این، بدان معناست که آمریکایی‌ها حامل پیام فرافکنانه‌ای هستند.

در واقع، آمریکایی‌ها با این اقدام خود قصد دارند اینگونه به افکار عمومی القاء کنند که «ما تحریم را از دوستان خود شروع کردیم نه شیعیان؛ بنابراین قصد ضربه زدن به شخصیت‌های شیعی ازجمله حشد الشعبی را نداریم». در واقع، آن‌ها با تحریم برخی شخصیت‌های سنی به دنبال ایجاد پوشش برای اقدامات مشابه بعدی خود علیه شخصیت‌های برجسته شیعی هستند.

درخصوص تحرکات ایالات متحده آمریکا برای تأثیرگذاری بر روابط میان تهران و بغداد نیز تمامی اخبار و گزارش‌های منتشرشده حاکی از اعمال فشار واشنگتن بر بغداد برای کاهش و قطع مناسبات خود با تهران است. علت اصلی اعمال این فشارها بر بغداد را چه می‌دانید؟

آمریکا، عراق را به صحنه رقابت با دیگر بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل کرده است و در این میان، به جمهوری اسلامی ایران به عنوان اصلی‌ترین و بزرگترین رقیب خود می‌نگرد. بنابراین، آمریکایی‌ها با هدف محدود سازی نفوذ ایران در عراق، دولت بغداد را تحت فشار قرار داده‌اند.

این فشارها درحالی است که امروز نه‌تنها دولت عراق، بلکه ملت عراق نیز به خوبی رویکرد مثبت ایران در قبال خود را درک کرده‌اند و قدردان حمایت‌های تهران از کشورشان به ویژه در عرصه مبارزه با تروریسم هستند.

علیرغم فشارهای ایالات متحده آمریکا بر بغداد برای کاهش روابط آن با تهران، دولت و ملت عراق، آمریکا را به عنوان یک طرفِ مداخله‌جو در امور عراق تلقی می‌کنند و از همین‌روی، تأثیرپذیری بغداد از واشنگتن در مسأله روابط با تهران، بسیار بعید به نظر می‌رسد.

آمریکایی‌ها تصریح نمی‌کنند که حضورشان در عراق برای رقابت با ایران و کاهش نفوذ آن در این کشور است و مدعی هستند که می‌خواهند دموکراسی و آزادی را وارد عراق کنند. این درحالی است که امروز مناطق مختلف ایالات متحده به عرصه‌ای برای عقده‌گشایی‌های نژادپرستانه میان سیاه‌پوستان و سفیدپوستان تبدیل شده است و هیچ نشانه‌ای از دموکراسی در این کشور دیده نمی‌شود.