نفس‌های به شماره افتاده شهر/ منشأ آلودگی‌ها چیست؟ 

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ آماری نگران کننده و عجیب نشان می‌دهد سالانه ۵۰ هزار نفر به دلیل آلودگی هوا جان‌شان را از دست می‌دهند. وجود ذرات معلق گرد و غبار، گازهای ناشی از سوخت و ساز مازوت، بنزین و گازوئیل چطور سبب بروز بیماری های خطرناکی می شود که نفس های عزیزانمان را به شماره می اندازد.

آلوده ترین شهر دنیا

آلودگی هوا امروز وضعیت نگران کننده ای به خود گرفته است وبه جز تهران به عنوان صدرنشین جدول آلوده ترین شهرهای جهان، دامن دیگر کلان شهرهای کشور را هم گرفته است و هر روز خبر از تعطیلی ادارات و مدارس یک کلان شهر و استان کشور منتشر می شود. دیروز شاهد تعطیلی قم و اراک بودیم و هفته گذشته و روزهای قبل تر دیگر شهرهای کشور در لیست سیاه زیست محیطی آلودگی هوا قرار داشتند.

در دنیا علت مرگ های زودرس را ناشی از آلودگی های هوا می دانند

در گزارشی که شرکت سوئیسی تشخیص آلودگی هوا منتشر کرد، تهران با شاخص ۲۰۷ صدرنشین آلوده ترین شهر جهان شده است. رتبه دوم به شهر کلکته هند اختصاص دارد و پس از آنها، پاکستان و مصر آلوده ترین نقاط جهان بودند.

آلودگی هوا و بیماری‌های خطرناک

در کنار تمام آمارها و دل نگرانی از آلودگی هایی که نفس های شهر را به شماره می اندازد، آمار نگران کننده دیگری است که خبر از قاتلی خاموش می دهد، اینکه  سالانه حدود ۵۰ هزار نفر به دلیل آلودگی هوا در ایران جان خود را از دست می‌دهند، بهت آور  است.

آلودگی هوا از خطرات عمده محیط زیستی است که در بروز و پیشرفت بعضی بیماری‌ها در انسان نقش مهمی ایفا می‌کند. این عوارض عبارتند از: آسم، سرطان ریه، هیپرتروفی بطن قلب، آلزایمر، پارکینسون و اختلالات روانی، اوتیسم، مشکلات رشد جنین و کم وزنی نوزاد. 

در دنیا علت مرگ های زودرس را ناشی از آلودگی های هوا می دانند و حالا در ایران سالانه ۵۰ هزار از شهروندان به دلیل این عوارض جانشان را از دست می دهند. 

مشکلات تنفسی و سرطان های ناشی از آلودگی مانند سرطان ریه از شایع ترین عوارض آلودگی هوا در ایران به‌شمار می‌روند؛ موضوعی که به دلیل ذرات معلق گرد و غبار و سمی ناشی از سوخت های فسیلی در هوا ایجاد می شود.

 ۳۳.۵ درصد مأموریت‌های اورژانس در هفته آلوده تهران مربوط به بیماران قلبی و تنفسی بود و ۴ هزار بیمار تنفسی به اورژانس تهران مراجعه کردند؛ موضوعی نگران کننده که باید هرچه زودتر فکری اساسی برای آن داشت، وگرنه ممکن است آمار فوتی های ناشی از آلودگی هوا را بیشتر افزایش دهد.

مقصر کیست؟

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل تهران گفت: خودروهای سواری ۱۳.۹ درصد آلایندگی های ذرات معلق زیر ۲.۵میکرون را به وجود می‌آورند و موتورسیکلت‌ها در  ۱۰.۱ آلاینده‌های ۲.۵ میکرونی عامل آلودگی هوا سهم دارند. 

به گفته این مقام مسئول، اتوبوس‌های شرکت واحد ۵.۷ درصد در آلاینده ۲.۵ میکرون سهم دارند و درنهایت کامیون‌ها سهمی در حدود۱۵.۷درصد دارند.

قانون های بر زمین مانده

موضوعی که بایستی برای آن تدبیری اندیشیده شود، اینکه خودروهای فرسوده نقش مهمی در آلودگی هوا دارند و مطابق گفته رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل تهران، آمار دقیقی وجود ندارد، اما شاید صدها هزار خودروی فرسوده در شهر تهران تردد می‌کنند که هر کدام برابر چندین خودروی معمولی تولید آلایندگی دارند. 

خودروهایی که چند سال قبل اما و اگر و تصمیمات و گفت و شنود بسیاری از زبان مسئولان برای از رده خارج کردن و جایگزینی شان بود، اما گویی این مهم در کنار خیلی دیگر از موضوعات مهمی که قرار بود برایشان تدبیری اساسی اندیشیده شود، به دست فراموشی سپرده شد. 

خودروی فرسوده، سوخت یا وارونگی هوا؟

خودروهای فرسوده یکی از عوامل آلودگی این روزهای هوا در کلانشهرها به ویژه آلودگی شدید هوا در تهران عنوان می شود، اما رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نظر دیگری دارد و عنوان کرد: آلودگی روزهای اخیر در تهران و دیگر شهرهای بزرگ بیش از هر چیز ناشی از وارونگی هوا و مانند سال‌های گذشته با سرد شدن هوا، این پدیده شکل گرفته است. دلیل آلودگی هوای پایتخت و بحرانی شدن وضعیت آن را باید در این رابطه جست‌وجو کرد.

برخی کارشناسان آلودگی های ناشی از سوخت های فسیلی و مازوت سوزی و بنزین های غیر استاندارد را عامل نفس تنگی های این روزهای شهروندان عنوان می کنند.

حالا دلیل آلودگی هوا هر چه باشد باید برای علاج آن راهکاری داشت و جلوی قاتل خاموش که عامل بسیاری از فوتی های سالانه است، به روشی اصولی و ریشه ای گرفت، نه اینکه امروز راهکاری موقتی داد و فردا که مشمول زمان شد راهکارها به دست فراموشی سپرده شود.

خودروهای فرسوده یکی از عوامل آلودگی این روزهای هوا در کلانشهرها به ویژه آلودگی شدید هوا در تهران عنوان می شود

برخی مسئولان راهکار مقابله موفق با آلودگی هوای ناشی از وارونگی هوا را اقداماتی همچون نوسازی ناوگان حمل و نقل و کاهش مؤثر ترددها در روزهای سردی عنوان می‌کنند که امکان وارونگی هوا در آن زیاد است.

یک کارشناس راهکار مقابله با آلودگی  هوا را جایگزینی سوخت های پاک به جای سوخت های فسیلی عنوان می کند، دیگری استفاده از حمل و نقل عمومی به جای خودروهای شخصی را راهکار مناسبی می داند و یکی دیگر بر ایجاد کمربند سبز برای تسویه هوا در کلانشهرها تأکید می‌کند.

یک استاد بوم شناسی و مشاور اسبق وزیر محیط زیست اسقاط خودروهای فرسوده، اجباری شدن معاینه فنی، گسترش فضای سبز، افزایش حمل و نقل عمومی، جلوگیری از ساخت و ساز آسمان خراش‌ها را ازجمله راهکارهای مقابله با معضل آلودگی هوای تهران برشمرد.

تهران هر روز آلوده تر از روز قبل نفس می کشد و این معضل راهکارهایی برای جبران دارد که بایستی مورد توجه باشد، اما مسئولان، امروز که شاخص آلودگی هوا خطرناک است، به سراغ اما و اگرها و راهکارهای جبران می روند و فردا که هوا شرایط بهتری دارد، این راهکارها را به دست فراموشی می سپارند.

نکته اینجاست، اگر زودتر راهکاری برای این معضل درنظر گرفته و به قانون تبدیل و اجرا نشود، قاتل خاموش جان عزیزان بیشتری را در تک تک کلان شهرهای آلوده کشور می ستاند.