بازخوانی سیره امام رضا (ع) وظیفه عالمان جامعه است

مرتضی مرتضوی کاخکی در گفت‌و‌گو با راهبرد معاصر در خصوص سیره امام رضا (ع) و تعمیم آن به عصر حاضر در مواجه با حوزه‌های مختلفی مانند سیاست، جوانان و جامعه گفت: منظور از سیره، نحوه برخورد امام رضا (ع) با آن چیزی است که همیشه دنبال و پیگیر آن بودند و منظور گفتن صرف یک مواجه تاریخی نیست.

استادیار اقتصاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی افزود: آن چیزی که امام رضا (ع) را بیش از همه دوست و دشمن می‌شناسند بحث علم ایشان است که مشهور به عالم آل محمد(ص) هستند.

وی بیان داشت: زمانی که این صفت امام رضا (ع) یعنی علم ایشان را در طول زندگی به عنوان یک سیره نگاه می‌کنیم می‌توانیم این مهم را متوجه شویم که برخورد با سیاست و برخورد با فرهنگ و برخورد با جوانان و هر پدیده اجتماعی با این هدف است که ایشان بتوانند یک حکومت قائم به قسط را تؤام با علم ایجاد کنند.

مرتضوی کاخکی تبیین کرد: یعنی آن وجه سیاسی و آن رنگ پررنگ در ایجاد یک حکومت قائم به عدل، علم ایشان است. همانگونه که این صحبت را در میان احادیث ائمه داریم که «العلم سلطان». علم سلطان است و هر کسی که به آن دست پیدا کند غلبه و اثری پیدا می‌کند و کسی که آن را از دست بدهد دچار مذلت و خواری می‌شود.

وی گفت: این مهم را حضرت دنبال بودند و با پیروان خود علم را می‌آموختند بنابراین چنانچه حسن دین و علم ومعرفت دین را به دیگران معرفی کنیم حتما می‌تواند باعث تغییری شگرف در جامعه شود و این نکته‌ایی اساسی است که در سیره امام رضا (ع) باید به آن توجه داشته باشیم.

مرتضوی کاخکی در پاسخ به این سؤال که سیره امام رضا (ع) را چگونه در حوزه‌های مختلف تبیین می‌کنید؟ اظهار داشت: زمانی که مأمون ولیعهدی را به امام رضا (ع) داد؛ امام رضا شرط کردند که در امور سیاست و عزل و نصب ها دخالت نکنند اما روزی مأمون خطاب به امام گفت: اینطور که نمی‌شود شما حداقل بروید و نماز عید فطر را بخوانید. مأمون علم این را نداشت که صرفا خواندن یک نماز چه تحولی می‌تواند ایجاد کند و امام هم با شرط خواندن نماز به سنت حضرت رسول (ص) قبول کرد.

وی ادامه داد: اما زمانی که حضرت حرکت کردند هنوز به میانه راه نرسیده بودند مأمون با مشاهده سیل عظیم جمعیت احساس کرد که انقلابی اتفاق می‌افتد و به امام رضا (ع) گفت که من خودم نماز را می‌خوانم و حضرت را از ماجرا برگرداند.

استادیار اقتصاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: یک نماز حضرت مبتنی بر سنت رسول الله (ص) امکان انقلاب در حکومت اسلامی را فراهم می‌کند و این نشان دهنده این است که اگر شما مسیر را بشناسید و صرفا یک نماز را بشناسید می‌توانید در جامعه انقلاب ایجاد کنید.

وی تأکید کرد: ظرفیت‌های دین و حتی مناسک به ظاهر عبادی دین می‌تواند جامعه را متحول کند. بنابراین شناخت و عمل کردن بر اساس آن شناخت می‌تواند باعث تحول اساسی در جامعه شود.

مرتضوی کاخکی در رابطه با اینکه نحوه برخورد امام رضا (ع) با جوانان و جامعه را چگونه به عصر حاضر تعمیم دهیم؟ گفت: چنانچه بتوانیم آنچه که امام رضا (ع) به دنبال آن بودند را به خوبی و روشنی معرفی کنیم که همیشه یک مبارزه جدی با حکومت جور دوران خود داشته است به جهت اینکه بتواند یک حکومت قائم به عدل را در جامعه ایجاد کند و به همین علت ولایتعهدی یک حکومت جور را به صرف اینکه به اسم ایشان باشد ولی نشان  و نشری از حکومت اسلامی در آن نیست را نپذیرفتند. می‌توانیم بگوییم موفق عمل کردیم.

وی بیان داشت: اگر خوبی‌های دین در جامعه یعنی عدم نابرابری و تبعیض و برخورداری کرامتمندانه همه افراد جامعه و تحقق عدالت به عنوان ارزشمندترین هدف را آنگونه که در سیره امام رضا (ع) است تبیین کنیم کدام جوانی است که عدالت طلب و عدالت خواه نباشد؟!  

استادیار اقتصاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی توضیح داد: امام رضا (ع) تلاش می‌کردند که جامعه مبتنی بر قسط و عدل باشد و عدل یعنی نابرابری غیر موجه در جامعه وجود نداشته باشد یک عده‌ایی برخوردار از تمام مواهب و دیگران محروم از کوچکترین موهبت نباشند و آیا چنین دینی برای جوانان جذابیت ندارد؟! نه تنها برای جوانان که برای پیرمردان جامعه هم جذابیت دارد.بنابراین اگر دین به تمامه و به درستی عرضه شود جوان هم مشتاق و علاقه مند می‌شود.

وی در خصوص میزان موفقیت ما در معرفی سیره امام رضا (ع) و معرفی دین به جوانان گفت: طبق بیانیه گام دوم انقلاب که ارزیابی رهبر انقلاب از عملکرد ما است با وجود اینکه وزن عدالت  و دیگر ارزشهای اسلام بعد از انقلاب در جمهوری اسلامی بسیار زیاد شده است و وضعیت عدالت و بهره مندی از خدمات قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست اما در همین بیانیه گام دوم، رهبر انقلاب فرمودند که با آن چیزی که باید باشیم یک فاصله بسیار ژرف داریم و در این حوزه عقب ماندگی داریم.

مرتضوی کاخکی اظهار کرد: می‌توان گفت نسبت به گذشته بهتر شده است اما فاصله مان با افق مطلوب بسیار زیاد است و راهکار، یک دوره بازخوانی اصول است و اینکه سیره امام رضا یکبار کاملا مطالعه شود که چرا خاری در چشم دشمنان آن زمان بودند؟ و چگونه یک آدم زاهد و پارسا می‌توانست جامعه را به گونه‌ایی اداره کند که دیگران نمی‌توانستند؟

وی گفت: دعوا سر قدرتی است که قرار است به نفع مردم و توده مستضعفین اجرا شود. زمانی که چنین بحثی می‌شود مستکبران هر دوره در برابر آن قد علم می‌کنند.

استادیار اقتصاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی تبیین کرد: اگر این معارف را درسیره امام رضا (ع) ببینید و مجدد در جامعه فعلی ترجمه کنید که قرار نیست کسانی که صاحب قدرت هستند برخوردار از یک سری مواهب باشند و دیگران محروم باشند در این صورت جذابیت برای دین فراهم می‌شود و غباری که بر روی دین قرار گرفته است برداشته می‌شود و گوهر درخشان دین خودش را نمایان می‌کند.

وی در پاسخ به خبرنگار ما در خصوص اینکه بازخوانی سیره امام رضا (ع) بر عهده یا وظیفه چه کسانی است؟ پاسخ داد: بیش از همه بر عهده علما است و علما یعنی عالمان از هر رشته‌ایی وظیفه دارند که سیره امام رضا (ع) را بازخوانی و تبیین کنند و بیان و فرموده حضرت امام علی (ع) است که خداوند از علما عهد گرفته است که بر گرسنگی مظلوم و بر شکم بارگی ظالم نباید سکوت کنید.

مدیر گروه اقتصادی دانشگاه  علوم اسلامی رضوی بیان کرد: منظور از علما فقط روحانیون نیست بلکه علمای اقتصاد را هم شامل می‌شود و ناظر به علمای جامعه شناسی هم است. پس گام اول بر عهده خواص است و بر عهده آن عالمانی است که علم دین را دارند و جامعه را خوب میشناسند که روشنی بخشی کنند و مسایل را مطرح کنند.

وی یادآور شد: به دنبال این روشنگری اگر مردم حرکت نکردند می‌توانیم بگوییم که مشکل از جای دیگری است ولی همین گام اول را نتوانستیم خوب برداریم. بنابراین مشکل اصلی دست کسانی است که خودشان را عالم می‌پندارند.